En sevdiğim kelimeler

[Φ gloria]

 

Pinhan: Gizli, saklı, gizlenmiş manasına geliyormuş.  Bu kelimeyi ilk Elif Şafak'ın Pinhan isimli kitabında duymuştum, sonra Fazıl Say'ın bestesini Muhyiddin Abdal'ın şahane dizelerinden yaptığı "İnsan İnsan Derler İdi" isimli şiirden... O günden beri hayranım bu kelimeye

İnsan insan derler idi
İnsan nedir şimdi bildim
Can can deyu söylerlerdi
Ben can nedir şimdi bildim

Kendüzünde buldu bulan
Bulmadı taşrada kalan
Mü’minin kalbinde olan
İman nedir şimdi bildim

Takvâ ehlinin sattığı
Mü’minlerin ok attığı
Münkirlerin şekk ettiği
Güman nedir şimdi bildim

Bir kılı kırk yardıkları
Birin köprü kurdukları
Erenler gösterdikleri
Erkân nedir şimdi bildim

Sıfât ile zât olmuşum
Kadr ile berât olmuşum
Hak ile vuslat olmuşum
Mihman nedir şimdi bildim

Muhyeddin eder Hak kadir
Görünür her şeyde hâzır
Ayan nedir pinhan nedir
Nişan nedir şimdi bildim

Muhyiddin Abdal
( 16. yy )

 

Küçük bir sözlük:

Münkir: İnkâr eden.
Şekk: Şüphe, zan.
Güman: İnanç.
Mihman: Konuk, misafir.
Ayan: Gözle görülen, açık, belli.
Pinhan: Gizli, saklı, gizlenmiş, mahfi.
Kendüz: Kendi özü, nefs, can, ruh.

[Φ gloria]

Suskun: TDK'ya göre  Çok az konuşan, sessiz, sakin olan, sükûti anlamına geliyor bu kelime. Tabii bu aynı zamanda "suskunluğu yani sessizliği seçen" de demek bir yerde. Bu kelimeyi sevme nedenime gelince anlamındaki naiflik aslında... Bu kelimeyle de ilk kez İhsan Oktay Anar'ın Suskunlar romanında karşılaşmıştım. Sonra bir de aklıma Isabelle Allende'nin Ruhlar Evi isimli romanı (filmi de var) geldi. Hani babanın kendisine tokat atması yüzünden bir daha hiç konuşmayan, ölünceye kadar susan, anne karakteri... 

Bir de Şemsi Tebrizi'nin yazdığı aşkın 40 kuralı var... Ondan bazı cümlelerle suskunluğun değeri:

Kur'an dört seviyede okunabilir. İlk seviye zahiri manadır. Sonraki batıni mana. Üçüncü batıninin batınisidir. Dördüncü seviye o kadar derindir ki kelimeler kifayetsiz kalır tarif etmeye.

Şu dünyadaki çatışma, ön yargı ve husumetlerin çoğu dilden kaynaklanır. Sen sen ol, kelimelere fazla takılma.  Aşk diyarında dil zaten hükmünü yitirir. Aşk dilsiz olur.