""TÜRKİYE'NİN STRATEJİK UFKU""

[Φ imtihaninsirri]

""TÜRKİYE'NİN STRATEJİK UFKU""

 

 

İnsanların büyük bölümünde, içinde bulundukları dönmede mevcut olan ülke sınırlarının hiç değişmeyeceği yönünde bir inanış vardır. Haritaya baktıklarında gördükleri dünyanın, hep öyle kalacağını sanırlar. Kendi ülkelerinin ya da komşu ülkelerin sınırlarının sanki hiç değişmemek üzere belirlenmiş olduğunu düşünürler.

 

Oysa dünya üzerindeki ülkelerin sınırları sık sık değişir. Bu sınır değişiklikleri ise, çoğunlukla dünyayı ya da en azından bir bölgeyi köklü bir biçimde etkileyen dönüm noktaları sonucunda olur. Bu dönüm noktalarının modern çağdaki en belirgin olanları Napolyon Savaşları ardından gelen Viyana Kongresi, ardından 1878'deki Berlin Anlaşması, sonra da 1. Dünya Savaşı'ydı. Bütün bu dönüm noktalarında, özellikle de 1. Dünya Savaşı sonunda birçok ülkeler coğrafyası büyük ölçüde değişti. Çok uluslu imparatorluklar yıkıldı, yerlerine (çoğu yapay olan) ulus-devletler kuruldu. Özellikle Ortadoğu ve Balkanlar'da yepyeni bir harita ortaya çıktı. İnsanların çoğu bu savş sonucunda oluşan haritayı da istikrarlı ve kalıcı bir harita sandılar, ancak bu harita da fazla uzun ömürlü olamadı ve 2. Dünya Savaşı ile bir kez daha köklü bir değişime uğradı. 2. Dünya Savaşı'nın ardından Batı ve Doğu blokları sabit kaldı, ama 1960'larda Üçünçü Dünya'da gelişen dekolonizasyon dalgası, çoğu Afrika'da yer alan onlarca yeni devletin kurulmasını sağladı. Dünyanın siyasi haritası radikal bir biçimde bir kez daha değişime uğradı.

 

Pek çok insan sözünü ettiğimiz tüm bu dönüm noktalarında dünyanın artık ''ideal'' haritaya kavuştuğunu düşündü, ama her seferinde bunun ardından yeni bir dönüm noktası ve yeni bir revizyon geldi.

 

Bu tarihsel gelişim bize önemli bir gerçeği gösterir: Tarihin hiç bir döneminde dünyanın ideal ve kalıcı siyasi haritasının oluştuğunu öne sürmek ve böylece statükonun değişmeyeceğini hükmetmek mümkün değildir, ya da en azından akılcı değildir.

 

Kuşkusuz stratejik açıdan önemli olan tek gelişme harita değişikliği de değildir. Ülkelerin sınırları sabit kalsa da, güçleri, etkileri ve rejimleri değişebilir ki, bu da dünyanın yine siyasi çehresinin büyük bir değişime uğraması anlamına gelir.

 

Dolayısıyla, bugün de içinde yaşadığımız dünyanın siyasi haritalarının ve güç dengelerinin ''ebedi'' olduğunu düşünmek ve buna dayanarak durağan ve statükocu bir strateji belirlemek, bir ülke açısından önemli yanlış olabilir. Özellikle de dünya siyasal sisteminin değişime uğradığı, taşaların yerinden oynadığı ve ''dünyanın yeniden kurulduğu'' büyük kırılma dönemlerine, her türlü olasılığı hesaplayan geniş bir vizyonla bakmak gerekir.

 

İçinde yaşadığımız dönem ise tam da sözünü ettiğimiz türden bir kırılma dönemidir. Soğuk Savaş'ın bitmesiyle birlikte taşlar yerinden oynamıştır ve tekrar nasıl bir kompozisyonla çökecekleri belli değildir. Eğer bu taşların hareketlerine müdahalede bulunulmazsa nasıl olsa bir şekilde çökerler, ama ortaya çıkan kompozisyon büyük olasılıkla menfaatlere uygun olmayacaktır. Menfaatlere uygun bir düzenleme, ancak hareketlerine müdahalede bulunarak elde edilebilir.

 

Türkiye'nin tarihsel mirası, Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu'da önemli bir hayat sahası oluşturmaktadır. Osmanlı'nın tek mirasçısı olan Türkiye, sözünü ettiğimiz kırılma döneminin en yoğun yaşandığı bu bölgede, geçmişte olduğu gibi bugün de, tarihsel mirasına sahip çıkarsa taşları yerinden oynatabilir. Türkiye'nin stratejik ufku, Osmanlı'nın mirasına sahip çıkmasıyla orantılı olarak gelişecektir. Türk dünyasının hatta İslam Dünyası'nın yeni bir Osmanlı İmparatorluğu ruhuna ihtiyacı vardır. 21. asır bu mirasın tekrar ayağa kaldırıldığı sahipsiz kalan İslam Dünyası'nın yeniden toparlandığı asır olacaktır.