Miras ayetlerinde bildirilen hükme uygun hesap yapılmaması nedeniyle oluşan matematiksel hata
Miras ayetlerinde kelimelerin çoğul-tekil durumunun ve şahıs zamirlerinin ifade ettikleri anlamlar dikkate almadan miras paylarının dağıtımının yapılmasına çalışılmış, konu ilk başta basit bir çeviri problemi gibi görünse de esas sorunun arapça bilenlerin ayette bildirilen tekil olma durumu ile zamirlerin ifade ettikleri anlamları dikkate almadan (daha doğrusu rivayetleri esas alarak) miras paylarını dağıtmaya çalıştıkları, bunun sonucu olarak da tutarsızlıklar ile karşılaşmışlar, karşılaştıkları tutarsızlıkları çözmek için reddiye, avliye, asabe gibi kavram ve metodlar geliştirmişlerdir.
Söz konusu yöntemler günümüze kadar intikal etmiştir.
Ben, aşağıya bu zamana kadar her ne sebep ile olursa olsun ayetlerin çevirilerinde dikkat edilmeyen ya da miras hesaplarında dikkate alınmayan ayetteki zamirleri renkli olarak gösterdim, ve türkçe çevirisinde de söz konusu zamirlerin anlamlarını dikkate alan bir çevirisini yaptım,
Ayette arapça her kelimeye bir numara sayısı verilmiş ve çeviride de aynı numara sayısı tercüme edilen kelimenin türkçe karşılığı için de kullanılarak konuya itiraz etmek isteyenlere itiraz edecekleri veya anlamında tereddüt edecekleri kelimeyi tespit etmelerine yardımcı olacak şekilde bir tercüme yolu tercih edilmiştir.
Matamatiksel hataya neden olan birinci unsurun nisa suresi 11. ve 12. ayette miras bırakan kişiye ait zamirin ve mirasçıları belirleyen zamirlerin dikkate alınmamasından dağıtılan miras paylarının da farklı olmasına neden olmaktadır. Ayette bildirilen zamirler dikkate alındığında; “miras bırakan erkeğin anne ve babasının paylarının” ayette bildirildiği, ama “miras bırakan kadının anne ve babasının paylarının” bildirilmemiş olduğu görülmektedir.
İkinci unsurun ise ayette veledün kelimesi ile bir evlat olması şartına bağlı olarak miras bırakan erkeğin karısının, annesinin ve babasının miras payları belirlenmiş iken belirlenen bu payların üç evlat olma şartına bağlı olarak belirlenmiş miras payları gibi kabul edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Yukarıda ayetlerdeki zamirlere ve bir evladı olma şartına bağlı olarak bildirilen ifadelere uygun olarak miras paylarının dağıtımı yapılırsa matematiksel hataya sebebiyet veren bir durum ile karşılaşılmadığı, konun ayette bildirilen hükümlerden kaynaklanmadığı tam tersine ayette bildirilen hükümlere bire bir uygun olarak miras dağıtımı yapılmamasından kaynaklandığı aşağıda gösterilmiştir.
Buraya kadar anlatılan konular anlaşılmadan 12. ve 176. ayette bildirilen kelalenin anlaşılması imkansızdır. Kelale ile ilgili gerek tablo-2 ve gerek tablo-7 ile ilgili toplam 60 alt matematiksel tablolar tarafımızdan düzenlendiği halde burada öncelikli olduğu düşünüldüğü için ilk önce anlatılmaya çalışılan 10 ana tablodaki konuların anlaşılmasını zorlaştıracağından dolayı, bu yazımızın en sonunda yalnız tablo-2 ile ilgili kelale durumu metin olarak açıklamakla yetinilmiştir.
(Not: Tüm çalışma 240 tablodan oluşmakta olup buraya konuyu özetleyen 10 ana tablo gösterilmiş, bu 10 ana tablonun alt varyasyonları burada gösterilmemiştir.)
NİSA SURESİ 11. AYET
يُصِيكُمُ (1) اللّهُ (2) فِي َوْلاَدِكُمْ (3) لِلذَّكَرِ(4) مِثْلُ (5) حَظِّ (6) الأُنثَيَيْنِ (7) فَإِن (8) كُنَّ (9) نِسَاء (10) فَوْقَ (11) اثْنَتَيْنِ (12) فَلَهُنَّ (13) ثُلُثَا (14)مَاتَرَكَ (15) وَإِن كَانَتْ (16) وَاحِدَةً (17) فَلَهَا (18) النِّصْفُ (19) وَلأَبَوَيْهِ -(20-21) لِكُلِّ وَاحِدٍ (22) مِّنْهُمَا (23) السُّدُسُ (24) مِمَّا (25) تَرَكَ (26)إِن كَانَ (27) لَهُ (28) وَلَدٌ (29) فَإِن (30) لَّمْ يَكُن (31) لَّهُ (32) وَلَدٌ (33) وَوَرِثَهُ (34) أَبَوَاهُ (35) فَلأُمِّهِ (36) الثُّلُثُ (37) فَإِن كَانَ (38-39) لَهُ 40إِخْوَةٌ 41 فَلأُمِّهِ 42 السُّدُسُ 43 مِن بَعْدِ 44 وَصِيَّةٍ 45 يُوصِي 46 بِهَا 47 أَوْ 48 دَيْنٍ 49 آبَآؤُكُمْ 50 وَأَبناؤُكُمْ 51 لاَ تَدْرُونَ 52 أَيُّهُمْ 53 أَقْرَبُ 54 لَكُمْ 55نَفْعاً 56 فَرِيضَةً 57 مِّنَ اللّهِ 58 إِنَّ اللّهَ 59 كَانَ 60 عَلِيما 61 حَكِيمًا 62 ﴿١١﴾
NİSA SURESİ 11. AYET
Birebir Çeviri:
Size, vasiyet eder (1), Allah (2), evlatlarınız hakkında (3),, erkek için (4) eşiti (5), pay(6), iki kadın(7), şayet (8) oldular ise (9) kadın (10) fazla (11) iki kadın (12), o zaman o kadınlar için (13) üçte bir (14) bırakılan bir şey (15). Ve Eğer olursa kadın (16) bir tek (17) o zaman o kadın için (18) yarısı, (19). Ve O ERKEĞIN anne ve babasına (20-21) her birisi için (22) o ikisinden (23) altıda bir (24) bir şeyden (25) bırakılan (26) eğer olur ise (27) O ERKEĞIN (28) BIR ÇOCUK (29), Şayet (30) olmaz (31) ERKEĞIN (32) BIR ÇOCUĞU (33)ve O ERKEĞIN varisi (34) O ERKEĞIN anne ve babası (35) O ERKEĞIN annesi için (36) üçte bir (37), şayet (38) oldu (39), O ERKEĞIN (40), kardeşleri (41) O ERKEĞIN annesi için(42) altıda bir (43) den sonra (44) vasiyet (45) etmesi (46) onun ile (47) veya (48) borç (49) babalarınız (50), ve erkek evlatlarınız (51), anlayamazsınız (52) onlardan hangisi (53)akraba (54) sizler için (55) faydalı (56), farzlar (57) Allah’dan (58) muhakkak Allah (59) alim (60,61) hakimdir. (62)
Nisa 11. Ayet’in Birebir Kelimelerin Çevirilerine Bağlı Tercümesi: Allah, size, çocuklarınız hakkında vasiyet eder, erkek için eşit iki kadın payı, şayet ikiden fazla kadın oldular ise, bırakılan şeyin üçte ikisi o kadınlarındır. Eğer kadın bir olursa o zaman o kadın kadın için yarısıdır. O ERKEĞIN BIR ÇOCUĞU varsa, O ERKEĞIN anne ve babası için her birine bırakılan şeyden altıda bir hisse vardır. Eğer O ERKEĞIN BIR ÇOCUĞU yoksa ve O ERKEĞIN varisi, O ERKEĞIN anne ve babası, O ERRKEĞIN annesi için üçte birdir. Eğer O ERKEĞINkardeşleri varsa, O ERKEĞIN annesi için altıda birdir; Onun ile vasiyetin yerine getirilmesi veya borcun sonrasında, onlardan hangi akrabalar, sizler için Allah tarafından faydalı farzlar kıldığını, oğullarınız ve babalarınız anlayamaz, Şüphesiz Allah bilendir, hüküm sahibidir.
NİSA 12. AYET
وَلَكُمْ (1) نِصْفُ (2) مَا تَرَكَ (3) أَزْوَاجُكُمْ (4) إِن (5) لَّمْ يَكُن (6) لَّهُنَّ (7) وَلَدٌ (8) فَإِن كَانَ (10) (9) لَهُنَّ (11) وَلَدٌ (12) فَلَكُمُ (13) الرُّبُعُ(14) مِمَّا (15) تَرَكْنَ (16) مِن بَعْدِ (17) وَصِيَّةٍ (18) يُوصِينَ (19) بِهَا (20) أَوْ (21) دَيْنٍ (22) وَلَهُنَّ (23) الرُّبُعُ (24) مِمَّا (25) تَرَكْتُمْ (26) إِن(27) لَّمْ يَكُن (28) لَّكُمْ (29) وَلَدٌ (30) فَإِن كَانَ (32) (31) لَكُمْ (33) وَلَدٌ (34) فَلَهُنَّ (35) الثُّمُنُ (36) مِمَّا (37) تَرَكْتُم (38) مِّن بَعْدِ (39) وَصِيَّةٍ (40)تُوصُونَ (41) بِهَا (42) أَوْ(43) دَيْنٍ (44) وَإِن كَانَ (45) رَجُلٌ (46) يُورَثُ (47) كَلاَلَةً (48) أَو(49) امْرَأَةٌ (50) وَلَهُ (51) أَخٌ (52) أَوْ(53) أُخْتٌ(54) فَلِكُلِّ وَاحِدٍ (56) (55) مِّنْهُمَا (57) السُّدُسُ (58) فَإِن كَانُوَاْ (60) (59) أَكْثَرَ(61) مِن ذَلِكَ (62) فَهُمْ (63) شُرَكَاء (64) فِي الثُّلُثِ (65) مِن بَعْدِ(66) وَصِيَّةٍ (67) يُوصَى (68) بِهَآ (69) أَوْ(70) دَيْنٍ (71) غَيْرَ (72) مُضَآرٍّ(73) وَصِيَّةً (74) مِّنَ اللّهِ (75) وَاللّهُ (76) عَلِيمٌ (77) حَلِيمٌ (78) ﴿١٢﴾
NİSA SURESİ 12. AYET
Birebir Çeviri:
Ve sizin için (1) yarısı (2) bırakılan şey (3) sizin karılarınız (4) eğer (5) yoksa (6) o kadınların (7) BIR ÇOCUĞU (8) şayet oldu ise (9) (10) o kadınların (11) BIR ÇOCUĞU (12)siz erkekler için (13) dörtte bir (14) şeyden (15) kadının bıraktığı (16) dan sonra (17) vasiyyet (18) kadının ettiği (19) onun ile (20) veya (21) borç (22) ve kadınlar için (23)dörtte bir (24) bir şeyden (25) sizlerin bıraktığı (26) eğer (27) yoksa (28) sizlerin (29) BIR ÇOCUĞU (30), şayet oldu (31) (32) sizlerin (33) BIR ÇOCUK (34) o kadınlar için(35) sekizde bir (36) şeyden (37) sizlerin bıraktığı (38) sonrasından (39) vasiyyet (40) ettikleriniz (41) onun ile (42) veya (43) borç (44) ve eğer oldu (45) bir adam (46) miras bırakır (47) kelaleten (48) veya (49) bir kadın, (50) Ve O ERKEĞIN (51) bir erkek kardeşi (52) veya (53) bir kız kardeşi (54) o zaman herbirisi için (55) (56) o ikisinden (57) altıda bir (58), şayet olmaları (59) (60) çok (61) bundan (62) o zaman onlar (63) ortaklar (64) üçte birine (65) den sonra (66) vasiyet (67) edilen (68)onunla (69) veya (70) borç (71), olmaksızın (72) bir zarar verici (73) vasiyyet (74) Allah’tan (75) ve Allah (76) Alim (77) hakim (78)
Nisa 12. Ayet’in Birebir Kelimelerin Çevirilerine Bağlı Tercümesi: Kadının vasiyet ettiği veya borçtan sonra; Karılarınızın bıraktığı şeylerin yarısı sizin eğer yoksa o kadınlarınBIR ÇOCUĞU, şayet o kadınların BIR ÇOCUĞU oldu ise sizler için dörtte bir, vasiyet edilen veya borçdan sonra, eğer sizlerin BIR ÇOCUĞU yoksa kadınlar için sizlerin bıraktığı şeyden dörtte bir, şayet oldu sizlerin BIR ÇOCUK o kadınlar için sizlerin bıraktığı şeyden sekizde bir ve eğer bir adam veya kadın miras bırakır kelaleten, ve O ERKEĞIN bir erkek kardeşi veya bir kız kardeşi olduğu zaman, vasiyet edilen veya borçdan sonra o ikisinden herbirisi için altıda bir, eğer bundan çok olduklarında o zaman onlar üçte birine ortaktır. Allah tarafından zarar verici olmayan vasiyyettir. Allah Alim ve hakimdir.
