Sibel Keskin

Fener Rum Patriği Neyin Peşinde? Dimitrios Arhondonis ya da ruhani adıyla Bartholomeos’un Fener Rum Patriği olduğu 22 Ekim 1991 yılından bu yana yurtiçi ve uluslararası temaslarının yoğunluğu dikkat çekecek boyutlarda seyrediyor. Son olarak Moskova ve Tüm Rusya Patriği Kirill’i kabul etti. Kamuoyu önünde şaşaalı ve de teatral bir şekilde gerçekleştirilen kabul ve dini törenler, beraberinde Fener Rum Patriği’nin niyetlerine dair kuşkuları da canlandırdı. Bilindiği gibi Fener Rum Patriği, “Ecumenical Patriarch and Archbishop of Costantinople And New Rome” sıfatını kullanmakta ve vatandaşı olduğu ülkenin sorumlu olduğu yasalarını ihlâl etmektedir. Patriğin inatla kullandığı bu tanımlamanın anlamı “Yeni Roma’nın ve İstanbul’un Başpiskoposu ve Evrensel Patriği”dir ki bu unvan Lozan’da kayda alınan antlaşmanın içeriğine ters düşmektedir. Halkımız “ekümenik” kavramını Fener Rum Patriği tarafından gündeme getiriliş şekliyle bilmektedir. Kamuoyunda bir unvan olarak algılanan bu kavram, “Bir strateji ve aynı zamanda da siyasi bir tanımlamadır. Strateji olarak kökleri, Macar siyasetçi Djuvera'nın yazdığı ‘Türkleri yok etmek için 100 Plan’ kitabında da belirttiği gibi İznik Hıristiyan Toplantısı'na kadar gitmektedir. Ana teması: Doğru yolda (Tanrının yolunda) yanlış adım atan imanlıların (Müslümanlar ve Museviler) Hıristiyanlaştırılması ve Hıristiyan birlikteliğidir”. Fener Patriğinin bu gösterişli kabulünün akıllara getirdiği diğer bir konu ise Heybeliada Ruhban Okulunun açılmasıdır. Konunun sorun haline dönüştürülmesi ise Patriğin okulun açılması konusunda yasalara aykırı, kapitülasyon sayılabilecek dayatmalarda bulunmasından kaynaklanmaktadır. Patrik, Yüksek Öğrenim Kurumu’nun ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetki ve sorumluluklarını kabul etmemekte, “Heybeliada TC’nin denetimi dışında tutulacak” diye diretmektedir. Yani bir başka deyişle, “Ben senin kanunlarını, meclisini, kısacası devletini tanımıyorum” demektedir. Lozan Antlaşması’nın 12. maddesine göre “Gayrimüslimlerle Müslümanların eşit haklara sahip olduğu” hükme bağlanmıştır. Burada eşitlik esas olduğuna göre devletin denetimi dışında bir okul açılmasını istemek imtiyaz ve kapitülasyon talep etmektir. Fener Patriği, bu konuda da Lozan Antlaşması’nı tanımamakta ve Türkiye’yi de ihlale zorlamaktadır. Fener Rum Patriği bu faaliyetlerinde “Archon” adı verilen grubun yakın destek ve yönlendirmesinden yararlanmaktadır. Archonların ABD'deki Order of Saint Andrew The Apostle Derneği'nin faaliyetleri kendi çalışma raporlarına dayanılarak şöyle özetlenebilir: *Patrikhane'nin “ekümenik”liğinin Türkiye tarafından da tanınması. *Türkiye ve ABD nezdinde Heybeliada Ruhban Okulu konusunda lobi çalışmaları yapılması. *Patrikhanenin mülk edinme konusu ve bazı Rum vakıflarının mal varlıklarının iadesinin istenmesi. *Türk Hükümetinin Patrik seçimine ve Sen Sinod'un oluşumuna müdahale etmemesi. Bu arada, “Archonluk” canını ve malını “Megalo İdea” yani Yunan yayılmacılığı emelleri için sakınmadan ortaya koyabilecek kişilerden oluşan bir topluluktur. Yani Fener Rum Patriği ve arkasındaki Archonlar aynı zamanda radikal, yayılmacı Yunan milliyetçisidir. Bu koşullar altında Fener Rum Patriği’nin “ekümenik”lik iddiası, dini yönden gündeme getirilen kriterlerle ne ölçüde bağdaşmaktadır sorgulamak gerekir.