Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Meteorlar (Meteors)


Legendary

Önerilen İletiler

METEORLAR ( METEORS )

 

Meteorlar, Güneş Sistemindeki gezegenlerin aralarındaki boşluklarda bulunurlar. Işık yaymazlar, ancak atmosfere girdiklerinde, hızlarından dolayı atmosferdeki sürtünme etkisiyle akkor durumuna gelerek ışık verirler. Buna yıldız kayması denir. Yeryüzüne ulaşan meteoritlere de göktaşı denir.

 

Meteorlar, bir kum taneciği ile birkaç gram ağırlığındaki küçük bir taş parçası arasında değişen boyutlardadır. Bunlar uzay boşluğun­dan büyük bir hızla gelerek Dünya atmosferi­ne girer ve havanın sürtünmesi sonucunda o kadar ısınırlar ki, yer yüzeyine ulaşamadan tümüyle buharlaşıp gaz haline dönüşürler.

 

Gene bu aşırı ısınma nedeniyle, çevrelerine ışık saçarlar ve arkalarında parlak bir iz bırakırlar. Bu özellikleri nedeniyle meteorlar Türkçe'de "akanyıldız" olarak da adlandırılır. Atmosferde, özellikle geceleri yanarak süzü­len bir meteor gördüğümüzde, bu olayı "yıl­dız kayması" olarak tanımlarız; oysa söz konusu olan bir "yıldız" değil, yanan küçücük bir taştır.

 

90563642.jpg

 

Her gece birkaç meteor görülebilir. Bazı geceler meteor yağmurları oluşur. Eğer gök­yüzü bulutsuz ve karanlıksa, düzinelerce me­teor yağmuru izlenebilir. Aslında yeterince ışık salmadıkları için görülemeyen, daha pek çok başka meteor yağmuru da oluşur.

 

Her gün Dünya atmosferine birkaç milyar meteor çarpar ya da girer. Meteor yağmurlarındaki meteorlar, gökyüzündeki bir noktadan çevre­ye saçılıyormuş gibi görünür. Bu noktaya "saçılma noktası" denir. Ama bu bir optik yanılsamadır. Gerçekte yağmurdaki meteor­lar, hemen hemen birbirine paralel yörünge­ler üzerinde yol alır ve bir noktadan saçılıyor­muş gibi görünmeleri yalnızca bir perspektif etkisidir.

 

Meteorlara ilişkin olarak bilinenlerin çoğu, bu cisimlerin radarlarla (bak. radar) izlen­mesi sonucunda öğrenilmiştir. Yanan meteor­ların gözlemlenmesi ve fotoğraflarının çekil­mesi, ancak bulutsuz gecelerde olanaklıdır; ama radarlar, gündüzleri ve bulutlu gecelerde de kullanılabilir.

 

Geceleri, yanarak düşen bir meteorun gökyüzünde bıraktığı iz, meteor yeryüzüne 160 km yaklaştığında görülmeye başlar, 30 km yaklaşana kadar sürer; arada geçen zaman içinde meteor bütünüyle buhar­laşır. Meteorların hızları saniyede yaklaşık 15 km ile 80 km arasında değişir.

 

Bazı meteorlar, kuyrukluyıldızları oluştu­ran maddelerin kırıntılarıdır. Bazen bir kuyrukluyıldız, Güneş çev­resinde dolanırken tümüyle parçalanıp dağı­lır; bazen de, kendisini oluşturan maddeler­den yalnızca bir bölümünü ardında bırakarak yoluna devam eder.

 

Her iki durumda da bu madde parçaları, kuyrukluyıldızın yörüngesi üzerindeki hareketlerini sürdürerek bir mete­or akıntısı oluştururlar. Dünya, Güneş çevre­sindeki yörüngesinde dolanırken bu tür bir meteor akıntısıyla karşılaşabilir; işte meteor yağmurları, Dünya ile karşılaşan bu meteor akıntılarıdır. Eğer, akıntıya neden olan kuy­rukluyıldız tümüyle dağılmamışsa ve yörünge­si üzerinde hareketini sürdürüyorsa, meteor yağmuruna yol açan akıntının hangi kuyruk­luyıldızdan kaynaklandığı belirlenebilir.

 

Dünya, Güneş çevresindeki yıllık yörünge hareketi sırasında, her seferinde düzenli ola­rak belirli meteor- yağmurlarıyla karşılaşır. Aşağıda, en kolay görülebilen meteor yağ­murlarının listesi verilmiştir; bu listede, yağ­murların yılın hangi gününde göründükleri, bazılarında da kaynaklandıkları kuyrukluyıldızın adı belirtilmiştir.

 

28243809.jpg

 

Günümüze en yakın meteor çapması olayı ise 1908 yılında Batı Sibirya’daki Tunguska bölgesinde meydana gelmiştir. Bu meteorun 60 metre çapında olduğu ve birbirine gevşek bir şekilde bağlı olan birçok küçük parçadan meydana geldiği tahmin edilmektedir. Zaten bu meteor yeryüzüne çarpmadan önce tamamen parçalanmıştır, böylece krater oluşmamıştır. Ancak yine de 50 km.lik bir alan içindeki bütün ağaçlar köklerinden sökülmüştür.

 

Bilim adamlarının yaptığı hesaba göre, her bir milyon yılda 3 tane 10 km. çapında krater beklememiz gerekiyormuş. Bu hesap şu ana kadar gözlemlenen meteorlara göre yapılmış ve jeolojik kayıtlarla da uyumluluk göstermekte.

 

Kaynakça:

Hacettepe

Milliyet çocuk

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.