Türkiye-AB İlişkileri Kronolojisi 2

[Φ İSTİHBARAT]

2000

* 24-25 Ocak: Avrupa Birliği ve Türk heyetleri arasında Adalet ve İçişleri konularında katılım ortaklığı stratejisi ile malî yardımları saptama amaçlı görüşmeler gerçekleştirildi.

* 23-24 Mart: AB Konseyi Olağanüstü Zirvesi Dönem Başkanı

* 5-6 Haziran: Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu’nun 45. Dönem Toplantısı yapıldı.

* 13 Haziran: Türkiye-AB Gümrük İşbirliği Komitesi’nin 25’inci dönem toplantısı yapıldı.

* 4 Temmuz: Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, 4 Temmuz 2000 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4587 sayılı Kanun’la, Başbakanlığa bağlı olarak kuruldu. Kanuna göre amaç, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanmasına yönelik faaliyetler çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları hazırlık ve çalışmalarda iç koordinasyon ve uyumun plân ve programlara uygun olarak yönlendirilmesi ve yürütülmesini sağlamaktı. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği görevine ise Büyükelçi Volkan Vural atandı.

* 26 Temmuz: Avrupa Komisyonu, Türkiye için 450 milyon EURO tutarında bir kredi finansman paketini onayladı. (Türkiye’ye yönelik bir özel eylem programı şeklinde olacak 450 milyon EURO tutarındaki bu finansman 2000-2004 döneminde Avrupa Yatırım Bankası tarafından idare edilecektir.)

* 18-28 Eylül: AB Komisyonu’ndan bir heyet, Adalet ve İçişleri konusunda Türkiye’nin kaydettiği gelişmeleri izlemek üzere 10 günlük inceleme ziyaretinde bulundu.

* 13 Ekim: Avrupa Komisyonu Türkiye için 3. İlerleme Raporu’nu açıkladı.

* 17-18 Ekim: Türkiye ile AB arasında Hizmetler ve Kamu Alımları alanlarında müzakerelere başlandı.

* 8 Kasım: AB Komisyonu Türkiye hakkındaki İlerleme Raporları’ndan 3’üncüsünü, Katılım Ortaklığı Belgesi Taslağı’nı ve Genişleme Stratejisi’ni açıkladı.

* 15 Kasım: Türkiye’nin ekonomik ve sosyal reform programını desteklemek amacıyla AB Komisyonu MEDA programı çerçevesinde 150 milyon EURO tutarında olan ve 2001 yılı içerisinde ödenmesi tamamlanacak olan bir hibe yardımına onay verdi.

* 21-22 Kasım: Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu’nun 46’ncı toplantısı yapıldı.

* 4 Aralık: Genel İşler Konseyi Türkiye için Katılım Ortaklığı taslağını kabul etti.

* 7-9 Aralık: Nice’te toplanan Avrupa Konseyi, Nice Antlaşması’nı kabul ederek, üye ülkelerin genişleme sürecinde AB kurumlarındaki temsil güçlerinde değişikliğe gitti.

 

2001

* 4 Ocak: AB Konseyi Türkiye’ye 2001-2003 yılları içinde verilecek olan toplam 135 milyon EURO tutarındaki hibeyi onayladı.

* 18-19 Ocak: Hizmetler ve Kamu Alımları müzakerelerinin ikinci turu gerçekleştirildi.

* 26 Şubat: Katılım Ortaklığı’na ilişkin usuller ile Katılım Ortaklığı çerçevesinde ülkemizin alacağı yardımların temelini oluşturacak Çerçeve Yönetmelik, Genel İşler Konseyi’nin toplantısında kabul edildi.

* 8 Mart: AB Bakanlar Konseyi, Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi’ni kabul etti.

* 19 Mart: TBMM “Topluluk Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı”nı kabul etti.

* 26 Haziran: Türkiye-AB Ortaklık Konseyi’nin 40’ıncı dönem toplantısı yapıldı.

* 26-27 Haziran: Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu’nun 47’nci toplantısı yapıldı.

* 2-3 Temmuz: AB-Türkiye Gümrükler, Vergilendirme, Uyuşturucu ve Kara Para Aklama Alt Komite Toplantısı Ankara’da gerçekleştirildi.

* 5 Eylül: Avrupa Birliği Parlamentosu, Kıbrıs konusunda Jacque Paas tarafından hazırlanan raporu kabul etti. Raporda Kıbrıs’ta bir çözümün bulunamayışının sorumlusu olarak Türkiye gösterilirken, 2004 yılında bir çözüm olmasa dahi Kıbrıs’ın üyeliğinin gerçekleşeceği belirtilmişti.

* 13 Kasım: 4’üncü İlerleme Raporu yayınlandı.

