Zimbabve, Afrika'nın güneyinde, denize kıyısı olmayan bir ülkedir.

 

Doğusunda Mozambik, kuzeyinde Zambiya, batısında Botsvana ve güneyinde Güney Afrika Cumhuriyeti vardır.

 

Eski adı Rodezya'dır.

 

Ülkenin kuzeyini Zambezi Nehri, güneyini Limpopo Nehri çevreler.

 

M.S. 4. asırda Banbu kabileleri bölgeye girmeye başladılar. On beşinci yüzyılda bugünkü Fort Victoria şehri

 

(bugün Masvingo ( şehri ) yakınında Zimbabve veya Büyük Zimbabve olarak bilinen yerde bir din ve ticaret merkezi

 

kuruldu.

 

On beşinci asırda Mutota ve Matope yöneticileri doğuda Hint Okyanusuna ve batıda Kalahari Çölüne uzanan bir krallık

 

kurdular. Sonradan bu krallığa Portekiz, Monomotapa krallığı adını verdi.

 

1505’te Portekiz Mozambik kıyısındaki Sofala’da bir üs kurdu. Buradan iç kesime giden ticâret yolları yapıldı.

 

Portekiz’in Zambezi’nin yukarılarına doğru sokulması Monomotapa Krallığını zayıflattı.

 

Ülke 1830’larda güneyden gelen kavimler tarafından istila edildi. Bunlardan en önemlisi esas îtibariyle günümüzdeki

 

Zimbabve’nin güney kısmında yerleşmiş olan Ndebele idi.

 

1888’de İngiliz Cecil Rodes, Ndebele şefinden maden işletme imtiyazı elde etti.

 

Bunun kurduğu İngiliz Güney Afrika Şirketi, 1889’dan 1923’e kadar ülkede siyasiî ve ekonomik kontrolü elinde tuttu.

 

1923’te Güney Rodezya (bugünkü Zimbabve) politik ve siyasi iktidarı beyaz bir azınlığa veren bir anayasa altında muhtar

 

bir sömürge olarak İngiltere tarafından ilhak edildi.

 

1953’te Güney Rodezya ve Kuzey Rodezya (şimdiki Zambia) ve Nyasaland (şimdiki Malawi) Rodezya

 

ve Nyasaland Federasyonunu kurarak birleştiler.

 

Federasyon 1963’te dağıldı. 1964’te Kuzey Rodezya ve Nyasaland beyazların idaresinde bağımsızlıklarını kazandılar.

 

11 Kasım 1965’te Başbakan İan D. Smith tek taraflı olarak Rodezya’nın bağımsızlığını ilan etti.

 

Birleşik Krallık buna karşı çıktı ve BM vasıtasıyla ekonomik müeyyideler uygulattı. Mesela Rodezya’ya gemiyle petrol ihracına ambargo koyuldu.

 

Bununla beraber bir miktar petrol ve benzin Güney Afrika’dan ve Mozambik’ten ülkeye girdi.

 

Mayıs 1968’de BM Güvenlik Konseyi ticaret ambargosu koydurttu. Mart 1970’te ülkede cumhûriyet ilan edildi.

 

Aralık 1972’de Afrikalılar beyaz yönetime karşı gerilla savaşı başlattılar. 1978 ortasında altı binin üstünde asker ve sivil

 

öldürüldü.

 

Rodezya birlikleri gerillaları mağlup etti.

 

1978’de iktidar zenci çoğunluklara devroluncaya kadar kontrol Simith ve üç tanınmış zenci liderin elinde olmak üzere

 

anlaşma imzalandı.

 

21 Nisan 1979’da ülkenin herkese oy hakkı tanındığı ilk genel seçimde zencilerin çoğunlukta olduğu parlamento işbaşına geçti.

 

Birleşik Krallık’ın Thatcher hükümeti 1979’da Zimbabve ile münasebetlerini normal hale getirmek için gayret safretmeye başladı.

 

Zimbabve nihayet 18 Nisan 1980’de tam bağımsızlığına kavuştu. Yapılan seçimleri büyük bir çoğunlukla Mugabe kazandı.

Günümüzde de devlet başkanı olan Mugabe, çeşitli kargaşalıklara rağmen yönetimde kalmayı başardı (1993).

Fiziki Yapı

Zimbabve doğu sınırında dağlarla yükselen, diğer sınırlarda alçalan yüksek bir yayla üzerindedir.

 

Yaklaşık ülke topraklarının dörtte biri deniz seviyesinden 1200-1500 m yüksektir. Arazi, doğu sınırı boyunca bulunan

 

İnyanga Dağlarında 2600 m’yi aşarak en yüksek rakıma ulaşır.

 

Arazi kuzeybatıda Zambezi Nehrine ve Kariba Gölüne... doğru

 

yavaş yavaş alçalır.

 

Bu nehir vadisinde yükseklikler 200 m ile 600 m arasında değişir. Yukarı Zambezi’deki Victoria şelâlelerinin

 

genişliği 1,6 km’yi aşar ve ana çağlayan 108 m yükseklikten dökülür.

 

İklim

Zimbabve’de subtropikal bir iklim hüküm sürer. Yağışlı ılık mevsim Kasım’dan Mart’a kadar sürer

 

ve soğuk kurak mevsim Mayıs’tan Ağustos’a kadar devam eder.

