Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Bilim adamları, Atlas okyanusunun ortasında keşfedilen tuhaf “kara deliği” incelemeye başladı. İngiliz araştırmacılar, “deliğin”, arzın merkezinin oluşumu ve bileşenleri hakkında kıymetli bilgiler sağlayacağını düşünüyor. İngiltere Okyanus bilimi Merkezinden jeologlar ve okyanus bilimcileri, araştırmalarına başlamadan önce açıklama yaparak, yer kabuğunda devasa bir krater olarak tanımladıkları “deliğin” çapının, 3 bin ila 4 bin metre olduğunu belirttiler. Uzmanlar, 4900 metre derinlikte, iki tektonik tabaka arasındaki hareketlerle oluşmuş çukuru “arz yüzeyinde açılmış yara” olarak tanımlıyor. Bu devasa çukur, bilim insanlarını şaşırtmış bulunuyor. Çünkü, bu tür çukurlar genellikle volkanik magmayla doludur. İngiltere’deki Durham üniversitesinden Profesör Roger Searle başkanlığındaki 12 kişilik ekibin okyanus ortasında teknedeki çalışması 6 hafta sürecek. Çalışmalarda, yüksek çözünürlükle kamerayla donatılmış özel bir robot kullanılacak. Bölgeyi arşınlayacak olan robot, çukurdan numune toplayacak. Araştırma sonuçlarının yayınlanması birkaç yılı bulacak. NTVMSNBC ( sevgili lena dayanamayıp kendim açtım konuyu ) Acaba bu esrarengiz çukurun sebebi nedir?
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Yazar Bu haberi ilk duyduğumda zihnim beni üniversite sıralarına geri götürmüştü... Güney Afrikada bulunan eşsiz maden yatakları özellikle elmas yatakları neden kıtanın batısında ağırlık kazanıyordu... Nasıl oluyorda kıtanın orta ve batısında yer alan maden yatakları okyanusal bir ortamda oluşmuştu ve neden? Öncelikle hemen "elmas"ın oluşması için ne gerektiğine bir göz atalım: Elmas grafit gibi saf karbondan meydana gelmiştir... sadece yüksek basınç ve sıcaklıkla oluşabilecek bir molekül formuna sahiptir. Peki nedir bu çok yüksek basınç ve sıcaklık ortamı? Yerküremizin kabuk adını verdiğimiz katmanının altında yer alan "manto" katmanında ve veya manto katmanı ile "kabuk" katmanının hemen altında bulunan ve kabuğa dahil edilen "astenosfer" kısmı ile manto arasında bir alanda böylesi yüksek basınç ve sıcaklık şartları mevcuttur. Burada "elmas"ın oluşabilmesi için gerekli olan şartları söyledik... tek sorun şu ki karbon içeren tabakaların sadece ve veya genellikle sedimanter yani tortul kayaçların içinde oluşabilmesidir. Bu durumda karbon içeren tabakaların astenosfer'e kadar çökelmesi ve basınç-sıcaklık şartlarına maruz kalması gerekir. Tam bu noktada sevgili yersoy'un levha tektoniği hakkında yazmış olduğu iletilere göz atabilirsek... bu basınç ve sıcaklık şartlarının oluşumunun olduğu bölümden bu malzemenin elmas olarak çıkma şansı yoktur... eğer dalma batma-zonu süreksizliğine sürüklenirse orada mantoya karışacak arkasından ise okyanus ortasındaki sırtlardan yükselecektir ama elmas olma özelliğini kaybederek... Gördüğünüz üzere "elmas" derinlerde sıcaklık-basınç etkisinde kalmamaktadır... eğer derinlerde bu şartlara maruz kalırsa yeryüzünde elmas işletmemiz mümkün olmayacak. Yeniden sevgili yersoy'un levha tektoniği ile ilgili iletisine dönersek.... Afrika ve Güney Amerikanın yanyana yerleştirilmiş bir resmi olduğunu göreceğiz (umarım kızmassın sevgili yersoy epeyce senin iletilerinden bahsettim de ) evet, bu iki kıta parçasının birbirinden ayrılmasının çok büyük bir manto hareketi ile olduğu kabul edilmiştir. Bildiğimiz levha hareketlerinin ötesinde olağanüstü bir hareketten bahsedebiliriz... yani mantonun yerkabuğuna adeta bir patlama etkisi ile yükselmesi, iki kıtayı ayırması, yüksek sıcaklık basınç şartlarını oluşturması ve elmas oluşumunu sağlaması... Batı Afrikanın neredeyse tamamına büyük maden yatakları zuhur etmesi... Evet sevgli hocam böyle açıklamıştı olayı. Bu krater haberini duyduğumda da aklıma acaba bu teoriyi destekleyen ve bizi yani yerbilimcileri yeni bilinmezliklere sürükleyen (mantotaki bu hareketin nasıl oluşabildiği gibi) oluşumun ispatı mı diye heyecanlanmıştım. Ben böyle olduğunu düşünüyorum... ya siz?
