TERME

[Φ efe doga]

 

 

 

TERME

 

 

 

Terme'nin tarihi M.Ö. 1OOO yılına kadar iner. Terme adının Termisus veya Termodon’dan geldiği söylenmektedir. İlçenin halkının Gaşkalar olduğu sanılmaktadır. Hititler Samsun'a kadar yayılınca Gaşkalı'larıda yönetimleri altına almışlardır.

 

Bazı tarihçilere göre Terme'ye Amazonların yerleştikleri kabul edilmektedir. Hatta M.Ö.562'lerde Samsun kurulurken Terme şehrinin mevcut olduğu belirtilmektedir.

 

 

 

Türklerin Anadolu'ya hakim olmaya başladıkları 11.yüzyıla kadar Terme'ye Hititler, Frigler, Medler, Persler ve Romalılar hakim olmuşlardır. 395 yılından itibaren Terme Roma İmparatorluğunun Doğu yani Bizans Devletinin hakimiyetine girmiştir.

 

Türklerin 1048 Pasinler, 1071 Malazgirt zaferlerini kazanmalarıyla birlikte, Önce Doğu Anadolu Bölgesindeki Bizans hakimiyeti sona erdirildi. Doğu Karadeniz Bölgesinde ilk önce Çoruh Vadisi'nden içlere doğru giden Türk-Çepni boyu görüldü.

 

1204 tarihinde Bizans, Latinlerin istilasına uğrayınca İstanbul'dan kaçanlar Trabzon'da Kommenler Devletini kurdular.Bu Devlet zaman zaman Samsun'a kadar hakim oldu.

 

l.Alaeddin Keykubat zamanında (1219-1236) Terme dahil bütün Karadeniz sahili Anadolu Selçuklularının yönetimine girmiş oldu. Moğolların istilasından sonra bu bölgenin genel valiliği Uygur Türkü olan Eretna Bey'e verildi. Eretna Bey, Amasya, Samsun, Tokat, Sivas, Kayseri bölgesinde kendi adıyla devletini kurdu.

 

1381'de Kadı Burhanettin, Eretna Beyliğini ele geçirince Termedonun bölgesine bağlandı. Bu arada Samsun ve civarında Canik Beyliği de kurulmuştur.

 

 

 

1398 yıllarında Yıldırım Beyazit Amasya ve Karadeniz bölgesini alınca Taceddin Oğulları ve Canik Beyleri Osmanlı yönetimini kabul ettiler. Bundan sonra Terme Kazası Cumhuriyet dönemine kadar Canik Mutasarrıflığının idaresinde yönetildi.

 

Bu arada Terme 1.Dünya Savaşı yıllarında Eylül 1916 da Ruslar tarafından bombalandı, ve zararlar gördü. Milli Mücadele döneminde Rum ve Ermenilerden oluşan çeteler Terme'yi yakıp yıkma faaliyetlerine başladılar. Bölgedeki bu çete faaliyetlerine karşı silahlanan kahraman yöre halkı Rum ve Ermeni çetelerini zararsız hale getirmesini bildi. Mustafa. Kemal 1919 yılında Milli Mücadeleyi başlatmak için Samsun'a çıktığında Onu karşılayanlar arasında Terme'den Hacı Kuzu Fevzi Efendi'de bulunuyordu.

 

COĞRAFYA

 

Terme ilçesi, Orta Karadeniz Bölgesinde, Samsun iline bağlı Samsun-Ordu Devlet karayolu üzerinde kurulu olup Samsun iline 57 km uzaklıktadır. En yakın yerleşim birimlerinden Çarşamba ilçesine 22 km, Ünye ilçesine 32 km uzaklığı bulunmaktadır.

 

 

 

İlçenin yüzölçümü 583 km² dir. Doğusunda Ünye ilçesi, batısında Çarşamba ve Salıpazarı ilçeleri, kuzeyinde Karadeniz ve güneyinde Akkuş ilçeleri ile çevrilidir.

 

İlçemiz denizden 0-3-10 km den başlayarak yavaş yavaş yükselen verimli ve yeşilliklerle kaplı arazi yapısına sahiptir. En önemli akarsuyu Terme Çayı’dır. Diğer akarsuları Akçay Deresi, Miliç Irmağı ve Karaboğaz Suyu olup, ayrıca Simenit ve Akgöl gölleri de doğal güzelliğe sahip yerlerdendir.

 

NÜFUS

 

2000 yılında yapılan nüfus sayım sonuçlarına göre ilçe merkezi nüfusu 25.052, Evci Kasabası nüfusu 4.906, Sakarlı Kasabası nüfusu 4.328, Bazlamaç Kasabası nüfusu 2.970, Kocaman Kasabası nüfusu 2.643, Ambartepe Kasabası nüfusu 3.075, Hüseyinmescit Kasabası nüfusu 2.716, Gölyazı Kasabası nüfusu 2.127, Söğütlü Kasabası nüfusu 2.036, Kozluk Kasabası nüfusu 2.489 olup beldelerin toplam nüfusu 27.290 ve 58 köyün toplam nüfusu 29.819 olup toplam nüfus 82.161’dir.