Nisa 176 Bu ayette çeviri yapmadın ama miras bırakanın erkek olduğunda erkeğin çocuğunun olmaması, kadın miras bıraktığında kadının çocuğu olmaması şeklinde bildirilmiştir.
يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلاَلَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُواْ إِخْوَةً رِّجَالاً وَنِسَاء فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّواْ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿١٧٦﴾
TABLO-1
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN ÇOCUĞU VE KARDEŞİ YOK,
KARISI, ANNESİ, BABASI VAR.
MİRAS
=
BABASI
ANNESI
KARISI
1/1
=
5/12
1/3
¼
Gerekçe
=
Hesaplama
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
24/24
=
10/24
8/24
6/24
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Tablo-1’de belirtiğimiz miras paylaşımı durumu;
Ayette miras bırakan erkeğin mirasçılardan annesinin 1/3, karısının 1/4 olmak üzere 7/12’lik miras payı bulunmaktadır.
Geriye kalan 5/12’lik pay miras bırakanın babasına ait olduğu anlaşılmaktadır.
TABLO-2
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN ÇOCUĞU YOK,
KARISI, ANNESİ, BABASI VE 1 KARDEŞİ VAR
MİRAS
=
KARISI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
¼
5/12
1/6
1/6
Gerekçe
=
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Nisa 11. Ayet
Nisa 11. Ayet
24/24
6/24
10/24
4/24
4/24
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Nisa Suresi 11. Ayette miras bırakan erkeğin hiç çocuğu yok ve kadeşleri var ise annesinin 1/3 olan payının 1/6 pay olacağı belirtilmiştir. Bu durumda Kardeşlerin miras payı 1/6 olduğu anlaşılmaktadır.
TABLO-3
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN BİR (1) KIZ ÇOCUĞU,
KARISI, ANNESİ, BABASI VE BİR (1) KARDEŞİ VAR.
MIRAS
=
1 KIZ
BABASI
ANNESI
KARISI
KARDEŞ
1/1
=
½
1/6
1/6
1/8
1/24
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Nisa 11. Ayet
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
24/24
12/24
4/24
4/24
3/24
1/24
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Tablo-1’deki mirasçı durumunda Miras bırakan erkeğin miras payları mirasçıları arasında ayette bildirildiği şekilde bir kız, babası, annesi ve karısı arasında dağıtıldığında geriye 1/24’lük bir miras payı kalmaktadır.
Miras bırakan erkeğin mirasçılarına mirastan pay alma büyüklüklerine göre baktığımızda;
1. Sırada bir kız,
2. Sırada anne ve babası,
3. Sırada karısı,
4. Sırada ayette belirtilmemiş mirasçı,
Olarak bir miras dizini ortaya çıkmaktadır.
Çocuğu bulunmayan erkek, miras bıraktığında mirasçıları arasında kardeşlerde bulunmaktadır. Ayette mirastan pay alması gereken mirasçılar paylarını aldığından geriye yalnızca miras bırakanın kardeşleri kalmaktadır.
Ayette belirtilen mirasçı payları hesaplandığında geriye kalan 1/24’lük payın miras bırakanın kardeşi veya kardeşleri olduğu anlaşılmaktadır.
TABLO-4
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN 3 KIZ ÇOCUĞU,
KARISI, ANNESİ VE BABASI VAR.
MIRAS
=
3 KIZ
BABASI
ANNESI
KARISI
KARDEŞ
1/1
=
2/3
1/9
1/9
1/12
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
36/36
=
24/36
4/36
4/36
3/36
1/36
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Nisa Suresi 11. Ayette bildirilen orana göre miras bırakan kişinin 3 veya daha fazla çocuğu olduğunda bırakılan mirasın 2/3’ünü miras bırakanın 3 kızı veya daha fazla kızı alır. Geriye mirastan dağıtılmamış 1/3’lük miras payı kalır.
Geriye kalan 1/3’lük pay, miras bırakan erkeğin annesi, babası, karısı ve kardeşleri arasında dağıtılması gerekmektedir.
Nisa suresi 11. Ve 12. Ayetlerde miras bırakan erkeğin anne için 1/6, baba için 1/6 ve karısı için 1/8 şeklinde mirasçı payları belirlenmiş ise de belirlenen bu payların Nisa Suresi 11 inci ve 12 nci ayetlerde “veledün” kelimesi ile miras bırakan erkeğin “bir evladı olması şartına” bağlandığı, bir evlat olma şartına bağlanmış olan anne için 1/6, baba için 1/6 ve karısı için 1/8 şeklindeki mirasçı paylarının “3 çocuk olma şartına veya çocuklar olma şartına bağlı mirasçı payları” gibi kabul edilmesinin ayet hükmüne uygunluk sağlamadığı görülmektedir.
Eğer ayette “bir evlat” ifadesi olan “veledün” kelimesinin çoğul anlamında kullanıldığı şeklinde bir tereddütte düşülmesi halinde dahi aynı ayette “veledün” kelimesinin çoğulu olan “evladü” kelimesinin ayrıca bulunması nedeniyle veledün kelimesinin “bir çocuk” anlamının dışında tevil ederek veya anlamını genişletmek suretiyle “veledün” kelimesine çoğul anlam yüklemek ayet tarafından imkansız hale getirilmiştir.
