O An

[Φ Tengeriin boşig]

 

Günün ilk fotoğrafı Filistin'den... Batı Şeria'daki Eriho şehri yakınlarındaki Yehuda Çölü'nde kurulu bir kampta çekilmiş... Bir bedevi devesiyle yürüyor... Bu çöl Kudüs'ün kuzeybatısında yer alıyor... Güneyinde Beytüllahem ve El Halil doğusunda da Eriha tepeleri var... Ve bir çevre örgütü olan 'yeryüzü dostları' İsrail'in inşasına devam etmeyi planladığı güvenlik bariyerinin bu çölden geçerek İsrail yerleşim bölgesi Maleh Audimim'i tahrip edeceğini söylüyor... İsrail'se bariyerlerin güvenlik açısından kaçınılmaz olduğunu savunuyor...

 

 

Filistin'de Ramallah Kenti yakınlarında İsrail'in ördüğü duvar çevresinde yaşanan çatışma sırasında bir genç duvarı aşmaya çalışıyor. AP Photo'dan Oded Balilty, duvara tırmanan gençle bir başka ayrıntıyı biraraya getirince hayallerin bazen gerçeklerden üstün olduğunu anlatan anlardan birini gösteriyor. Duvarın güçlü soğukluğundan dışa vuran zihniyet 'o' anda zorlanan gençten değil de balonlarla duvarı aşmaya çalışan kız resminden rahatsız oluyor.

 

 

Birleşik Devletler'in Pennsylvania Eyaleti'ndeki Philadephia Kenti'nin kaldırımlarından birinde bir evsiz ızgaradan çıkan ılık havayla ısınıyor. Ne kadar sade bir fotoğraf. Ama ışık zerrelerinde ne çok ayrıntı var. AP'den Matt Rourke, muhtemelen taşa ve betona çağın koşullarının duyarsızlığını anlatma görevi vermiş ama sanki ışık araya girip 'o' anın dekorunda, duvarda, sorunu ifşa eden bir yakınma seprintisi oluşturmuş.

 

 

Irak'ın başkenti Bağdat'ın Kuzey'indeki Muqdadiyah Kenti'ne bağlı köylerden biri... Çocuklar karenin geneline hakim olan doku içinde pek ayıredilemiyorlar. 'O' anda karenin içindeki terk edilmişlik, unutulmuşluk ve derbederlikle, çocukların görünmeyen halleri arasında gizli bir uyum vardı da ondandır belki.

 

 

Brezilya'nın Sao Paolu kenti... Birleşik Devletler Başkanı'nın ülkeyi ziyareti sırasında bir yaya, Bush karşıtı sokak sanatı ürününün önünden geçiyor. Resimde Bush'un başına Mickey Mouse karakterinin simgesi yerleştirilmiş. Kendisi de Drakula kılığı ve görünümüne büründürülmüş. Foto-muhabir Victor Caivano, her nasılsa, ölçülemez zaman diliminde oluşup kayboluveren tedirginlik ve ürperme anını yakalamış

 

 

Orta Amerika ülkelerinden Panama'da yeni eğitim ve öğretim dönemi başladı. Arnulfo Franco okulların açıldığı gün bu fotoğrafı çekti. Fotoğraf için de Panama'da çok ciddi boyutlarda öğretmen açığı ve eğitim malzemesi sorunu olduğunu yazdı. Belki de oradaki parlaklıkta gölgelerin çocuğun yüzüne yığıldığı anı bu bilgiye yakıştırdı.

 

 

Afganistan'da Kandahar Bölgesi... NATO ve Afgan askerleri bölgede Taliban'a karşı büyük bir operasyon yürütüyor. Amerikalı askerler sığınaklarının çıkışında nöbet tutuyor. AP fotoğrafçısı Rafiq Maqbool ise sisin ışıkla işbirliği yaparak çetin doğa koşullarına teselli renklerinden dokunmuş tüller indirdiği geçici huzur anlarından birini fotoğraflıyor.

