Türkiye ekonomisinde tarihi küçülme

30.06.2009 - 11:19

 

Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 13.8 daraldı.

Krizin etkisiyle ekonomideki daralma ilk üç ayda hızlandı ve tarihi bir küçülme yaşandı. Türkiye ekonomisi art arda iki çeyrek küçülerek resmen durgunluğa girdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ilk çeyrekte yüzde 13.8 daraldı. CNBC-e anketinde ekonominin yüzde 12 daralması bekleniyordu.

Yüzde 13.8’lik rakam tarihin en yüksek çeyrek bazlı daralması oldu. Ekonomi en son 2001 yılının son çeyreğinde yüzde 9.85 ile çeyrek bazda rekor daralmıştı.

Ekonomideki daralma gçeen yılın son çeyreğinde yüzde 6.2 olmuştu. 2008’in tamamında ise ekonomi yüzde 1.1 büyümüştü.

Yılın ilk üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla GSYH yüzde 2.2’lik azalışla 211 milyar TL oldu. Dolar bazında GSYH yüzde 29 düşüşle 127.8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

 

EN YÜKSEK DARALMA TİCARETTE

Sektörlere bakıldığında ilk çeyrekte en yüksek daralma krizin etkisiyle yüzde 25.4’le toptan ve perakende ticarette görüldü.

Daralma tarımda yüzde 3, madencilikte yüzde 13, inşaatta yüzde 18.9, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 17.6, eğitimde yüzde 0.2, sektörler toplamında ise yüzde 11.5 olarak gerçekleşti.

 

TÜKETİM YÜZDE 9.2 AZALDI

Krizin talebi etkilemesi nedeniyle tüketimdeki daralma ilk çeyrekte artarak devam etti. Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 4.6 azalan tüketim, yılın ilk üç ayında yüzde 9.2’lik düşüş kaydetti.

Bu yılın tamamında ekonomide yüzde 4 büyüme öngörülmüştü ancak bu rakam daha sonra yüzde 3.6 küçülme olarak revize edilmişti. Bunun da yeniden revize edilmesi bekleniyor.

 

İyi ki kriz teğet geçti ...

ALLAH’TAN TEĞET GEÇMiŞ!

 

 

 

AKP iktidarı, her fırsatta övündüğü ekonomik başarısıyla (!) nihayet tarihe geçmeyi başardı. TÜİK rakamlarına göre İlk çeyrekte ekonomi yüzde13.8 daraldı. Bu oran, 1945 yılındaki yüzde 15.3 küçülmeden sonra Türkiye Cumhuriyet tarihinin en yüksek küçülmesi oldu.

 

Büyüme bekliyordu...

KRİZİN Türkiye’yi teğet geçeceğinde ısrar eden Başbakan Tayyip Erdoğan, Nisan ayında katıldığı televizyon programında, “Eksi büyümeyi telaffuz etmem! Bana bunu söyletemezsiniz! Kesinlikle eksilere Türkiye girmeyecektir, büyümede yine artıda kalacağız” demişti...

 

AKP İKTİDARI TÜRKİYE’Yİ EKONOMİDE TAM 64 YIL GERİYE GÖTÜRDÜ!

 

Utanç veren küçülme rekoru

Türk ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 13.8 küçülerek Cumhuriyet tarihinin ikinci en kötü seviyesini gördü. Rakamlar, 3 ay önce “Eksileri görmeyeceğiz” diyen Başbakan’ı adeta yalanladı

 

Zor günler geçiren Türkiye ekonomisi yüzde 13.8 küçülme ile 2. Dünya Savaşı yıllarındaki verilere geri döndü. TÜİK’in açıkladığı rekor küçülme oranları, 29 Mart seçimlerinden 3 gün önce katıldığı bir televizyon programında “Eksi büyümeyi bana söyletemezsiniz. Türkiye eksiyi görmeyecektir” diyen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı haksız çıkardı. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) I. Dönem 2009 sonuçlarına göre, ekonomi yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.8 küçüldü. Buna göre GSYH aynı dönemde sabit fiyatlarla 21 milyar 145 milyon TL’ye inerken, cari fiyatlarla GSYH yüzde 2.2 azalarak 210 milyar 997 milyon TL’ye geriledi. Dolar bazında cari fiyatlarla GSYH yüzde 29 azalarak 127 milyar 812 milyon dolara düştü.

 

 

Üreticinin hali vahim

GSYH gelişim hızlarına batıkldığında üretim yapanlar adeta çöküş yaşadı. Geçen yılın ilk çeyreğine oranla en büyük düşüş yüzde 25.4 ile toptan ve perakende ticarette oldu. Sektörler GSYH’si toplamda yüzde 11.5 küçülürken, vergi-sübvansiyon kaynaklı GSYH yüzde 21.2 azaldı. Sabit fiyatlarla yaşanan bu GSYH gelişmelerinin sonucunda, GSYH içinde sektör payları imalat sanayiinde yüzde 25.9’dan yüzde 24.4’e, toptan ve perakende ticarette yüzde 14’ten yüzde 12.1’e, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 15.3’ten yüzde 14.6’ya, inşaatta yüzde 6.1’den yüzde 5.7’ye geriledi. Tarımda yüzde 4.1’den yüzde 4.6’ya, mali aracı kuruluşların faaliyetlerinde yüzde 10.2’den yüzde 13.2’ye, dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinde yüzde 6.4’ten yüzde 8.2’ye çıkış görüldü.

