Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Muammer KETENCOĞLU - Karanfilin Moruna


Önerilen İletiler

Muammer KETENCOĞLU - Karanfilin Moruna

morunajn7.jpg

"Karanfilin Moruna"ya dair...

"Kurt aç kalırsa dağdan iner, insan aç kalırsa dağa çıkar."

Eski Türk Atasözü

Bu yazıda sizlere efe ve zeybeklerin daha çok Ege'de 20. yüzyıl başında doruğa ulaşan toplumsal başkaldırısından, törelerden ve padişaha el aman dedirten yigitliklerden söz etmeyeceğim. Bunun yerine, ilk örneklerini borçlu olduğumuz zeybeklerin, sonraları konuları çeşitlenen ve sayıları fazlasıyla artan havalarından oluşturduğum bu çalışmanın çağrıştırdıklarını ve birtakım genel bilgileri paylaşmaya gayret edeceğim.

Belleğim beni önce çocukluğumun bayram sabahlarına götürüyor. Erken uyanmak lâzım gelen bu özel sabahlarda TRT İzmir Radyosu'ndan duyulan "Şimdi davul zurna ile zeybekler dinleyeceksinız" anonsu ve ardından gelen o görkemli müzik içime dolar taşardı. Ve yine çocukken annemden dinlediğım, yıllar sonra onları yeniden söylettigimde yaşadıgım, eski bir dosta yeniden kavuşma duygusu... Daha sonra başta TRT Repertuarı olmak üzere çeşitlı kaynaklardan yapılan taramalar, yaşlılarla yoğun bir dayanışma, kökü kuşkusuz gelenekte ama yine de sizin yoktan var ettiginiz, yepyeni bir şey yaratmanın kâh zorlayan, kâh esrikleştiren patikaları... İşte albümün kısa bir psikolojik yol hikâyesi.

Tarihçi ve folklor araştırmacılarının zeybek müzigi ve töreleriyle ilgili iki ayrı teorisi var. Bazıları teorilerini Orta Asya'dan Anadolu'ya getirilen yörük yaşam tarzındaki kimi öğelere dayandırırken, diğerleri meseleyi Antik Yunan'a dek götürmekteler. Bu konuya ayrıntılı olarak girmemekle birlikte Orta Asya Türkî Müzikleriyle de haşır neşir olan amatör bir araştırmacı olarak, bu bölgede zeybek müziğini çağrıştıracak hiç bir ritmik ipucuna rastlamadığımı söylemeliyim.

Az sayıda istisna dışında zeybek havalarının tümü 9/4'lük ritme sahiptir ve ritimlerinin metronom değerlerine göre çok ağır, ağır ve kıvrak zeybekler olarak sınıflandırılır. Kıvrak zeybeklere kadın zeybekleri de denir. Burada bir yanılgıyı düzeltmek gereğini duyuyorum; zeybek formunun Ege dışında bulunmadığı yaygın bir kanıdır. Oysa İç Anadolu'da, Akdeniz Bölgesi'nin hemen her yerinde ve Kıbrıs'ta, ve ayrıca, sayıca daha az da olsa Karadeniz Bölgesi'nde de zeybek havalarına rastlıyoruz. Bu yüzden çalışmamda yöresi Ege olmayan türküler de var. Zeybek müziğinin belki Türkiye'den de yaygın olduğu tek ülke Yunanistan'dır.

Ege Adaları ve yaşanan büyük göç yoluyla Yunanistan'a geçen zeybek havaları kısa zamanda çok sevilmiş, zeybek formu "zeybekiko" hem halk müziğinin ve danslarının vazgeçilmez ögesi olmuş, hem de başta Rebetiko müziği olmak üzere çağdaş Yunan şehir müziğinin en rağbet edilen sayısız örneğini ortaya çıkarmıştır. Anadolu'nun anası olduğu zeybek müziği Rum ve Yunanlı bestecilerin elinde hem melodik açıdan, hem de iç ritmik yapı çeşitlıliği bakımından şaşırtıcı derecede gelişmiş, zenginleşmiştir. Bunun dışında bazı Rumeli Türküleri ve Orta Arnavutluk folklorunda rastladığım kimi örneklerde de zeybek ritmi kullanılmış. Bu yadsınamaz bağ ve gerçek, beni müzikal geçmişimin de sonucu olarak zeybek müziğine dair Rum ve Yunanlı müzisyenlerden öğrendiğim kimi öğeleri (örneğin armonİ eşliği seçimleri, bazı süslemeler, bağlama çalgısının kullanılışı) sağduyunun yolgöstericiliğinde zeybeklerimize uygulama denemesine sürükledi.