Miras bırakan erkeğin üç kızı olduğunda; ayette bildirilen hüküm gereği 3 kız 2/3 miras payını aldığı için geriye 1/3’lük dağıtılmamış miras payı kalmaktadır.
Bu nedenle söz konusu 1/3'lük pay, miras bırakan erkeğin annesi, babası, karısı ve kardeşine aittir.
Burada, söz konusu mirasçıların alacağı miras payları "miras bırakanın 3 evladı olması şartına bağlı" olarak ayette ayrı ayrı bildirilmemiştir. Bir evlat olma şartına bağlı mirasçı payları bildirilmiş ise de; bu payların 3 evladı olması durumunda geçer paylar olmadığı görülmektedir.
Mirasçıların 1/3’lük miras payı üzerinden alacakları miras paylarını ayrı ayrı belirlemek için bu mirasçıların “bir çocuk olma şartına bağlanmış olan miras payları” kullanılarak; “üç çocuk olması şartına bağlı mirasçı payları” aşağıdaki şekilde hesaplanarak tespit edilmiştir.
Mirasçılar
Nisa Suresi 11. Ve 12. Ayetlerde Bir Çocuk Olma Şartına Bağlanmış Olan
Diğer Mirasçıların Payları
Miras bırakan erkeğin bir çocuk olma şartına bağlı mirasçı Paylarının 24 Payda Eşitliğinde
Gösterilmesi
Miras bırakan erkeğin bir çocuk olma şartına bağlı Mirasçıların Kendi Aralarındaki Payları
Bir Çocuk Olma Şartına Bağlı Mirasçı Paylarından Üç Çocuk Olma Şartına Bağlı Mirasçı
Paylarının Hesaplaması
Miras bırakan erkeğin Üç Kızının 2/3’lük Payından Arta Kalan 1/3’lük Miras Payının
Diğer Mirasçılara Dağıtım Payları
Babası
1/6
4/24
4 (A)
(A/E)*(1/3)
1/9
Annesi
1/6
4/24
4 (B)
(B/E)*(1/3)
1/9
Karısı
1/8
3/24
3 (C)
(C/E)*(1/3)
1/12
Kardeş
1/24
1/24
1 (D)
(D/E)*(1/3)
1/36
Toplam
12/24
12/24
11 (E)
(E/E)*(1/3)
1/3
Miras bırakan erkeğin “üç kızı olması şartına bağlı” olarak bıraktığı 1/3’lük miras payı içerisinde babasının miras payı 1/9, annesinin miras payı 1/9, karısının miras payı 1/12 ve kardeşin miras payı 1/36 olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu tespit kapsamında miras bırakan erkeğin üç kızı olması şartına bağlı olarak mirasçıları ve mirasçıların pay oranları;
MIRAS
=
3 KIZ
BABASI
ANNESI
KARISI
KARDEŞ
1/1
=
2/3
1/9
1/9
1/12
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
36/36
=
24/36
4/36
4/36
3/36
1/36
TABLO-5
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN İKİ KIZ ÇOCUĞU,
ANNESİ, BABASI, KARISI VE BİR KARDEŞİ VAR
Miras
=
2 Kız
Babası
Annesi
Karısı
Kardeş
1/1
=
7/12
5/36
5/36
5/48
5/144
Gerekçe
=
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
144/144
84/144
20/144
20/144
15/144
5/144
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Nisa suresinde miras ile ilgili hüküm içeren ayetlerde miras ile ilgili verilen paylardan verilmeyen payları tespit etmek mümkün ise o zaman ayette ayrıca bir bilgi verilmemektedir.
Nisa suresinde bir kızın payı 1/2 üç kızın payı 2/3 olarak verilmiş olup bir kızın ve üç kızın payları toplanıp ikiye böldüğümüzde;
İki kızın miras payı = (bir kızın miras payı 1/2 + üç kızın miras payı 2/3)/2 şeklinde yapılan hesaplama sonucunda iki kızın payı 7/12 olduğu görülmektedir.
Bu nedenle miras bırakanın iki kızı olması halinde iki kıza ait miras payları 7/12 olarak alınmıştır.
Miras bırakanın iki kızı olması halinde iki kıza mirasın 7/12’si pay olarak verildikten sonra geriye 5/12’lik bir pay kalmaktadır.
Geriye kalan pay miras bırakanın annesi, babası, karısı ve kardeşi arasında paylaştırılması gerekmektedir.
Miras bırakanın iki kızı olması halinde miras bırakanın annesi, babası ve karısının alacağı miras payların belirlenmesi;
Nisa suresi 11. ve 12. ayetlerde belirlenmiş olan miras bırakan erkeğin annesi için 1/6, babası için 1/6 ve karısı için 1/8 pay oranları miras bırakanın bir çocuğu olma şartına bağlanmış pay oranlarıdır. Miras bırakanın bir çocuğu olması şartına bağlanmış miras oranlarından miras bırakanın kardeşinin miras payı 1/24 olarak tespit edilmiş, dolayısıyla tespit edilen 1/24’lük kardeşe ait miras payı da bir evlat olma şartına bağlı olarak ortaya çıkmış bir oran olduğu için bu oran miras bırakanın iki kız olduğunda miras bırakanın annesi, babası, karısı şeklindeki mirasçıların miras payları belirlenir iken miras bırakanın kardeşinin miras payının belirlenmesinde kardeşe ait 1/24’lük miras pay oranı ölçek oranı olarak kullanılacaktır.
Miras bırakanın iki kız çocuğu olduğunda iki kız mirasın 7/12’sini almakta geriye 5/12 pay kalmaktadır.
Buradan da iki kız çocuğu olması durumunda miras bırakanın annesi, babası, karısının ve kardeşinin mirasdan alacağı pay miktarı toplamı 5/12 olarak tespit edilmiştir.
Tespit edilen 5/12’lik bu paydan miras bırakanın annesine, babasına, karısına ve kardeşine verilecek pay oranlarını belirlememiz gerekmektedir.