 

 

 

Savaş dönemlerinden kötüTürkiye 1945 yılında gördüğü yüzde 15.3’lük küçülmeden sonraki en yüksek küçülmeyi bu dönemde yaşıyor. Birinci Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve 1929’daki büyük buhranı atlatan Türkiye, tarihinin 5. çift haneli küçülmesini gördü.

 

 

 

Devlet harcadı, vatandaş kıstıCari fiyatlarla harcamalar yöntemiyle GSYH’ye bakıldığında gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 29.7 azalarak 40 milyar 122 milyon TL’ye geriledi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5.7 artarak 29 milyar 495 TL’ye çıktı. Hanehalklarının tüketimi ise yüzde 9.2 azalarak 160 milyar 759 milyon TL’ye indi. Tükeimdeki en büyük payı gıda oluşturuken, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri tüketimi 13 milyar 589 milyon TL’den 11 milyar 624 milyon TL’ye indi.

 

 

 

 

Resmen durgunluktayız

Türkiye ekonomisi 2009 yılının son çeyreğinde de yüzde 6.2 küçülmüştü. Böylece iki dönem üstüste küçülme yaşayan Türkiye ekonomisi, Avrupa’da kabul edildiği biçimiyle teknik olarak resesyona girmiş oldu. 2008 ilk çeyrekte yüzde 7.3, ikinci çeyrekte yüzde 2.8, üçüncü çeyrekte yüzde 1.2 büyüyen ekonomi, bu büyümede gerileme trendinin ardından son çeyreği yüzde 6.2 küçülme ile kapatmış, 2008’da yıllık büyüme de yüzde 1.1’de kalmıştı.

 

 

Tepkiler gecikmedi...

 

 

 

 

 

Tepkiler gecikmedi...

 

 

 

Halkın krizdeki alınteri tuzu kuru ithalatçıya gitti

Yılın ilk çeyreğindeki 13.8 oranında tarihi küçülmenin yankısı büyük oldu. Hükümetin ekonomi politikalarını eleştiren DSP Genel Sekreteri Hasan Erçelebi, devletin ve halkın krizdeki son alın teri damlalarının, “Tuzu kuru ithalatçılara” aktarıldığını söyledi. Erçelebi, Türkiye’nin faiz giderlerinin geçen yıla göre 3 kat arttığını belirterek, ülkeyi faizcilerin sömürdüğünü kaydetti. Bütçedeki deliğin her geçen gün büyüdüğünü ancak yamanın küçüldüğünü anlatan Erçelebi, “Çünkü Türkiye üretimden düşmüştür. Alındığı söylenen sanal teşvik önlemleri hiç bir işe yaramamaktadır. Türkiye ekonomisi yüzde 13,8 oranında küçülerek, tarihe geçmiştir. Türkiye, ekonomik olarak alev alev yanmaktadır” diye konuştu.

 

 

 

DİSK: Kriz derinleşecek, tahribatı artacak

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’ndan (DİSK), “Kriz insani birikimi tahrip etmeye yönelmiştir. GSYH’nin küçülmeye devam edecek olması bu yıkımı dayanılmaz noktalara vardıracaktır. Vakit kaybetmeden sosyal paket hazırlanmalı” açıklaması yapıldı.

 

 

İSO: Sanayideki kötü gidiş belgelendiİstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, “İlk çeyrek verileri, mali kuruluşlar büyürken, sanayi başta olmak üzere, reel sektörde, iç talepte ve yatırımlarda rekor düzeyde olumsuzluklar yaşandığını ortaya koymuştur” dedi.

 

 

 

 

ESİAD: Krize en sert tepki veren ülkelerdeniz

Egeli Sanayici ve İşadamları Derneği (ESİAD) Başkanı Sıtkı Şükürer, “Türkiye küresel ekonomik krize diğer ülkelerden çok daha sert tepki veriyor. Bu ilk çeyrek rakamlarından anlaşıldı. Türkiye artık diğer ülkelerden daha tedbirli girmek zorundadır” dedi.

 

 

 

BASK: Hükümetin politikaları iflas etti

Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonu (BASK) Genel Başkanı Resul Akay, diğer ülkelerde küçülme oranlarının makul seviyede olmasına rağmen Türkiye’de bu derece büyük olmasının hükümetin ekonomi politikalarını iflas ettiğinin en temel kanıtı olduğunu belirtti.

 

 

 

 

30/06/2009 22:31 Yeniçağ

Devletin bu krizden etkilendiği yok.İşleri tıkırında.

Maaşlar şakır şakır ödeniyor ama ne ile?

Tasarruf tedbirleri yok.

İşci çıkarımı olmadığı gibi,yeni personel istihdamı ile yeni kadrolar peşinde

SSk primleri,vergi geliri cezalar ile işi kotarmaya bakıyor.

