California

[Φ _asi_]

California

 

 

 

 

 

Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'nin batı yakasında yer alır ve ülkenin en kalabalık eyaletidir. 2004 yılı nüfus sayımlarına göre, 35,893,799 kişilik nüfusa sahip olan Kaliforniya'yı, 20,851,820 kişi ile Teksas, 18,976,457 kişi ile New York ve 15,982,378 kişi ile Florida izler.

 

Önemli ve dünyaca meşhur illeri arasında, Los Angeles, Long Beach, San Fransisko, San Diego, Orange County, Sacramento (başkent), ve Santa Barbara gelir.

 

 

Ekonomi

 

1849 yılında altın yataklarının keşfedilmesi üzerine, nüfusu on binin altındayken günümüzde Amerika kıtası'nın en büyük ekonomi merkezi konumuna gelen Kaliforniya; Amerika Birleşik Devletleri'nin de en büyük ekonomik gücünü temsil eder.

 

Kaliforniya eğer bir ülke olsaydı, dünyanın en büyük 6'ıncı ekonomisine sahip olurdu. (A.B.D.'nin geri kalanı, Japonya, Almanya, İngiltere ve Fransa'dan sonra) Bu ekonomiksel durum, henüz resmi yerleşimi 200 yaşına bile gelmemiş topraklarda ulaşılabilen mucizevi bir başarıdır.

 

Eğitim Ve Ekonomi

 

Kaliforniya'daki değiştirilemeyen anayasa kanuna göre; eyalet gelirlerinin %40'ı eğitim'e harcanmaktadır. Her ne kadar çoğu ülke için eğitim harcamaları çöpe giden para olsa da, bu harcamalar Kaliforniya'yı bilinen dünya tarihinin en hızlı büyüyen ekonomisi ve devleti yapmıştır. Dünya tarihi boyunca, nüfusu 200 yıl içerisinde bu denli yükselen; ekonomisi hiç yoktan böylesi bir noktaya gelen başka bir devlet de bulunmamaktadır. (Son 200 yılın ortalamasını alacak olursak, nüfusu 35,000 katına çıkmış, ekonomisi $1.5 trilyon olmuşdur.Bu da Kanada, Meksika, Çin, İspanya, İtalya, Rusya gibi ülkelerden daha üstündür.)

 

Kişi başına düşen gelir $33,403 iken; emlağın yerleşim yerlerinde en ucuz olduğu Central Valley deki ortalama ev fiyatları $290,000 dır. En pahalı emlak fiyatları ise San Francisco koyunda ortalama $650,000'dır. Tabiki Beverly Hills, Rolling Hills, Hidden Hills, Malibu, Bel Air gibi $2-3 milyondan aşağı evin bulanamadığı yerler de vardır; ancak bu ilçeler daha büyük illere bağlıdır.

 

İlçe olarak Beverly Hills Amerika'nın en zengin muhitidir, ve kişi başına düşen gelir $113,595 dır.

 

Tarih

 

Kaliforniya'ya gelen ilk Avrupalı; 1542 yılında Portekizli João Rodrigues Cabrilho olmuştur. Ancak Kaliforniya'nın tüm koylarını gezip; sahip olduğunu öne süren ise ünlü İngiliz korsan Francis Drake olmuştur(1579).

 

İlerki yüzyılda fazla ilgi çekemeyen Kaliforniya'ya 1700'lü yıllarda İspanya yerleşmiş ve Meksika'nın bir parçası olmuştur. Ancak kısa bir süre sonra terkedilmişdir.

 

1846 yılındaki Meksika-Amerika Savaşı sonucunda Kaliforniya Cumhuriyeti kurulmuş; kısa bir süre sonra da Amerika Birleşik Devletleri ile birleşme müzakereleri başlamıştır.

 

1848'de altın yataklarının keşfi ile çok büyük bir göçe sebep olmuş; 1850 yılında da Amerika Birleşik Devletleri birliğine girmiştir.

 

Amerikan İç Savaşı sırasında da; savaşı kazanan Kuzey ittifağı ile ortak olmuştur.

 

Politika

 

Kaliforniya vatandaşları genel seçimlerde demokratlara ağırlıklı oylarını kullansalar da, 2005 yılı itibariyle eyalet başkanı muhafazakar meşhur film yıldızı ve dünya vücud geliştirme şampiyonu Arnold Schwarzenegger'dir.

 

Yapılan son kanun seçimlerinde; Arnold'un itfayeciler, polisler, öğretmenler, doktorlar ve yargıçlar aleyhinde getirmek istediği kanunlar halk tarafından dehşetle karşılanmış; seçimlerde önerdiği 4 önerge de reddedilmiştir. Halen soykırıma uğramış Kızılderililer aleyhinde aldığı ekonomik kanunları iptal edilmeye çalışılmaktadır.

 

Amerikan vatandandaşlarına nazaran çok daha modern ve eğitimli bir profil çizen Kaliforniya'da; nüfusun çoğunluğu Irak Savaşına ve eski başkan George W. Bush'un politik kararlarına karşı; Kyoto Protokolü'nün imzalanması taraftarıdır.

 

Kaliforniya; sinemanın kalbini Hollywood'da; internetinin kalbini Silikon Vadisi'nde; Müzik, Eğlence ve Televizyon'un kalbini de Los Angeles'da taşımaktadır. Her ne kadar günümüzde masrafları daha makul olduğu için filmler başka ülkelere çekimler için taşınsa da; son 30 yıldır klasikleşen bir eyalet deyişine göre "Dünya'nın duyduğu ve izlediği çoğu şey Kaliforniya'da üretilir." (EL BİLGİ:Kaliforniya paisfik okyanusu deprem kuşağında bulunur.)