 

 

Orta Amerika ülkelerinden El Salvador'un başkenti San Salvador'daki 8 Mart Dünya Kadınlar Günü yürüyüşünden bir fotoğraf. Modelin ağzını örten kağıdın üzerinde 'daha fazla kadın öldürülmesin' yazıyor. Bu yazı boşuna değil, El Salvador'da kadın ölümleri dikkat çekici nitelikte ve boyutlarda. Polis sık sık tecavüz edilip öldürülmüş ve gizlice gömülmüş kadın cesetleri buluyor. Bu olaylara karşı yargı doğru dürüst işlemediğinden Uluslararası Af Örgütü'ne göre, El Salvador'da kadınlar öldürülme tehlikesi altında yaşıyor. San Salvador kenti'ndeki gösteriye katılan bu kadın yaptığı işten ötürü kendini daha fazla tehdit altında görüyor o yüzden de maske takıyor. Ve 'o' anda süslü maske hayata dair umutlarının sözcüsü oluyor. Yaşantısındaki gerçeklerse gözlerinde anlatılıyor.

 

 

Afganistan'daki Kadınlar Günü etkinliğinde Birleşmiş Milletler yetkilileri kadınlara çiçekler sunmuş. İçlerinden biri de almış. AP foto-muhabiri Rafiq Maqbool, adeta Afganistan'da kadın olma gerçeğini anlatmak amacıyla keşfedilmeyi bekleyen 'o' anı ve kareyi yakalıyor. Açıklayalım... Kabaca Afganistan'da kadınların durumu içler acısı. Ve birkaç ayrıntı. Evliliklerin 5'te 2'si zorla... Evlenen kadınların yüzde 45'i 18 yaşında. Her 3 kadından biri dövülüyor, sekse zorlanıyor. Bunu yapanların çoğunluğu aile içinden biri veya kadının tanıdığı bir kişi. Ve bütün bu zulüm dört duvar arasında yaşanıyor, aile içinde kalıyor, dışarıya aktarılmıyor. Sanırız bütün bu bilgiler kadının çiçekleri tutan elindeki tedirginliği aydınlatıyor hatta belki 'o' ana hareket veriyor. Hani biraz daha bilgi versek sarı güller düşecek... Burkaların içinden uzanan el 'o' anda teselli olamayan bir insanın yüz ifadesinin temsilcisi gibi duruyor

 

 

Hindistan... Agra kenti... Yamuna Nehri kıyısında meslektaşımız, serpme ağını atan adamla, bir aşk anıtını, ünlü Tac Mahal'i aynı kareye yerleştiriyor. Mugal İmparatoru Şah Cihan'ın ölen eşi Mümtaz için inşa ettirdiği yapının suya yüzyıllardır biteviye düşürdüğü saf ve pürüzsüz ağıtla, gündelik hayatın endişesi bir araya geliyor

 

 

Filistin'de Batı Şeria'daki El Halil Kenti'nde o sırada yahudi yerleşimciler Purim Bayramı nedeniyle İsrail askerlerinin gözetimi altında eğleniyorlardı. AP foto-muhabiri Oded Balilty bu 'o' anı yakaladı. O coğrafyada ve o ortamda eğlencenin tedirgin olduğu anı.

 

 

Hindistan'da Bombay'daki Kutsal Renkler Festivali'nden bir kare. İnsanların birbirlerine renkli boyalar sürdükleri ya da serptikleri eğlence sırasında yorgunluktan mı? Ya da başka bir neden mi? Bilinmez; gözler dalgın. Ama neşe, bütün içtenliği ve coşkusuyla ağızdan yayılıp üstün geliyor ve 'o' anın hakkını veriyor.

 

 

Birleşik Devletler'in Florida Eyaleti'nde St.Louis Cardinals beyzbol takımının oyuncuları vuruş antrenmanında. AP photo'dan Charlie Riedel, öndeki gölgeyi ve gerideki silüeti bir araya getiriyor. Böylece hareketlerin anlık olarak çekilip gitmeden önce duvarda ve zamanda bıraktığı izleri kayda geçiriyor.