Üretici sınıfının belini kırarken,devlet tandanslı tüketiciler üretmeye çalışıyor.

Bu arada bankalarda karlarına kar katıyor.

Ne kadar güçlü bankacılık sistemi olduğunu agustos ayında göreceğiz.

Ne kadar güçlü bankacılık sistemi olduğunu agustos ayında göreceğiz.

ne biliyorsan çabuk söylee hemen çekiyim milyarlarımı

 

ülkede ekonomi konuşan yok..herkes bi belgenin peşinde gidiyor...yıllardır böyle gerçi ya

 

hiç bişeye destek yok ne çiftçiye ne ota ne ****

 

dün okudum abd badem üreticisine destek vermiş...badem dünyada ucuzlamış herkes badem kullanmaya başlamış bizim fındık para etmiyomuş...ulen doğrumudur bu acaba

 

badem bim de ucuz

Eski Maliye Bakanı, Çırağan Oteli’nde bir akşam yemeğinde gazetecilere öncelikle “Bir şey söylersem bana uymuyor, bir şey söylesem başkalarına uymaz, yanlış anlaşılır, bu nedenle bu konuda konuşmak, bir değerlendirme yapmak istemiyorum” dedi. Fakat Unakıtan, yine de konuşmaktan geri durmadı.

 

Unakıtan, “Şimdi ben maaş alan bir adamım, milletvekiliyim. Maaş aldığım için beni para olarak kriz etkilemedi. Aynı parayı alıyorum, hatta fiyatlar düştüğü için alım gücüm de arttı. Yani sabit gelirlilerin, daha doğrusu devlet memurlarının bundan fazla etkilendiğini düşünmüyorum. Yani Ankara çok etkilenmedi. Zaten krizlerde Ankara çok etkilenmez. Herkes maaşını zamanında küt alıyor. Ama İstanbul öyle değil, çok etkilendi. Bugün birisi ‘Ben iş adamıyım, çok şükür şimdiye kadar haciz memurunu kapıya getirtmedim’ dedi. Bu en büyük başarı olarak görünüyor. Zor, zor bir iş” değerlendirmesinde bulundu.

 

Kemal Unakıtan, bu sözlerinin ardından gazetecilerin “Başbakan teğet geçti demişti” demeleri üzerine “Başbakan kendisini anlatmış olabilir. Ama İstanbul öyle değil” diye karşılık verdi. (*)

 

 

Alım gücü artan memurun hiç sesi çıkmaz artık. Krizden en karlı çıkan onlar olmuş bu durumda.

 

İşsizliği artıran da zaten durduk yerde, evde oturanların iş aramaya çıkmasıydı. Öyle değil miydi? Bunu da söylemediler mi? E alım gücünüz artmıştı, ne işiniz vardı iş bulma kurumunda?

 

Rabbin sana bir Cleveland yolu daha göstermeden sus Kemal Abi. Sus yoksa çok mazlumun ahı ile gideceksin, yattığın yerde hesap veremeyeceksin. Sus.

Sanayide düşüş devam ediyor

Sanayi üretimi Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,4 azalış gösterirken, bir önceki aya göre yüzde 5 artış göstererek krizin yarattığı çöküşün ardından hareketlenme gösterdi.

 

Ankara - Türkiye İstatistik Kurumu, 2005=100 temel yıllı Aylık Sanayi Üretim Endeksi Mayıs 2009 verilerini açıkladı. Buna göre aylık sanayi üretimi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,4 azalarak 102,3 oldu.

 

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Mayıs ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre Madencilik ve Taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 12,9 azalarak 126,5'den 110,1'e, İmalat Sanayi sektörü endeksi yüzde 19 azalarak 124,2'den 100,6'ya; Elektrik, Gaz ve Su sektörü endeksi ise yüzde 5,5 azalarak 120,1'den 113,5'ye geriledi. Ana Sanayi Grupları Sınıflamasına göre, Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek düşüş yüzde 35,8 ile Sermaye Malı İmalatında görüldü.

 

 

Ana Sanayi Grupları Sınıflamasına göre diğer gruplar incelendiğinde, Aramalı İmalatının yüzde 19,5, Enerjinin yüzde 8,2, Dayanıksız Tüketim Malı İmalatının yüzde 8, Dayanıklı Tüketim Malı İmalatının yüzde 4 oranında düştüğü görüldü.

 

 

Yıllık bazda en yüksek düşüş motorlu araçlarda

 

İmalat Sanayi Alt Grupları incelendiğinde, en yüksek düşüş oranı Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatında gerçekleşti.

 

İmalat Sanayi Üretim Endeksi alt gruplarının Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek düşüş oranının yüzde 41,9 ile Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatında gerçekleştiği görüldü. Bunu, yüzde 29,2'lik düşüş ile Makina ve Techizat Hariç Metal Ürünleri İmalatı ve yüzde 28,9'luk düşüş ile Bys. Elektrikli Makine ve Cihazların İmalatı izledi.

 

8 Temmuz 2009

 

 

Cumhuriyet.