* 14-15 Aralık: Avrupa Konseyi Belçika’nın Leaken kentinde toplandı. Zirvenin sonucunda Türkiye’nin katılım müzakerelerine yaklaştığı ve AB’nin geleceği ile ilgili konvansiyon çalışmalarına katılacağı ilan edildi.

 

2002

* 21-22 Haziran: Seville zirvesinde devlet ve hükümet başkanları Türkiye’nin gerçekleştirdiği reformların memnuniyet verici olduğunu vurguladılar. Liderler yapılan reformların yürürlüğe sokulmasının Türkiye’nin üyelik perspektifini pekiştireceğini hatırlattılar.

* 3 Ağustos 2002: 14 madden oluşan III. Uyum Paketi yürürlüğe girdi. TBMM’de kabul edilen yasayla, “savaş ve yakın savaş tehdidi” dışında idam cezası kaldırıldı, Kürtçe de dahil farklı anadil ve lehçede yayına izin verildi, anadilde öğrenim serbest bırakıldı, azınlık vakıflarına gayrimenkul edinme, kendi taşınmazları üzerinde tasarrufta bulunma hakkı tanındı.

* 8 Ağustos 2002 Cumhurbaşkanı Sezer, Avrupa Birliği’ne uyum yasa paketini onayladı.

* 11 Aralık 2002 Kopenhag siyasi kriterleri ile Anayasa’ya uyum çerçevesinde hazırlanan ve çeşitli yasalarda değişiklik öngören yasa tasarısının, yürütme ve yürürlük maddeleri dışındaki tüm maddeleri, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

* 9 Ekim: Avrupa Komisyonu AB’ye aday 13 ülke hakkında birer ilerleme raporu yayınladı. İlerleme raporuyle birlikte aday ülkelerle ilişkilerin geleceğini belirlemek için üye ülkelere önerilerde bulunuldu. Komisyon, Türkiye’nin gerçekleştirdiği Anayasa değişiklikleri ile AB uyum paketinin Kopenhag kriterlerine doğru önemli adımlar olduğunu belirtti.

* 24-25 Ekim: Olağanüstü Brüksel zirvesinde AB’ye üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları Avrupa Komisyonu’nun ilerleme raporunda belirttiği reformlardan duydukları memnuniyeti dile getirdiler ve Türkiye’nin katılım müzakerelerine yaklaştığı vurgulandı. Türkiye’nin reformlara devam etmesi gerektiğini belirten sonuç bildirgesinde, Kopenhag zirvesinde, Avrupa Komisyonu’nun ilerleme raporunu esas alarak, Helsinki ve Seville zirvelerinin sonuç bildirgesinde belirtilen görüş ışığında, Türkiye’nin adaylığının bir sonraki aşaması konusunda karar alacaklarını bildirildi.

* 28 Ekim:Avrupa Anayasası taslağı Avrupa Konvansiyonu’nun genel oturumunda Başkan Valéry Giscard d’Estaing tarafından sunuldu.

* 12-13 Aralık:Kopenhag Avrupa Konseyi Zirvesi sonucunda 10 aday ülkenin 1 Mayıs 2004 itibariyle üye olmaları kararı verildi. Zirve’nin Sonuç Bildirgesi’nin Türkiye bölümünde Konsey’in 2004 yılı İlerleme Raporu ve Komisyon’un görüşleri ışığında, Aralık 2004 tarihli Zirve’de Türkiye’nin Kopenhag siyasi kriterlerini karşıladığı kararını alması halinde müzakerelerin gecikmeden başlatılacağı belirtildi.

 

2003

* 11 Ocak: Dördüncü Uyum Paketi Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu paketle başta Siyasi Partiler Kanunu, Basın Kanunu, Dernekler Kanunu olmak üzere toplam 16 ayrı yasada değişiklik yapıldı.

* 23 Ocak: AB’ye uyum çalışmaları çerçevesinde hazırlanan Beşinci Uyum Paketi yürürlüğe girdi. Paket, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda AİHM kararları doğrultusunda yargılamanın iadesine gidebilme konusunda önemli değişiklikler getirdi. Ayrıca Beşinci Uyum Paketi ile daha önce Üçüncü Uyum Paketi’nde yer almış hükümlerin kapsamı genişletildi.

* 31 Ocak: AB Troikası (AB Dönem Başkanı Yunanistan, müteakip Dönem Başkanı İtalya’nın Dışişleri Bakanları ve AB Komisyonu’nu temsilen Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Günter Verheugen’den oluşan) Türkiye’yi ziyaret etti.