Bilindiği üzere ayette bir çocuk olma şartına bağlı olarak miras bırakan erkeğin annesine 1/6, babasına 1/6 ve karısına 1/8 pay verildiği, hesap olarak da kardeşe 1/24’lük pay verildiği hesap üzerinden tespit edilmiş, bir çocuk olma şartına bağlanmış olan bu paylardan iki çocuk olması durumunda miras bırakanın annesinin, babasının, karısının ve kardeşinin miras pay oranlarını tespit etmek mümkün olup söz konusu tespit işlemi;
irasçılar
Bir Kız Olduğunda
Diğer Mirasçıların payları
Bir Kız Olduğunda 24 Payda eşitliğinde
Diğer Mirasçı payları
Diğer
Mirasçıların Kendi aralarındaki payları
Bir kıza göre iki kız olduğunda Diğer Mirasçıların
Paylarının Hesaplaması
İki kızın 7/12 payından arta kalan 5/12 miras payının
Diğer Mirasçılara Dağıtımı
Babası
1/6
4/24
4 (A)
(A/E)*(5/12)
5/36
Annesi
1/6
4/24
4 (B)
(B/E)*(5/12)
5/36
Karısı
1/8
3/24
3 (C)
(C/E)*(5/12)
5/48
Kardeşi
1/24
1/24
1 (D)
(D/E)*(5/12)
5/144
Toplam
12/24
12/24
12 (E)
(E/E)*(5/12)
5/12
Sonuç Tablosu;
MIRAS
=
2 KIZ
BABASI
ANNESI
KARISI
KARDEŞ
1/1
=
7/12
5/36
5/36
5/48
5/144
Gerekçe
=
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
144/144
=
84/144
20/144
20/144
15/144
5/144
24/24
14/24
(3,33)/24
(3,33)/24
(2,5)/24
(0,84)/24
TABLO-6
MİRAS BIRAKAN KADININ ÇOCUĞU VE KARDEŞİ YOK,
KOCASI, ANNESİ VE BABASI VAR.
MİRAS
=
KOCASI
BABASI
ANNESI
1/1
=
½
5/18
2/9
Gerekçe
=
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
18/18
=
9/18
5/18
4/18
24/24
12/24
6,67/24
5,33/24
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Nisa Suresi 11. Ayette miras bırakan erkeğin hiç çocuğu olmaması şartına bağlı olarak annesinin ve babasının miras payları bildirilmiş ise de “miras bırakan kadının hiç çocuğu olmaması şartına bağlı olarak annesinin ve babasının miras payları ” bildirilmemiştir.
Ancak Nisa Suresi 12. Ayette “miras bırakan kadının” kocasının payı 1/2 olarak bildirildiğinden miras bırakan kadının kardeşi olmadığında annesinin ve babasının miras payının toplam 1/2 olduğu anlaşılmaktadır.
Miras bırakan kadının hiç çocuğu olmaması şartına bağlı olarak annesinin ve babasının miras payları ayette bildirilmemiş ise de miras bırakan erkeğin annesinin miras payının Nisa Suresi 11. Ayette bildirildiği bu bildirime bağlı olarak miras bırakan erkeğin babasının miras payının hesaplanarak tespit edildiği; gerek miras bırakan erkeğin babasının hesaplama yöntemi ile tespit edilen miras payı ve gerekse miras bırakan erkeğin annesinin ayette bildirilen miras payı üzerinden Miras bırakan kadının hiç çocuğu olmaması şartına bağlı olarak annesinin ve babasının ayette bildirilmeyen miras payları hesaplama yöntemi ile tespit edilme işlemi aşağıda gösterilmiştir;
Kocası olup Miras bırakan kadının anne ve babasının miras payı içerisindeki miras paylarının hesaplanması işlemi;
Mirasçılar
Hiç Çocuğu Olmadığında Miras Bırakan Erkeğin Mirasçılarından anne ve babasına ait mirasçı Payları
Hiç Çocuğu Olmadığında Miras Bırakan Erkeğin 24 Payda eşitliğinde Mirasçı payları
Hiç Çocuğu Olmadığında
Miras Bırakan Erkeğin
mirasçılarının kendi aralarındaki mirasçı payları
Hiç Çocuğu Olmadığında Miras Bırakan Erkeğin anne ve babasına ait mirasçı payları üzerinden Miras bırakan kadının 1/2’lik Mirası İçerisinde Anne ve Babasına ait Payların Hesaplaması
iç Çocuğu Olmadığında Miras Bırakan Erkeğin anne ve babasına ait mirasçı payları üzerinden Miras bırakan kadının 1/2’lik Mirası İçinde Anne ve Babasına ait Paylar
Babası
5/12
10/24
10 (A)
(A/E)*(1/2)
5/18
Annesi
1/3
8/24
8 (B)
(B/E)*(1/2)
2/9
Toplam
3/4
18/24
18 (E)
(E/E)*(1/2)
½
Bu durumun tabloda gösterilmesi;
MİRAS
=
KOCASI
BABASI
ANNESI
1/1
=
½
5/18
2/9
Gerekçe
=
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
18/18
=
9/18
5/18
4/18
TABLO-7
MİRAS BIRAKAN KADININ ÇOCUĞU YOK,
KOCASI, ANNESİ, BABASI VE 1 KARDEŞİ VAR
MİRAS
=
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
5/18
1/9
1/9
Gerekçe
=
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
18/18
=
9/18
5/18
2/18
2/18
24/24
12/24
6,67/24
2,665/24
2,665/24
Tablodaki gerekçenin açıklaması
“Miras bırakan kadının” kocasının alacağı miras payı nisa sursi 12. Ayette bildirilmiş “Miras bırakan kadının” annesinin, babasının ve kardeşinin mirasdan alacakları paylar ayette bildirilmemiş ise de bu payların “miras bırakan erkeğin” mirasçı payları esas alınarak tespit edilmiştir.