 

Aradaki aylar geçiş aylarıdır. Yükseklik sıcaklığa tesir eder. Soğuk mevsimin Temmuz ayında değişik yüksekliklerde

 

sıcaklık ortalaması 11 ilâ 18 °C arasında, sıcak ay olan Ekim’de 20 ila 31 °C arasında değişir.

 

Yaylalarda yağış ortalamaları 650 ilâ 750 mm arasındadır. Yağış doğudaki dağlarda daha yüksek, güneydeki Limpopo ve

 

Sabi vadilerinde daha azdır.

Tabii kaynaklar

 

Güneybatıda bitki örtüsünü bodur çalılıklar ve dikenler, doğuda ise yapraklarını dökmeyen ağaçlar meydana getirir.

 

Ülkenin belli başlı yeraltı zenginlikleri....krom, altın, nikel,

 

asbestos, bakır, demir ve maden kömürüdür. (elmas yatağı ?)

 

Nüfus ve Sosyal Hayat

9.870.000 nüfûsa sâhip olan Zimbabve’de, halkın % 20’si şehirlerde, kalanı köylerde yaşar.

 

En önemli nüfus merkezleri 863.000 nüfuslu başşehir Harare ve 495.000 nüfuslu Bulawayo’dur.

 

Zimbabve nüfûsunun % 96’dan fazlasını zenciler meydana getirir.

 

Zenciler Bantu dillerini konuşan iki büyük ana gruba ayrılırlar. Bunlar Ndebele (zencilerin % 16’sı)

 

ve Shona (zencilerin % 80’i)’dır. Nüfûsun % 3’ü Avrupalı, % 1’i kadarı da Asyalı ve değişik ırklardandır.

 

İngiliz asıllı olan beyazların çoğu Protestandır. Zencilerin çoğu ise Putperesttir.

 

Beyazlar arasında okuma-yazma oranı % 100’dür. Genel okuma-yazma oranı ise % 45’tir. Resmi dil İngilizcedir.

 

Halkın çoğu Shona ve Ndebele dillerini konuşur.

 

Siyasi hayat

 

Zimbabve Cumhûriyetlerinde Parlamento Senato ve Temsilciler meclisinden meydana gelir.

 

Senato 40 Millet Meclisi ise 100 üyelidir. Senatonun 10, meclisin 20 üyesi devlet başkanı tarafından seçilir.

 

Ülke 8 eyalete ayrılmıştır. Zimbabve 1980’den itibaren Birleşmiş Milletlere üyedir.

Ekonomi

 

Zimbabve ekonomisi çeşitlilik arz eder. Tarım, madencilik ve imalat sektörlerinin hepsi önemlidir.

 

Çalışan nüfusun % 35’i tarımla, % 30’u sanâyi ve ticaretle, % 20’si hizmetlerle, % 15’i hükümet işleriyle uğraşır.

 

Ülkenin belli başlı tarım ürünleri tütün, şeker, pamuk, mısır ve buğdaydır. Giyim, kimya sanayileri ve hafif endüstri

 

gelişmiştir.

 

Imalat için gerekli enerjinin çoğu Kariba Hidroelektrik Santralinde üretilir.

 

Ticaiî münasebetlerde bulunduğu ülkelerin başlıcaları Güney Afrika, Birleşik Krallık, ABD ve Almanya’dır.

 

Enflasyon çok büyük ölçüdedir. Günlük enflasyonları bile çoğu ülkenin aylık hatta yıllık enflasyonundan yüksektir.

 

Bunun sebeplerinden biri ise bankaların "bedava para" vermesidir. İnsanların 1 kilo et için 1 bavul dolusu para götürdüğü

 

söylentiler arasında yer almaktadır.

 

100.000.000.000.000 (Yüz Trilyon) Zimbabve Doları sadece 30 Amerikan Dolarına karşılık gelmektedir (Ocak 2009).

 

Ülkedeki enfleasyon oranı %15.000 civarında tahmin edilmektedir. Bu, dünyanın en büyük enflasyon oranıdır (Ocak 2009).

 

 

 

~~

 

 

Zimbabve'de 7 milyon kişi açlıkla karşı karşıya !

Ekonomik ve siyasi kriz altındaki Zimbabve'de, ülke nüfusunun yaklaşık yarısının önümüzdeki aylar için gıda yardımına muhtaç olduğu açıklandı.

 

Dünya Gıda Programı'ndan (WFP) yapılan açıklamada, Zimbabve'de Şubat ve Mart aylarında

 

7 milyon kişiye gıda yardımı gerekeceği belirtildi.

 

Açıklamada, gelecek ay 5,1 milyon kişiye WFP'nin, diğer 1,8 milyon kişiye de ABD destekli yardım gruplarının yardımda

 

bulunmayı planladığı kaydedildi.

 

Zimbabve, ülkedeki ekonomik ve siyasi krizin yanı sıra ülkeyi saran kolera salgınıyla boğuşuyor.

 

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Afrika'da son 15 yıldır görülen bu en öldürücü salgında, şu ana kadar 3 bin Zimbabveli

yaşamını yitirdi, 57 bin kişi hastalığa yakalandı.

 

Ülkedeki siyasi krize son verme çalışmaları da sürüyor. Bu çerçevede Güney Afrika ülkeleri bölgesel toplantısında,

bir birlik hükümeti kurulması ve muhalefet liderinin 11 Şubat'a kadar başbakan olarak yemin etmesi kararı alındı.

 

Muhalefet lideri Morgan Tsvangirai'nin dün, Devlet Başkanı Robert Mugabe ile birlik hükümeti kurmayı kabul ettiği belirtilmişti.