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl umarım kızmassın sevgili yersoy epeyce senin iletilerinden bahsettim de Nedemek dostum şeref duyarım... Ancak bir kaç katkıda bulunmak istiyorum... Güney Afrikada bulunan eşsiz maden yatakları özellikle elmas yatakları neden kıtanın batısında ağırlık kazanıyordu... Nasıl oluyorda kıtanın orta ve batısında yer alan maden yatakları okyanusal bir ortamda oluşmuştu ve neden? Aslında burada düzeltilmesi gereken bir nokta var sayın xshadowx, Bu maden yatakları okyanusal ortamda oluşmamaktadır. Nitekim iletinin devamını okuduğumda yanlışın kaynağını görebildim... Öncelikle hemen "elmas"ın oluşması için ne gerektiğine bir göz atalım:Elmas grafit gibi saf karbondan meydana gelmiştir... sadece yüksek basınç ve sıcaklıkla oluşabilecek bir molekül formuna sahiptir. Evet elmas, grafitin bir polimorfudur. Her ikisi de karbonun farklı mineralidir: Grafit (kurşun kalem uçlarınız) hegzagonal iken elmas kübik sistemde kristalleşir ve çok daha yüksek ısı ve basınç gerektirir. Yerküremizin kabuk adını verdiğimiz katmanının altında yer alan "manto" katmanında ve veya manto katmanı ile "kabuk" katmanının hemen altında bulunan ve kabuğa dahil edilen "astenosfer" kısmı ile manto arasında bir alanda böylesi yüksek basınç ve sıcaklık şartları mevcuttur. Burada bir kelime hatasını düzeltmek istiyorum. Eminim bir yazım hatası ama bu yazıyı alıp okuyanları yanlış yönlendirmesin. Kırmızı ile işaretlediğim kabuk yerine sanırım manto yazacaktın. Çünkü kabuk ve manto kimysal bir sınıflama, litosfer ve astenosfer ise fiziksel bir sınıflamadır. Litosfer kabuk ve mantonun en üst kısmını içine alır. Astenosfer ise konveksiyon halindeki manto şeklinde ifade edilebilir. tek sorun şu ki karbon içeren tabakaların sadece ve veya genellikle sedimanter yani tortul kayaçların içinde oluşabilmesidir. Bu durumda karbon içeren tabakaların astenosfer'e kadar çökelmesi ve basınç-sıcaklık şartlarına maruz kalması gerekir. Sayın xshadowx, burada da bir katkı yapmak istiyorum. Sedimanter kayaçlar litosferik manto ve hatta astenosferik mantoya kadar sadece dalma-batma zonlarında gömülebilir. Elmas madenleri kimberlit adını verdiğimiz (adı Güney Afrika'da Kimberley'den gelir) bir tür volkanik kayalarda bulunur. Kimberlitler granat-peridodit olarak isimlendirilen manto kayalarına ait ksenolitler (parçalar) taşır. Oluşum ortamları diğer biliğimiz volkanlardan daha farklıdır. Kimberlit bacası olarak nitelendirilen ve patlama breşlerini içeren bir yapıdır. Kimberlitler içinde bulunan granat-peridodit kayaları, bu kayaların taa mantodan (elmasın oluşabilmesi için gerekli ısı ve basınç şartlarının var olduğu ortamdan) yükseldiğini gösterir. Kimberlitler yüksek Mg içeren alkali kayalardır. Bu tür kayalar, senin de bahsettiğin gibi kıtaların ayrılma (riftleşme) ortamlarında meydana gelir (mesela Gondwana'nın parçalanması). Ancak küçük bir yanlış, elms bu patlama sırasında oluşmaz, zaten kayanın içinde yüksek basınç fazı olarak vardır ve patlamayla birlikte yukarı taşınır. Özetle sayın xshadowx, kimberlit oluşum ortamları kıtasal rift ortamlarıdır, yani okyanusal oluşumlar değildir. Ana konuya gelirsek, Atlas Okyanusu'nda bulunan bu çukur hakkında benim de pek bilgim yok. Biraz önce en azından lokasyonunu ve şeklini-şemalini görmek için internette araştırma yaptım ama bir şey bulamadım. En azından yerini bilsek, tektonik ortamı sayesinde bir yorum getirebiliriz. Yine de benim aklıma gelen ihtimaller şunlar: bu bir göktaşı krateri olabilir mi acaba? Bu Mariana çukuru gibi, aktif kıta kenarına yakın (dalma-batma ile ilişkili) bir çukur olabilir mi? (ama burada o tür bir dalma-batma yok); Ya da okyanus ortası sırtlarda meydana gelen derin riftlerden birine ait olabili mi? Araştırmacılar eğer yer yuvarının oluşumu ile ilgili bilgileri saklıyor diyorlarsa, eski bir sırt olabilir mi diye düşünüyorum ama... Hepsi de havada kalıyor maalesef... Keşke yerini ve şeklini bilsek.... Saygılarımla...
