Algının İslamdaki Yeri Nedir

[Φ algilar]

ALLAH , NEFS ve ALGI

 

Tüm varlık alemi tevhidi temsil edebilmek manasında varlıklarını sürdürmek ve hakkın bir parçası olabilmek için Allah varlığına kıyasen davranış biçimleri oluşturmak zorundadır . Biz Allah varlığının anlaşılması konusunda elimizde yegane delil olan tevhidi , onun isimleri aracılığı ile varlık alemi üzerindeki ahkamsal etkisini enfüsi diğer bir ifade ile derinlemesine içimize yönelik değerlendirmeler sayesinde kavramaktayız . İşte bu ahkamı irdelemenin manası Allah '  ın insanlığa sunduğu onun varlığından haberdar olunması muradının , insan varlığındaki yansıması olan tevhid bilinci geliştirme lutfudur . Farklı bir ifade ile insan ,  Allah varlığının ahkamı yada varlık aleminde tekliğinin göstergesi olan gönüllerdeki üstünlüğü gereğince ki bunun tümüne tevhid demekteyiz , oluşturacağı davranış biçimlerinde yine onun varlığına kıyasen davranışlar geliştirme ve tevhid bilinci üretebilme becerisi üzere kurgulanmıştır .

Tasavvufta nefs psikolojisi incelendiğinde , davranış biçimleri oluşturma ve davranış kararları alma konusunda insan kompozisyonun  en açık etkiye maruz kalmış olduğu hususun yine insanın kendi nefsi olduğunu görüyoruz .  Nefsin duygu , düşünce ve psikolojiye yansıttığı kıyas içerikli tahammülsüzlüğe yönelik algılar , davranışlarımız üzerinde tek karar mercinin kendisi olma iddiasından kaynaklanmaktadır . Sağduyumuz diyebileceğimiz yönlerimiz olan gönül ve akıl işbirliğimiz , tevhid bilinci oluşturma konusunun en önemli unsuru olan nefsani (nefis ile ilgili ) tekamül sürecinin diğer bir ifade ile nefsin gelişiminin , Allah varlığına kıyasen bir varlık olduğu şuurunun izdüşümlerini ona nakşetme görevini yerine getirmezse , nefs tipik davranış tarzı olan kendisine ait olmayan üstünlük makamlarını kendinden bilme veya aşağılanmayı kabul etme noktalarında bir mekan tutarak oluşturduğu algıların baskısı ile insana davranış kararları aldırmak ister . Gönül ve akıl işbirliğimizin oluşturacağı bilinç , nefsani eğilimlerin ortaya koyduğu kavramsal yönlendirmelere yada algılara binaen tevhiden anış yada zikrin , Allah ' ın hangi isminin olacağının tespiti olmalıdır .

Nefsin gelişimi ise insanı davranışa yönlendirme gayreti içinde olduğu ve kendi oluşturduğu batıl eğilimlerin , buna bağlı algıların itibari değerinin hiçlik olduğunu öğrenmesidir .  Gönül ve aklın ,  nefsin bize hangi davranış biçimini kabullendirmeye çalıştığının daha doğrusu nefsin halleri konusundaki tespiti ve yine nefsin duygu düşünce veya psikolojiye yansıttığı baskıcı algıların  Allah ' ın hangi ismi tarafından kuşatıldığının çözümlemesi ve onu anış , tevhid bilincinin en basit tarifidir . Şöylede söyleyebiliriz nefsin kendisinin olarak kabul ettiği tüm üstünlük makamları ile seçtiği tüm aşağılanmayı kabul noktaları batıl birer vehimdir . Kur ' anı Kerimde de belirtildiği gibi rahatsız edici nefsani algılar ancak Allah ' ın anılması ile bertaraf edilir yada gönül sükun bulur.