* 1 Şubat: AB’nin tarihindeki en büyük genişlemenin yolunu açarak gerekli kurumsal yapılanmayı düzenleyen Nice Antlaşması yürürlüğe girdi.

* 19 Mart: Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Genişletilmiş Başkanlık Divanı toplantısı Brüksel’de gerçekleştirildi.

* 26 Mart 2003: Avrupa Birliği Komisyonu Türkiye için gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi taslak metnini ve katılım öncesi mali yardıma ilişkin önerisini sundu.

* 2 Nisan: Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Yatırım Bankası (AYB) arasında toplam 350 milyon Euro tutarında iki kredi anlaşması yapıldı.

* 15 Nisan: Türkiye-Avrupa Birliği Ortaklık Konseyi’nin 42. toplantısı Lüksemburg’da yapılmıştır. Toplantıda Avrupa Birliği tarafı Türkiye’ye gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi’ni sundu.

* 19 Nisan: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde AB Komisyonu kurulmuştur. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım sürecine ilişkin gelişmeleri izlemek ve müzakere etmekle görevlendirilen sözkonusu Komisyon aynı zamanda TBMM’ye sunulan kanun tasarı ve teklifler ile kanun hükmünde kararnamelerin AB mevzuatına uygunluğunu inceleyecek ve ihtisas komisyonlarına görüş sunacaktır.

* 5 Haziran: Avrupa Halk Partisi-Hıristiyan Demokrat Grup üyesi Arie Oostlander tarafından Türkiye’ye ilişkin olarak hazırlanan rapor Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda kabul edildi.

* 12 Haziran: Türkiye için Gözden Geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi 12 Haziran 2003 tarih ve L 145 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlanarak geçerlilik kazandı.

* 16-17 Haziran: AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu 50. toplantısını İstanbul’da gerçekleştirmiştir. Toplantıda Türkiye-AB ilişkilerinin yanı sıra Türkiye’nin AB’ye katılımının önündeki sorunlar, Türkiye için katılım öncesi stratejisinin uygulanması, Avrupa’nın geleceğine ilişkin Konvansiyon çalışmaları ve Avrupa Parlamentosu ile TBMM arasındaki işbirliği görüşüldü.

* 19 Haziran: 6. Uyum Paketi TBMM’de kabul edildi. Paket ile Terörle Mücadele Yasası’nda değişiklik yapılarak terör suçu yeniden tanımlandı ve farklı dil ve lehçelerde yayın hakkı getirildi.

* 30 Temmuz: Düşünce ve ifade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) değişiklikler öngören 7. Uyum Paketi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. 7. Uyum Paketi çerçevesinde MGK ve MGK Genel Sekreterliği Kanunu’nun çeşitli maddelerinde de değişiklik yapıldı. Yasanın 4. maddesinde yapılan değişiklikle MGK’nın görevleri yeniden tanımlandı.

* 15 Ağustos: Türkiye tarafından hazırlanan 2003-2006 dönemine ilişkin 3. Katılım Öncesi Ekonomik Program Avrupa Komisyonu’na sunuldu.

* 8 Ekim: Avrupa Birliği’nden sağlanacak mali yardımların etkin bir şekilde kullanılabilmesi için kurulan Merkezi Olmayan Mali Yapılanma onaylanmış böylece AB mali yardımlarının yönetimi Türkiye’ye geçti.

* 16-17 Ekim: Avrupa Birliği Brüksel Zirvesi ve 15 Birlik üyesinin yanı sıra 1 Mayıs 2004 tarihinde AB tam üyesi olacak 10 aday ülke ile Romanya, Bulgaristan ve Türkiye’nin gözlemci statüsü ile katıldığı Hükümetlerarası Konferans toplantısı gerçekleştirildi.

* 5 Kasım: AB Komisyonu Türkiye’nin üyelik yönünde attığı adımları siyasi, ekonomik ve müktesebat uyumu kriterleri açısından değerlendiren 2003 Türkiye İlerleme Raporunu ve Strateji Belgesi’ni yayınlandı.

* 12-13 Aralık: Avrupa Birliği Zirve toplantısı Brüksel’de gerçekleşmiştir. Konsey, Komisyon’un raporu ve tavsiyeleri temelinde, 2004 Aralık ayında yapılacak olan Zirve’de alınacak karar ışığında Türkiye ile birlikte çalışacağı taahhüdünü vurgulamıştır. Ayrıca Konsey, tam üyelik müzakerelerine başlanabilmesi içim yapılan hazırlıklar çerçevesinde kaydedilen önemli ilerlemelere dayanarak Türkiye’yi teşvik ettiğini vurgulamaktadır.

