İnsancıl Yaklaşım ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi

[Φ Tengeriin boşig]

BENLİK GELİŞİMİ – İNSANCIL/HÜMANİST YAKLAŞIM

 

İnsancıl yaklaşımcılar, Freud’un tersine, insanın özde iyi olduğunu savunurlar. İnsan özde iyi amaçlara yönelme eğilimi göstermektedir. İnsancıl yaklaşıma göre insan “Biricik”tir.

 

İnsancıl Yaklaşım’ın kuramcısı Abraham Maslov olmuştur. Eğitim ile ilgili olarak ise Rogers’in görüşleri ön plandadır.

 

Rpgers düşüncelerini 3 farklı kavramla ifade etmiştir:

-Danışan merkezli terapi,

-Fenomenoloji,

-İnsancıllık.

 

*Danışan Merkezli Terapi: Yönlendirici olmayan bir yaklaşımdır. Danışman, danışana akıl verir. Danışmanın temel görevi; içinde bulunulan görevi, içinde bulunulan durumu danışan daha iyi görmesine ve farkına varmadığı seçeneklerin farkına varmasına yardımcı olur.

 

*Fenomenoloji: Dış dünyanın ne olduğundan ziyade, bireyin ona nasıl bir anlam yüklediği üzerinde durur. Önemli olan, dünyanın başkalarına nasıl göründüğü değil, bireye nasıl göründüğüdür. Bu anlamda varoluşçudur.

 

*İnsancıllık: Temelde insana, bireyselliğe, insan olmanın değerine, kişisel eylemleri belirleme hakkına önem verir.

 

Temel İlkeleri:

—Her birey sürekli değişen yaşantı dünyasının merkezidir. Bu ilke fenomenolojiktir. Bireyin yaşantılarının öznel niteliğini, başkalarının onu bilemeyeceğini, ancak onlarında kendi yaşantılarına benzeterek anlamaya çalıştıklarını belirtir.

 

—Organizma yaşadığı ve algıladığı şekliyle bir alana tepkide bulunur. Bu ana bireyin fenomenolojik alanıdır. Aynı öğretmen bazı öğrenciler tarafından sevilebilir, bazı öğrenciler tarafından sevilmeyebilir.

 

—Organizmanın temel bir hedefi ve amacı vardır; yaşayan organizmayı gerçekleştirmek, sürdürmek, geliştirmek. Rogers’in en önemli kavramı “Kendini Gerçekleştirmek”tir. Bu, kişinin potansiyellerini ortaya çıkarma, yeterlilik ve olgunluğunu artırmaya yönelik bir yöneliş sürecidir. Kişi özerkliğe doğru bir yönelim içersindedir.

 

—Davranışı anlamanın en iyi noktası, bireyin iç referans çerçevesidir. Davranışı anlamak için, kişinin nereden baktığını, dünyayı nasıl gördüğünü ve hatta nasıl algılayıp yorumladığını dikkate almak gerekir.

 

—Çevreyle etkileşimin bir sonucu olarak benlik yapısı oluşur. Yan,, benlik çevreyle etkileşim sonucunda kişinin geliştirdiği “Ben” algıları ve bu algılara bağlı değerlerdir.

 

—Organizmanın benimsediği davranış biçimlerinin çoğunluğu benlik kavramıyla tutarlıdır. Bireyler ellerinden geldiğince benlik kavramına tutarlı davranmaya çalışırlar.

 

 

İNSANCIL YAKLAŞIMIN İLKELERİ

 

Düşünce ve Duygu Vurgusu:

Benlik Duygusunun önemi:

İletişim:

Bireysel Değerlerin Tanınması:

 

İnsancıl Vurgular

 

—Olgulara karşı anlamlar: Ne olduğu değil, bireyin ona ne anlam yüklediği önemlidir.

 

—Tepkilere karşı duygular: Dış dünyaya ne tepki verildiği değil, ne hissedildiği önemli.

 

—Topluma karşı birey: Toplum içinde birey kaybedilmemeli.

 

—Muhafaza etmeye karşı değişme: Var olan durumu korumaya çalışmak değil, onları sürekli geliştirmeye çalışmak esastır.

 

—Uymaya karşı özgürlük: Kişinin uyması değil, özgür olması gerekir.

 

—Edilgin öğrenmeye karşı etkin öğrenme: Öğrenci öğrenmede etkin olmalıdır.

 

—Kabul etmeye karşı araştırma:

 

—Başkalarının düşüncelerini alıcılığa karşı kişisel gelişim:

 

—Statükoyu sürdürmeye karşı değişim:

 

 

MASLOV’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ

 

"Maslow’un kuramının adı “ihtiyaçlar hiyerarşisi”dir. Abraham Harold Maslow ’un geliştirdiği bu kuramı genel bir kalıp olarak görmek daha uygun olacaktır.Maslow da ortalama bir kişinin fizyolojik ihtiyaçlarının % 85 ini,güvenlik ihtiyaçlarının % 70 ini,sosyal ihtiyaçlarının % 50 sini,saygı görme ihtiyaçlarının % 40 ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarının % 10 unu tatmin etmiş olabileceğini ileri sürmüştür.

 

Maslow,güdüleri mertebeli bir yapı içinde görür ve insanların alt basamaktaki gereksinmeleri giderilir giderilmez üst basamaktakileri doyurmaya yöneleceğini kabul eder.Bu basamaklar şunlardır:

 

1. Fizyolojik ihtiyaçlar:Yeme,içme,barınma vs.

 

2. Güvenlik ihtiyaçları: Kendini güven ve emniyet içinde ve tehlikeden uzak hissetmek

 

3. Ait olma ve sevgi ihtiyaçları: Başkaları ile ilişki kurmak,kabul edilmek ve bir yere ait olmak

 

4. Değer ihtiyaçları: Prestij,başarı,yeterli olmak ve başkalarınca benimsenip tanınmak

 

5. Kendini gerçekleştirme ihtiyaçları : Kişinin amacını gerçekleştirmesi ve potansiyelini ortaya çıkarması,kişisel tatmin,kişisel başarı,bilimsel buluşlar

 

Robinson Crusoe adaya ilk düştüğünde parçalanan gemiden sahile savrulmuş birkaç yiyecek paketini topladı,daha sonra da birkaç parça eşyadan açıktan ve yağmurdan kurtulmak için korunacak kapalı bir yer yaptı.Önce yiyeceklerini(fizyolojik ihtiyaç),sonra da güvenli bir yeri düşündü(Güvenlik ihtiyacı).Daha sonra,Cuma ile ilişkilerinde öğretmen rolü üstlenerek(dil öğreterek,araç kullanmayı öğreterek)saygınlık ihtiyacını giderdi.Crusoe,sonra düştüğü adayı keşfe çıktı ve bütün adayı tanıdı.Bir takvim yaptı.Rahatladığı anda şarkı söylemeye başladı.Bir kutudan çıkan kitapları okumaya başladı.En son aşamada da kendisini adadan kurtarmaya yarayacak bir araç yapıp kendilerini gerçekleştirmeye çalıştılar."