Biraz açmaya çalışırsak , bir an varlığını çevresinden üstün görme eğiliminde olan nefs birkaç dakika sonra kendisine acıyabilir . İşte hiç bir aidiyeti olmayan üstünlük makamlarından kendisine bir yer seçmeye çalışan nefs psikoloji si ile, aşağılanmayı kabul eden nefsani hallere tipik bir örnektir bahsedilen ve biz bunları mahzun olma bölgeleri olarak tanımlayabiliriz . Allah gönül alemini yaratarak kendimize ait maddi , manevi hiç bir farklılıktan ötürü mahzun olmayacağımızı beyan etmektedir . Eğer nefsin mahzun olma bölgesinden seçtiği bu hallerin etkisi altında bir davranış gerçekleşirse , buna şirk koşan nefsani hal denir ve nefsimizde müşrik olur ki bu oyundan şiddetle sakınmalıyız , zira algıları yönetmek konusunda nefse verilen bu davranış vekaletinin Allah indinde affı yoktur . Batıl eğilimlerini davranışa dönüştürerek müşrik durumuna düşen nefs mutlaka mahzun olur . Bu yüzden hak davranışların yegane kaynağı olan  Kur ' an ve Peygamber ( sav ) in sünneti mutlaka öğrenilmeli , nefsani algıların bertarafı akabinde davranışlarımızı nasıl oluşturacağımızı bilir durumda olmalıyız . Nefsin davranışlar üzerinde etkili olma gayreti ile büründüğü haller aslında bizim günlük hayatımızda sürekli kullandığımız kavramların izdüşümüdür . Örneğin can sıkıntısı nefsani bir eğilimdir ve bizi belli bir davranışa yönlendirme gayretinin yine onun tarafından algılaştırılmasıdır . Böylece tüm bu nefsani kavramsal algıların genel ismine şirk demekteyiz , isteksizlik, sinir olmak , nefret , sevgisizlik gibi tüm duygularımızı tarif eden tanımların arkasındaki gerçek fail algı oluşturma yöntemi ile bünyemize yansıyan nefistir . Buna bağlı olarak şirk , nefsin tüm batıl algılarını ifade eden genel bir kavramdır ve özünde ,  nefsin kendisini sağduyunun gözetiminden saklayarak tüm davranışlarımızın kararının alınışında , bir alışkanlık eğilimi gibi sanki faili kendisi değilmiş aldatmacası ile sorgusuz bir bünye , insan yaratmaya çalışmak yatar . Allah'ın İsimleri bölümünde anlatılmaya çalışılacak kavramlar yukarıda şirkte olduğu gibi kalın puntoyla yazılmıştır ve bu kavram karşısında anılacak Allah isminin ne olacağı çözümlenmeye gayret edilecektir . Nefsani bir algının oluşumunda veya içinde bulunduğumuz bir sohbet esnasında bu kavramlardan bahsedildiğinde gramerde hangi sınıfa girerse girsin mutlaka Allah ' ın ilgili ismi anılmalıdır . Daha önce zikredildiği gibi şirk genel bir kavramdır , diğer bir ifade ile nefsin edeplenememiş , tekamül etmemiş ve davranışlar üzerinde etkili olmaya çalıştığı tüm yönlerini tanımladığı için eğer şirk koşan müşrik bir nefisten bahsediyorsak muhakkak ALLAH demeliyiz . Kısaca müşrik nefsin zikri Allah lafzıdır .

Algı nedir ? sorusu sıkça sorulan ancak bakış açısı farklılıkları ve kelimenin pek çok anlama gelmesi nedeni ile tanımının yapılması konusunda bir takım zorluklar olan bir kavramdır . Ancak biz kendi konumuzla ilgili olarak tanımımızı davranış bilinci açısından oluşturmaya çalışırsak şunu söyleyebiliriz " insanın kendi dışındaki alemden gelen etkilerle meydana çıkan , yine kendi duygu , düşünce ve psikolojisinde varlığını nesnel , diğer bir ifade ile maddi olarak tespit edebildiği ve davranışlarına yön verme gayesi güden ve en önemlisi tevhidi , birliği , birleşmeyi yok etmeye çalışarak gönül alemine sızmayı hedefleyen nefsani eğilimlerdir "  .  Algı , kavram olarak El Hakem isminde açıklanmaya çalışılacaktır , burada sadece şunu söylemekle yetinelim , algı nefsin sinsiliğidir .

Doğrusunu Allah Bilir .......

 

Kaynak: AlgilarveTeklik