Kocası olup “miras bırakan kadının” annesinin, babasının ve kardeşinin miras payı içerisindeki miras paylarının “miras bırakan erkeğin” mirasçı payları üzerinden hesaplanması işlemi;
Mirasçılar
Miras Bırakan Erkeğin Hiç Çocuğu Olmadığında Mirasçılarının Payları
Miras Bırakan Erkeğin 24 Payda eşitliğinde
Mirasçı payları
Miras Bırakan Erkeğinmirasçıları-nın kendi
aralarındaki payları
Miras bırakan kadının 1/2’lik Mirası İçinde
Anne ve Babasına ait
Payların Hesaplanması
Miras bırakan kadının1/2’lik Mirası İçinde
Anne ve Babasına ait
Paylar
Babası
5/12
10/24
10 (A)
(A/E)*(1/2)
5/18
Annesi
1/6
4/24
4 (B)
(B/E)*(1/2)
1/9
Kardeşi
1/6
4/24
4 (C)
(C/E)*(1/2)
1/9
Toplam
¾
18/24
18 (E)
(E/E)*(1/2)
½
Bu durumun tabloda gösterilmesi;
MİRAS
=
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
5/18
1/9
1/9
Gerekçe
=
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
18/18
=
9/18
5/18
2/18
2/18
TABLO-8
MİRAS BIRAKAN KADININ BİR (1) KIZ ÇOCUĞU,
KOCASI, ANNESİ, BABASI VE KARDEŞİ VAR.
MIRAS
=
1 KIZ
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
¼
1/9
1/9
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
1/1
=
18/36
9/36
4/36
4/36
1/36
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Nisa suresi 11. Ve 12. Ayette bir kız olduğunda kız çocuğu mirasın yarısını almakta miras bırakan kadının kocası 1/4'lük miras payı almaktadır.
Ayetlerde miras bırakan erkeğin annesinin, babasının ve karısının mirasdan pay alma oranları bir çocuk olma şartına bağlı olarak belirlenmiş ve belirlenen bu paylardan kardeşinin pay alma oranı tespit edilmiş ise de ayetlerde miras bırakan kadının annesi, babası ve kardeşinin miras payları belirtilmemiştir.
Bu nedenle, miras bırakan erkeğin bir çocuk olma şartına bağlı belirlenmiş olan mirasçı payları üzerinden kalan 1/4’lük miras payının miras bırakan kadının bir çocuk olma şartına bağlı mirasçı payları hesaplanmıştır.
Söz konusu hesaplama işlemi;
Mirasçılar
Miras Bırakan Erkeğin Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı belirlenen Mirasçıların Payları
Miras Bırakan Erkeğin Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı Diğer Mirasçı Paylarının 24 Payda Eşitliğinde Gösterilmesi
Miras Bırakan Erkeğin Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı Belirlenen Mirasçılarının Kendi Aralarındaki Payları
Miras Bırakan Erkeğin Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı Mirasçı Payları üzerinden Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı Mirasçı
Paylarının Hesaplaması
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı olarak annesine, babasına, kardeşlerine Mirasçı
Payları
Babası
1/6
4/24
4 (A)
(A/E)*(1/4)
1/9
Annesi
1/6
4/24
4 (B)
(B/E)*(1/4)
1/9
Kardeş
1/24
1/24
1 (D)
(D/E)*(1/4)
1/36
Toplam
12/24
12/24
11 (E)
(E/E)*(1/4)
1/3
Bu durumda Miras bırakan kadının bir çocuğu olma şartına bağlı olarak mirasçılarının mirasçı payları;
MIRAS
=
1 KIZ
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
¼
1/9
1/9
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
1/1
=
18/36
9/36
4/36
4/36
1/36
MİRAS BIRAKAN KADININ
ÜÇ KIZ ÇOCUĞU OLMASI HALİNDE MİRASÇILAR
İLE BU MİRASÇILARIN MİRASTAN ALACAKLARI PAYLARIN ORANLARI
TABLO-9
MİRAS BIRAKAN KADININ ÜÇ KIZ ÇOCUĞU,
KOCASI, ANNESİ VE BABASI VAR.
MIRAS
=
3 KIZ
BABASI
ANNESI
KOCASI
KARDEŞ
1/1
=
2/3
2/27
2/27
1/6
1/54
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
54/54
=
36/54
4/54
4/54
9/54
1/54
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Ayette belirtilen paylara göre mirasın 2/3’ü 3 kız kardeşe verilir. Geriye mirastan dağıtılmamış 1/3’lük pay kalır.
Geriye kalan 1/3’lük pay, mevcut mirasçılar arasında dağıtılmak istendiğinde; miras bırakan kadının 3 kız çocuğu şartına bağlı olarak annesine, babasına, kocasına ve kardeşine şeklindeki mirasçılarına verilmesi gereken miras payları belirtilmemiştir.
Ancak,
MIRAS
=
1 KIZ
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
¼
1/9
1/9
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
1/1
=
18/36
9/36
4/36
4/36
1/36
Miras bırakan erkeğin bir kız çocuğu olma şartına bağlı olarak bildirilen veya bu veriler kullanılarak tespit edilen mirasçı payları üzerinden yukarıdaki tabloda miras bırakan kadının bir çocuğu olma şartına bağlı olarak annesine 1/9, babasına 1/9 ve kardeşine 1/36 şeklindeki mirasçı payları tespit edilmiştir.
Miras bırakan kadının üç kızı olduğunda; ayette bildirilen hüküm gereği 3 kız 2/3 miras payını aldığı için geriye 1/3’lük dağıtılmamış miras payı kalmaktadır.
Miras bırakan kadının mirasçıları olan babasının payı, annesinin payı, kocasının payı ve kardeş payı “bir evlat olma şartına bağlanmış paylar” olduğundan bu paylardan “Üç evlat olma şartına bağlı mirasçı payları” aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
Burada dikkat ederseniz miras bırakan erkeğin değil miras bırakan kadının mirasçı oranları üzerinden tespitler yapılmıştır.