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Yazar Kesinlikle hatalarımı güzel yakalmışsın evet daha çok veri lazım ne olduğunu çözebilmek için bu oluşumu, eğer rift yarığıysa belki düşündüklerim için bir adım sayılabilir sanırım.
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Kesinlikle hatalarımı güzel yakalmışsın evet daha çok veri lazım ne olduğunu çözebilmek için bu oluşumu, eğer rift yarığıysa belki düşündüklerim için bir adım sayılabilir sanırım. Ama rift yarığı ise, ve bu bir okyanusal rift ise, yine kimberlit oluşumları için gerekli ortam olmuyor. Dahası, böylesine derin bir vadi, acaba kimberlit bacalarına benzetilebilir mi? Bence hayır... Çünkü topografik olarak böylesine devasa bir çöküntü oluşacağını sanmıyorum. O çöküntü zaten alttan gelen malzeme ile dolmakta. Benim bahsettiğim rift ise okyanusal bir rift olma ihtmali. Bu tür riftlerde bir eksen boyunca açılma ve kenarları normal faylarla sınırlı dar ve uzun çöküntü vadleri oluşmakta. Ama haber olabilecek bir çöküntü, zaten bu tür sırtların üzerindeyse, bu şaşılacak bir olay değil. Yani haber olmazdı, çünkü bilindik bir şeydi... Diyorum ya aklıma gelenler havada kalmakta. Hakkında hiç bir şey bilmeden söyleyeceğimiz her şey *********** olacak maalesef Bu arada amacım hata yakalamak değildi, sadece katkıydı... Selamlar...
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Bu konuda örnek verebileceğim diğer bir ilginç kaya türü karbonatitler... Bunlar %50 den fazla karbonat içeriyor. Bildiğin kalsit... Ama magmatik kayalar. Nasıl oluştukları ve kökenleri hala tartışmalı....
Gönderi tarihi: 16 Aralık , 2007 17 yıl Yazar Ama rift yarığı ise, ve bu bir okyanusal rift ise, yine kimberlit oluşumları için gerekli ortam olmuyor. Dahası, böylesine derin bir vadi, acaba kimberlit bacalarına benzetilebilir mi? Bence hayır... Çünkü topografik olarak böylesine devasa bir çöküntü oluşacağını sanmıyorum. O çöküntü zaten alttan gelen malzeme ile dolmakta. Benim bahsettiğim rift ise okyanusal bir rift olma ihtmali. Bu tür riftlerde bir eksen boyunca açılma ve kenarları normal faylarla sınırlı dar ve uzun çöküntü vadleri oluşmakta. Ama haber olabilecek bir çöküntü, zaten bu tür sırtların üzerindeyse, bu şaşılacak bir olay değil. Yani haber olmazdı, çünkü bilindik bir şeydi... Diyorum ya aklıma gelenler havada kalmakta. Hakkında hiç bir şey bilmeden söyleyeceğimiz her şey *********** olacak maalesef Bu arada amacım hata yakalamak değildi, sadece katkıydı... Selamlar... kesinlikle bakalım umarım yakında daha geniş haberler verirler. teşekkrüler yersoy sevgilerimle
Katılın Görüşlerinizi Paylaşın
Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Hesabınız varsa, hesabınızla gönderi paylaşmak için şimdi oturum açın.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.