Thomas Henry HUXLEY, Ingiliz Dirimbilimcisi

[Misafir birce]

 

 

Thomas Henry HUXLEY , ingiliz dirimbilimcisi (biyolog) Ealing 1825 - Eastbourne 1895.

 

Charing Cross Hospital Okulu’nu bitirdikten sonra (1845) Avustralya’nın kuzeyine yapılan bilimsel bir geziye katıldı (1846-1850).

 

Deniz hayvanlarının yaşamları üzerine incelemeler yaptı, Londra Madencilik Okulu’nda ders verdi.

 

Yerbilim (Jeoloji) Araştırmalarına katıldı; omurga üzerine yaptığı incelemelerle karşılaştırmalı anatomi alanında çıkarsama yönteminin

 

kullanılmasına katkıda bulundu.

 

Darwin’in evrim kuramını ilk kabul edenlerden biri olarak onun görüşlerini destekledi ve yaydı.

 

 

 

 

Darwinci görüşle ona karşıt görüşte olan kilise ve kimi bilim adamına karşı savaşım verdi.

 

Karşılaştırmalı anatomi, taşılbilim (paleontoloji) ve evrim konularındaki buluşlarıyla 19. yy dirimbili-minde etkin oldu.

 

Yirmi bir yaşında bursu kesilince, henüz uzmanlık eğitimi yapmakta olduğu halde Güney Denizine bir keşif gezisine çıkan "HMS Rattlesnake" adlı gemide yardımcı cerrah olarak iş buldu.

 

Dört yıl süren gezi boyunca, geminin ilkel koşullarına karşın, mikroskopuyla denizdeki canlıları inceledi.

 

Her limandan İngiltere'ye gönderdiği gözlem sonuçları Royal Society ve Kraliyet Enstitüsü'nün dergilerinde yayımlandı.

 

1850'de İngiltere'ye döndüğünde, çağının en ünlü biyoloji bilginlerinden biri olmuştu.

 

İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetleri'nin özel izniyle üç yıl etkin görev almadan gezi boyunca topladığı örnekleri inceledi.

 

1852'de Royal Society üyeliğine seçildi. Breslau, Edinburgh, Dublin, Cambridge, Würzburg, Oxford, Bologna ve Erlangen'deki üniversitelerden onursal doktorluk dereceleri aldı.

 

 

 

Dünya çapında ün kazanan Huxley, ülkesinden başka Mısır, Rusya, İtalya, Yeni Zelanda, ABD, Avusturya,

 

Belçika gibi pek çok ülkedeki 53 bilim derneğince çeşitli unvan ve ödüllerle onurlandırıldı.

 

Bilimsel gelişme için etkin biçimde çalışması, düşünce ve uygulama alanlarında ilerlemeye yaptığı katkıyla,

 

dönemin en büyük bilim adamlarından biri olarak görüldüğü gibi kendinden sonraki kuşakları da derinden etkiledi.

 

 

 

Huxley'in gezi notları, Torunlarından Julian Huxley tarafından T.H. Huxley's Diary of the Voyage of H.M.S. Rattlesnake

 

(1935; T.H. Huxley'nin H.M.S Rattlesnake Gezisine İlişkin Günlüğü) başlığıyla yayımlandı.

 

Huxley üzerine en kapsmlı yaşamöyküsü ise Leonard Huxley'nin Life and Letters of Thomas Henry Huxley

 

(1900; Thomas Henry Huxley'nin Yaşamı ve Mektupları) adlı çalışmasıdır.

 

Başlıca eserleri: Science and Morals (Bilim ve Ahlak) 1886, Evidence as to Man’s Place in Nature

 

(insanın Doğadaki Yerine ilişkin Kanıt) 1891, Ethics and Evolution (Ahlak ve Evrim) 1893

 

 

 

Thomas Huxley'in büyük oğlu... ...Leonard Huxley eğitim, edebiyat

 

ve bilimle ilgili yazılar yazan bir bilgin, onun oğlu Julian Sorell, UNESCO'ya iki yıl başkanlık yapmış olan bir biyolog,

 

Julian'nın küçük kardeşi Aldous Huxley geçtiğimiz yüzyılın önemli edebiyat ve eleştirmenlerinden

 

ve Aldous Huxley'in üvey kardeşi Andrew Fielding 1963'te Nobel ödülünü kazanmış bir biyologtur.