BOĞA GÜREŞLERİ

[Φ sedat sencan]

Aslında ‘boğa güreşi’ adlandırması doğru mudur ?

Zira güreş deyince aklımıza, teorik olarak eşit şans ve eşit ortamda yapılan mücadele gelir.

Oysa boğa güreşlerinde, boğanın hem ortam hem de şans olarak kesinlikle kazanması söz konusu değildir.

Onlar,içgüdüleri daha da saldırgan ve tepkiye duyarlı olacak şekilde özel olarak yetiştirilir.

Boğa güreşçisine ‘matador’ denir.Arenada görev alan kişilerin hepsi ‘torero’ olarak adlandırılır.

Kullanılan giysi ve silahlar, dünyanın çoğu dillerinde orijinal adları ile ifade edilir.

Örneğin capa:pelerin,banderilla:süslü kısa mızrak,picador:atlı yardımcı gibi.

Bizler için düpedüz bir öldürme olayı,bir ispanyola göre gelenek haline gelmiş sanat gösterisidir.

Boğayı tahrik etmek,yaralamak ve sonuçta öldürmek,belirli kurallarla uygulanır.

Öyle ki çok eski devirlerdeki ilkel insanların kurban törenlerinin dini ayinlerini andırır.

Bugün için daha çok İspanya,Portekiz ve Latin Amerika’da yapılan gösterilerde yer alır.

Ama uygulamaları farklıdır.Örneğin Portekiz’de güreşçi at üzerindedir ve boğa öldürülmez.

Ancak dünyaca ünlü olan ve ençok bilineni İspanya’dakidir.

Tarihte ortaya çıkışı Avrupa’nın Akdeniz kıyısına rastlayan kıyıları ve adalarıdır.

Örneğin Girit adası ve Roma İmparatorluğunda yaygındı.

Ama yoğunluk kazanması İber yarım adası oldu.

Bu bölgenin bazı yerlerinde erkekler cesaret ve ustalıklarını boğalar karşısında gösterirlerdi.

Belirli zamanlarda tertiplenen gösterilerde hayvanlar balta veya mızraklarla öldürülürdü.

Zamanla bu gösteriler büyük şehirlerin alanlarında yoğunlaştı.

18.yüzyılda hem gösteriler hem de boğa yetiştirip eğitmek iyice ticari hale geldi.

Kullanılan silahlar ve giysiler ile temel kurallar belirlendi.

Matadorların giysileri çorabından şapkasına dek eski devirlere ait olup oldukça gösterişlidir.

Ekibin diğer elemanları da aynı ihtişamı sergiler.

Gösteride yer alanların arenaya girişi,tribünlerin önündeki yürüyüşü resmi törenler gibidir.

Boğanın arenaya çıkarılışı ile gösteriye devam edilir.

Hayvanın davranış eğilimleri ilk önce banderillero denilen kişi tarafından ölçülür.

Örneğin boğa tek boynuzla mı,çift boynuzla mı saldırma eğilimindedir?

Bu eylem tek elle bir pelerinin boğaya doğru sallanması şeklindedir.

Artık sıra matadordadır.Büyük alkışlar arasında arenaya girer.

Matador genellikle sabit halde durarak pelerini saldıran hayvandan kaçırır.

Bütün ustalık, boynuzlara mümkün olduğunca yakın durmaktır.

Bu hareketler boğayı iyice sinirlendirir.Şimdi sıra, atlı olan picadorlardadır.

Şişler ve kısa mızraklar sistemli bir şekilde hayvana saplanır.

Yaralanmış olan boğa ortalıkta dört dönmekte,boynuzlarını kullanmak istemektedir.

Durumu kontrol eden matador son hareketi için planını yapar.

Nihayet karşılıklı olarak durdukları an gelir.

Boğa yaralı olmasına rağmen kalan gücü ile saldırır.

Zaten içgüdüsü böyledir ve eğitimle kuvvetlendirilmiştir.

Matadorun kıpırdamadan durup hayvanı öldürmesi önemlidir.

Şimdi amaç gerçekleşmiştir.Ama törenin devamı seyircilerin tatmin derecesine göre olur.

Alkış varsa matador ve ekibi arenada tur atar.

Seyirciler daha çok memnun olmuşsa boğanın bir kulağını alır.

İşte birilerinin milli gurur dedikleri,birilerinin zevkle seyrettikleri gösteri böylece sona erer.