Akordeon çalmamın doğal sonucu olarak koma ses içermeyen, tampere türküler seçtim. Sesime ve gelenekte olmayan çalgıma en çok yakıştıgını düşündüğüm örneklerdi bunlar. Tampere parçalar seçişim repertuarın çoğunu safdışı bıraktırmasına karşın, iki örnek dışında (Beyaz geyme toz olur, Oduncular dağdan odun indirir) melodinin gerektirdiği armonileri tüm yalınlığıyla uygulama olanağı tanıdı. Söz konusu iki türküde ise Cengiz Onural'ın yaratıcı armonik yaklaşımlarını bulacaksınız. "Karanfilin Moruna'yı kişisel albüm çalışmasından çok zeybek konseptinin öne çıktığı özel bir seçki olarak tasarladım. Bu yüzden Menemenli Kara Memet ve Arkadaşlan'nın davul zurnayla çaldığı iki zeybek klasiği ve değerli usta Mehmet Erenler'in eski bir radyo kaydından yine kendi sesinden dinlediğim ve albümde de aynı sıcaklıkta seslendirdiği Ankara türküsü benim için tamamlayıcı değil, vazgeçilmez temel taşlardır.

Uzun zamandır radyo ve televizyonlarda duyamadığımız, o her biri paha biçilmez değerdeki türküleri, benim ve müzisyen dostlanmın yeteneklerinin elverdigi özen ve halk muziği sağduyusuyla sizlere sunabilmenin coşku ve mutluluğunu yaşıyorum. Bu çalışmada otantizmin ille de bağlama takımıyla icra demek olmadığını, ya da halk müziğine yeni yaklaşımlar kolaycı bilgisayar destekli alt yapılar anlamına gelmediğini gösterme iddiasini taşiyorum. Ve geleneğin yeniden üretilmesinde, en büyük kılavuzun yine gelenek olacağı yolundaki düşüncemi önemle vurgulamak istiyorum. Pek çok müzisyenin gelenekten ögrendiklerini kendi duygularıyla yoğurarak ortaya çıkardığı; elinizdeki bu teknoloji ürününün sizlere eski dostların yeniden buluşma sevinçini yaşatacağını umuyorum.

 

Muammer KETENCOĞLU

 

 

 

Muammer Ketencoğlu - Solo Vokal, Akordeon

Mehmet Erenler - Solo Vokal, Bağlama

Gülcan Kaya - Vokal , Ferruh Gençer - Vokal

Hüseyin Tuncel - Vokal , Bora Ebeoğlu - Vokal

Aziz Şenol Filiz - Ney, Bendir , Murat Aydemir - Lavta, Tanbur

İhsan Özer - Santur , Baki Kemancı - Keman

Ersin Baykal - Kemane , Suat Berkay - Darbuka

Mehmet Ündev - Zurna , Yıldıray Kılkışlar - Davul

Necmettin Ündev - İkinci (Dem) Zurna , Nezih Yeşilnil - Kontrbas

Cengiz Onural - Gitar, Cura

 

DÜZENLEMELER : Muammer Ketencoğlu , Cengiz Onural

KAYITLAR : Murat Aydemir , Bora Ebeoğlu , Cengiz Onural

1999-2000, stüdyo aria

MİX : Cengiz Onural

 

01. KUYU BAŞINDA BAKIR 03.10

02. TESTİ DOLDURDUM ÇAYDAN 03.01

03. BEYAZ GEYME TOZ OLUR 04.55

04. YAĞCILAR ZEYBEĞİ (Enst.) 03.56

05. AH ÖLEYİM VAH ÖLEYİM 04.33

06. KOCAARAP ZEYBEĞİ (Enst.) 03.45

07. BİR GEMİM VAR ADALARA YASLANIR 04.19

08. KARANFİLİN MORUNA 03.11

09. KARYOLAMIN DEMİRİ (YANDIM AYŞEM) 05.02

10. MANİSA ZEYBEĞİ (Enst.) 03.26

11. ODUNCULAR DAĞDAN ODUN İNDİRİR 05.36

12. KADIOĞLU ZEYBEĞİ(Enst.) 03.21

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

  • 2 hafta sonra...
  • 5 ay sonra...
  • 1 yıl sonra...
  • 3 ay sonra...
  • 5 ay sonra...

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.