Mirasçılar
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı
Mirasçı Payları
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı Mirasçı Paylarının 36 Payda Eşitliğinde
Gösterilmesi
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına bağlı Mirasçılarının Kendi aralarındaki payları
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına bağlı mirasçı payları üzerinden Miras bırakan kadının üç kız çocuğu olma şartına bağlı Mirasçı Paylarının Hesaplaması
Miras bırakan kadının üç kız çocuğu olma şartına bağlı olarak annesinin, babasının, kocasının ve kardeşlerinin Mirasçı Payları
Babası
1/9
4/36
4 (A)
(A/E)*(1/3)
2/27
Annesi
1/9
4/36
4 (B)
(B/E)*(1/3)
2/27
Kocası
¼
9/36
9 (C)
(C/E)*(1/3)
1/6
Kardeşi
1/36
1/36
1 (D)
(D/E)*(1/3)
1/54
Toplam
18/36
18/36
18 (E)
(E/E)*(1/3)
1/3
Şeklinde olur ve bu bağlamda 3 kız olması durumunda mirasçılar ve pay oranları;
MIRAS
=
3 KIZ
BABASI
ANNESI
KOCASI
KARDEŞ
1/1
=
2/3
2/27
2/27
1/6
1/54
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
54/54
=
36/54
4/54
4/54
9/54
1/54
MİRAS BIRAKAN KADININ İKİ KIZ ÇOCUĞU OLMASI HALİNDE
MİRASÇILAR İLE BU MİRASÇILARIN MİRASTAN ALACAKLARI PAYLARIN ORANLARI
TABLO-10
MİRAS BIRAKAN KADININ İKİ KIZ ÇOCUĞU,
KOCASI, ANNESİ, BABASI VE KARDEŞİ VAR
Miras
=
İki Kız
Babası
Annesi
Kocası
Kardeş
1/1
=
7/12
5/54
5/54
5/24
5/216
Gerekçe
=
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
216/216
=
126/216
20/216
20/216
45/216
5/216
Tablodaki gerekçenin açıklaması
Tablodaki oranları tespit etmek için; ilk önce ayette bildirilen “miras bırakan erkeğin” bir çocuğu olma şartına bağlı olarak annesi için 1/6, babası için 1/ 6, ve bu oranlara bağlı olarak kardeşi için 1/24 şeklindeki mirasçı payları kullanılarak;
MIRAS
=
1 KIZ
KOCASI
BABASI
ANNESI
KARDEŞ
1/1
=
½
¼
1/9
1/9
1/36
Gerekçe
=
Nisa 11. Ayet
Nisa 12. Ayet
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
1/1
=
18/36
9/36
4/36
4/36
1/36
Şeklinde “miras bırakan kadının” bir çocuğu olma şartına bağlı olarak annesine 4/36, babasına 4/36, kocasına ve kardeşine 1/36 şeklindeki mirasçı payları hesaplama yöntemi ile tespit edilmiş, kocasının payı ise bir çocuğu olma şartına bağlı olarak 1/4'lük miras payı olarak ayette bildirilmiştir.
Miras bırakan kadının iki kızı olduğunda; 2 kız 7/12 miras payını aldığı için geriye 5/12’lik dağıtılmamış miras payı kalmaktadır.
Miras bırakan kadının mirasçıları olan babasının payı, annesinin payı ve kocasının payı “bir evlat olma şartına bağlanmış paylar” olduğundan bu paylardan “İki evlat olma şartına bağlı mirasçı payları” aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
Burada dikkat edilir ise; miras bırakan erkeğin “bir evlat olma şartına bağlanmış mirasçı payları” üzerinden değil miras bırakan kadının “bir evlat olma şartına bağlanmış mirasçı payları” üzerinden miras bırakan kadının “iki evlat olma şartına bağlanmış mirasçı payları” tespit edilmiştir.
Bu tespit işleminin hesaplanması;
Mirasçılar
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı
Mirasçı Payları
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına Bağlı
Mirasçı Paylarının 36 Payda Eşitliğinde
Gösterilmesi
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına bağlı
Mirasçıların Kendi aralarındaki payları
Miras Bırakan Kadının Bir Çocuğu Olma Şartına bağlı mirasçı payları üzerinden Miras bırakan kadının iki kız çocuğu olma şartına bağlı Mirasçı
Paylarının Hesaplaması
Miras bırakan kadının iki kız çocuğu olma şartına bağlı olarak babasının, annesinin, kocasının ve kardeşlerinin Mirasçı
Payları
Babası
1/9
4/36
4 (A)
(A/E)*(5/12)
5/54
Annesi
1/9
4/36
4 (B)
(B/E)*(5/12)
5/54
Kocası
¼
9/36
9 (C)
(C/E)*(5/12)
5/24
Kardeşi
1/36
1/36
1 (D)
(D/E)*(5/12)
5/216
Toplam
18/36
18/36
18 (E)
(E/E)*(5/12)
5/12
Şeklinde olur ve bu bağlamda iki kız olduğunda mirasçı paylarını gösteren tablo;
Miras
=
İki Kız
Babası
Annesi
Kocası
Kardeş
1/1
=
7/12
5/54
5/54
5/24
5/216
Gerekçe
=
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
Hesaplama
216/216
=
126/216
20/216
20/216
45/216
5/216
Tablo-2'ye ait kelale durumunun açıklanması
Nisa suresi 11. 12. Ayetlerde Miras bırakan erkeğin çocuğu olmadığında mirasçıları karısı, babası, annesi ve kardeşleri olmakta, ayette bu mirasçıların hepsinin olması durumuna göre miras payları ayette bildirilmiştir.
Miras bırakanın mirasçılarının her zaman karısı, babası, annesi ve kardeşleri şeklinde olması imkansız bir durum olduğundan ayeti esas alarak miras paylarının hesaplanmasını yapan bir kişi, çocuğu olmayıp miras bırakanın karısı, annesi, babası ve kardeş şeklindeki mirasçılardan birinin veya bir kaçının olmaması durumunda nasıl hesap yapılması gerektiği hususunu mutlaka değerlendirmek zorundadır.
Bu değerlendirmeyi yapmak için miras bırakanın annesi, babası, karısı ve kardeş şeklinde ayette bildirilen mirasçıların bulunma ve bulunmama şeklindeki tüm varyasyonlar ortaya konulması gerekir.
Kelaleye ilişkin tüm mirasçı varyasyonlarını kapsayacak miras hesaplarına ilişkin tablolar tarafımdan düzenlenmiş ise de aşağıda yapılan açıklamalarımızın daha anlaşılır olabilmesi için yalnızca kardeşlere ait renklendirilmiş kareler üzerinden ayette kelale ile ilgili hükümlerin gösterilmesi yoluna gidilmiştir.
