ZAMANI KAVRAMAK

[Φ sedat sencan]

Zaman ,çok uzak geçmişten gelip çok uzak geleceğe uzanan bir olgudur.

Hepimiz onun çok ufak bölümünde yer almış bulunuyoruz.

Dolayısı ile zamanı algılama kapasitemiz de ister istemez sınırlı oluyor.

Saat,gün,hafta ve yıl gibi ölçüler hep bize göredir.

Çoğumuz zaman kavramını kendi ömür süremiz kadarını kavrayabiliyoruz.

Bu sınırlar dışında kalan muazzam büyüklüğü anlayabilmek gerçekten zor.

Yerkürenin oluşumundan bugüne kadar geçen sürenin 4,5 milyar yıl olduğu tahmin ediliyor.

Bu süreyi bir güne,yani 24 saate sığdırdığımızı farzedelim.

00’da başlayan sürecin ilk saatleri jeolojik oluşumun her türlüsü ile içiçedir.

Buna paralel olarak atmosfer de gelişimini sürdürür.

Sabah saat 4 civarında yaşam başlar.

İlk basit ve tekhücreli organizmalar doğmuştur.

Takip eden 16 saat boyunca yaşam açısından bir ilerleme görülmez.

Saat 20.30’a gelinceye değin yeryüzünde bu mikroskopik canlılardan başkası yoktur.

Şimdi ilk deniz bitkileri belirmiştir.

20 dakika sonra ilk denizanaları ortaya çıkar.

21.04’te trilobitler yaşama katılır.

22.00’dan az önce karalarda bitkiler oluşur.

Bundan kısa bir süre sonra kara yaratıkları hayat sahnesinde yer alır.

22.24’te büyük karbonifer ormanları yeryüzünü kaplamıştır.

Bugün bile kullandığımız kömür,bu ormanların artıklarıdır.

Bu arada ilk kanatlı böcekler uçmaktadır.

Saat 23.00’a yaklaşırken dinozorların ortaya çıktığını görebiliriz.

Onların hakimiyeti 45 dakika sürecektir.

Ama gece yarısına 21 dakika kala yok olurlar.

Artık memeliler çağı başlamıştır.

İnsanların ortaya çıkışı son bir dakika onyedi saniye içindedir.

Kayıtlı tarihimizin tümü ise sadece birkaç saniyedir.

Unutmayalım ki bu birkaç saniye 5.000 yılı kapsıyor.

Bu kısacık süre içinde yer alan kendi yaşamınıza ait bölümü düşünün.

Zamanın ne denli uzun bir süreyi kapsadığına dair bir başka örnek verelim.

Şimdi,yani 2007 yılında zamanda geriye doğru uçtuğumuzu varsayalım.

Bir saniyede bir yıl gideceğiz.

Yani bir saniye sonra 2006,ikinci saniyede 2005 yılına ulaşacağız.

Yolculuğumuz böylece devam edecek.

Yarım saat sonra İsa’nın yaşadığı çağlara varırız.

İnsanların yaşam sahnesinde yer aldığı zamanlara gitmemiz 3 haftamızı alır.

Kambriyen dönemine ancak 20 yıl sonra gidebiliriz.

Bu konuda Carl Sagan’ın yaptığı kozmik takvim çalışmasını unutmamak gerekir.

Ünlü astronom,Big-Bang’den bugüne kadar geçen süreyi bir takvim yılına indirger.

Buna göre Büyük Patlama 1 ocakta olmuştur.

Dünyada ilk yaşam belirtilerinin görülmesi 25 eylüldür.

Her türlü jeolojik oluşum ile canlıların evrimi yılın son gününe dek sürer.

31 aralık saat 22.30 da ilk insanlar doğadadır.

Yılın bitmesine bir saniye kala,yani saat 23.59.59 da Avrupa,Rönesans çağını yaşar.

Nihayet yılın son saniyesi içindeki olaylar ,ortaçağdan günümüze dek süren bölümdür.