Varsayım ve İnançlara Dayalı Düşünceler Üzerine
Varsayım ve İnançlara Dayalı Düşünceler Üzerine
Bir kişinin bulunduğumuz mekanın dışındaki bir yerde bir “küp” olduğunu iddia ettiğini ve bize “küpün içinde ne var?” diye bir soru yönelttiğini varsayalım.
Bu iddiayı oluşturan akıl yürütmenin hangi sağlam temellere dayandığını, sorulan sorunun akılcı bir mantığa uygun olup olmadığını -akılcı düşünce yöntemlerini uygulayıp- sorguladığımızda, bu soruyu “Akla ve gerçeğe aykırı” bir soru olarak kabul ederiz.
Çünkü “küp” büyük ya da küçük olabilir. Küp içi dolu katı bir nesne ya da içerisinde gaz parçacıkları dışında hiç bir şey olmayan bir boşluk olabilir. Ya da tanıdık veya bilinmeyen milyarlarca farklı cisim içeriyor olabilir. Bu soruya kesin ve gerçeği belirleyen bir yanıt veremezsiniz.
Ancak size “küpün içinde ne yok?” diye sorulsaydı birçok yanıt verebilirsiniz.
Örneğin küp kesinlikle “Amazon nehrini, Mars gezegenini ya da “uykudan yapılmış bir yatak” gibi mantıksal olarak imkansız olan nesneleri içeriyor olamaz. Hatta bu ikinci soruya verilebilecek sayısız geçerli yanıt vardır. Buda bu küpün içeriğine dair ilginç bir asimetriyi ortaya çıkarıyor. Küpün içinde olabilecek ya da olmayacak sayısız olasılığa rağmen, kanıt olmadan küpün içinde gerçekten ne olduğuna ya da ne olmadığına dair kesin ve geçerli bir yanıt verebilmemiz imkansız.
Birisi küpün içerisinde tahta bir kaşık olduğunu iddia ederse haklı olma olasılığı vardır. Ancak kanıt olmadığı ve bu iddiaya dair geçerli bir dayanak gösterilmediği sürece bu iddiayı doğru kabul etmek için hiçbir sebep yoktur.
***
- 1
5 Yorum
Önerilen Yorumlar