MİRAS BIRAKAN ERKEĞİN MİRASÇILARINDAN SADECE KARDEŞLERE kelale veya kelale olmadan VERİLEN MİRAS PAYLARININ AÇIKLANMASI
(Aşağıda renkli olarak gösterilen tabloların matematiksel işlemleri ayrıca düzenlenmiştir.)
1
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Bir
Kadeş
11. Ayete göre bir kardeş 1/6'lık Normal Miras payını alır
2
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
İki
Kadeş
11. Ayete göre iki kardeş 1/6'lık Normal Miras payını alır
3
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
İkiden
Çok Kardeş
11. Ayete göre ikiden fazla kardeş 1/6'lık Normal Miras payını alır
4
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı
5
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
6
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır
7
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır
8
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
9
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır.
10
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır
11
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
12
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır.
13
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır
14
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı
15
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
16
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır.
17
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır.
18
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı
19
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
20
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır.
21
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır.
22
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı.
23
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Bir
Kadeş
Bu tabloda “Kelalle”, olmasına rağmen bir kardeş hakkında 12. Ayette “kelale” hükmü olmadığı için bir kardeş 11. Ayete göre ancak 1/6’lık Normal Miras payını alır.
24
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İki
Kadeş
12. Ayet göre Kelale nedeniyle iki kardeş 1/6, 1/6'lık pay alır
25
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
İkiden
Çok Kardeş
12. Ayete göre Kelale nedeniyle tüm kardeş 1/3 alır.
26
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı.
27
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı.
28
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Kadeş olmaması nedeniyle açıklama yapılmadı.
29
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Bir Erkek
Kadeş
Kardeş dışında başka bir mirasçı olmadığından, 176. Ayete göre “Kelale”nedeniyle bir erkek kardeş mirasın 1/1'ni alır
30
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Bir Kız
Kadeş
Kardeş dışında başka bir mirasçı olmadığından, 176. Ayete göre “Kelale”nedeniyle bir kız kardeş ise mirasın 1/2'sini alır.
31
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
İki Kız
Kadeş
Kardeş dışında başka bir mirasçı olmadığından, 176. Ayete göre “Kelale”nedeniyle iki kız kadeş ise kız kardeşler 2/3 alır.
32
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
Bir Kız Bir Er.
Kadeş
Kardeş dışında başka bir mirasçı olmadığından, 176. Ayete göre “Kelale” nedeniyle kardeşler bir erkek ve bir kız ise erkek 2, kadın 1 miras pay alır
33
Karısı
Babası
Annesi
Kardeşleri
Yok
Yok
Yok
İkiden
Çok Kardeş
Kardeş dışında başka bir mirasçı olmadığından, 176. Ayete göre “Kelale” nedeniyle 3 kız ise tamamını, 3 erkek tamamını, kız ve erkek iseler erkek kızın iki katını alır.
Bir kardeş olması durumları ile ilgili özet;
Satır
Mirasçıların olması veya olmaması durumu
Kardeş
1.
Ölenin karısı var, babası var, annesi var
1 kardeş 1/6 normal pay (kelale yok)
5.
Ölenin karısı var, babası var, annesi yok
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
8.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi var
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
11.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi var
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
15.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi yok
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
19.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi yok
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
23.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi var
1 kardeş 1/6 kelale olmasına rağmen normal pay alır.
29.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi yok
1 erkek kardeş 1/1 pay, (kelale nedeniyle)
30.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi yok
1 kız kardeş 1/2 pay, (kelale nedeniyle)
Tablonun özeti: Ölenin çocuğu olmayıp karısı, babası, annesinden biri, ikisi veya üçü varsa tek kardeş 1/6 pay alır. Bu üçünden hiçbiri yoksa kardeş tek erkek ise tamamını, kız ise ½ sini alır.
İki kardeş olması durumları ile ilgili özet;
Satır
Mirasçıların olması veya olmaması durumu
Kardeş
2.Satır
Ölenin karısı var, babası var, annesi var
2 kardeş 1/6 (kelale yok)
6.
Ölenin karısı var, babası var, annesi yok
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
9.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi var
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
12.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi var
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
16.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi yok
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
20.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi yok
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
24.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi var
2 kardeş 1/6, 1/6’şar (kelale nedeniyle)
31.
32
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi yok
Kardeşler 1 erkek 1 kız iseler erkek 2, kadın 1 alır; 2 kız kardeş iseler 2/3 ü paylaşırlar
Tablonun özeti: Ölenin çocuğu olmayıp karısı, babası, annesinden biri, ikisi veya üçü varsa ve kardeşler 2 tane ise 1/6 şar pay alırlar. Bu üçünden hiçbiri yoksa ve kardeşler 1 erkek 1 kadın iseler erkek 2, kadın 1 alır; 2 kız kardeş iseler 2/3 ü paylaşırlar
İkiden fazla kardeş olması durumları ile ilgili özet;
Satır
Mirasçıların olması veya olmaması durumu
Kardeş
3. satır
Ölenin karısı var, babası var, annesi var
2’den fazla kardeş 1/6’şar (kelale yok)
7.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi var
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
10.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi var
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
13.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi var
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
17.
Ölenin karısı var, babası yok, annesi yok
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
21.
Ölenin karısı yok, babası var, annesi yok
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
25.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi var
2’den fazla kardeş 1/3 ü paylaşır (kelaleden)
33.
Ölenin karısı yok, babası yok, annesi yok
Hepsi erkek veya hepsi kadın iseler tamamını eşit paylaşırlar. Kız ve erkek iseler erkek kızın iki katını alı
Tablonun özeti: Ölenin çocuğu olmayıp karısı, babası, annesinden üçü de varsa ve kardeşler 2’den fazla iseler 1/6’şar pay alırlar. Karısı, babası, annesinden biri veya ikisi varsa 2’den fazla kardeş 2/3’ü paylaşırlar (kelaleden). Bu üçünden hiçbiri yoksa ve kardeşlerin hepsi erkek veya hepsi kadın iseler tamamını eşit paylaşırlar. Kız ve erkek iseler erkek kızın iki katını alır.
Yazar Bilal Aksoy