* 15 Aralık: Türkiye ile AB mali işbirliği çerçevesinde finanse edilen projelerin değerlendirmesinin yapıldığı Ortak İzleme Komitesi Toplantısı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’nde gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de aday ülke statüsünde ilk kez yapılan toplantı sonuçları mali yardımları kullanmada bir atılım olduğunu göstermektedir.

 

2004

* 9 Ocak: İdam cezasının kaldırılmasını öngören Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13. protokolü Türkiye tarafından Strazburg’da imzalandı.

* 9 Şubat: İnterreg III/A kapsamında Türkiye-Yunanistan Sınır Ötesi İşbirliği Programı onaylandı.

* 19 Şubat: Annan Planı çerçevesinde görüşme konusunda uzlaşmaya varan taraflar, Kıbrıs’ta müzakerelere başladı.

* 31 Mart: Türkiye-Bulgaristan Sınır Ötesi İşbirliği Programının stratejik çerçevesi tamamlandı.

* 1 Nisan: Avrupa Parlamentosu’da Türkiye hakkında Arie Oostlander’in Raporu onayandı.

* 15 Nisan: Türkiye ile Avrupa Komisyonu arasında Türkiye’nin AB Eğitim ve Gençlik Programlarına katılımına ilişkin Mutabakat Zaptı imzalandı..

* 24 Nisan: Kıbrıs’ta referandum yapılmıştır. Kıbrıs Türk halkının yüzde 64.9’u Annan Planını onaylarken Kıbrıs Rum kesiminde ise halkın yüzde 75.83’ü planı reddetti.

* 29 Nisan: Avrupa Birliği Konseyi Kıbrıs Tüzüğü’nü onaylamıştır. Tüzükle, Kıbrıs’ta yapılan referandumun ardından sorunun çözüme ulaşmaması üzerine mevcut duruma ve özellikle malların dolaşımına ilişkin önlemler alındı.

* 7 Mayıs 2004: Anayasa Reform Paketi TBMM’de kabul edildi.

* 22 Haziran: Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi Türkiye üzerindeki denetim sürecini sona erdirdi.

* 1 Temmuz: Hollanda AB dönem başkanlığını üstlendi.

* 7 Temmuz: Avrupa Komisyonu Kıbrıslı Türklerin izolasyonunu sona erdirmek içim kapsamlı öneriler açıkladı.

* 6 Ekim: Avrupa Komisyonu, 2004 Türkiye İlerleme Raporu ve rapora bağlı tavsiye belgesini yayımladı. Söz konusu belgelerde Türkiye’nin siyasi kriterleri gerekli ölçüde karşıladığı belirtilerek, birliğe katılım müzakerelerinin başlatılması tavsiyesinde bulunuldu.

* 16-17 Aralık: Avrupa Parlamentosu, Hollandalı Hıristiyan demokrat parlamenter Camiel Eurlings’in hazırladığı, AB’nin Türkiye ile 3 Ekim 2005’te tam üyelik müzakerelerini başlamasını tavsiye eden raporunu 262’ye 402 oyla kabul etti.

 

2005

* 7 Mart: AB-Türkiye Troyka toplantısı Ankara’da gerçekleşti. Toplantıda siyasi kriterlere uyum öncelikli olmak üzere Türkiye ve AB arasındaki ilişkiler gözden geçirildi.

* 1 Haziran: Türk ceza sisteminde köklü değişiklikler getiren Yeni Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girerek AB uyum sürecine ilişkin önemli bir adım daha atıldı.

* 13 Haziran: Lüksemburg’da toplanan AB Dışişleri Bakanları, Ankara Anlaşması’nı G.Kıbrıs’ı da kapsayacak şekilde genişleten Protokolü onaylandı.

* 16-17 Haziran: AB Hükümet ve Devlet Başkanları Zirvesi’nin sonuç bildirgesinde Türkiye’ye ilişkin doğrudan bir ifade yer almamakla birlikte, önceki Zirve Kararlarına atıfta bulunarak, bu kararların tam olarak uygulanması gerektiğini vurgulandı.

* 29 Haziran: Avrupa Komisyonu, 2005 yılı içinde Türkiye’ye yönelik olarak hazırlanması öngörülen belgelerden, “Türkiye İçin Katılım Müzakereleri Çerçevesi Taslağı”nı açıkladı. Taslakta, müzakereleri düzenleyen genel ilkeler, müzakerelerin içeriği, müzakere prosedürleri ve müzakere başlıklarına ilişkin taslak liste yer aldı.

* 18 Temmuz: AB Dışişleri Bakanları Konseyi Brüksel’de toplandı. Ayrıca Genişlemeden sorumlu Komisyon üyesi Olli Rehn Türkiye’nin üyelik müzakerelerine yönelik çerçeveyi belirleyen Komisyon önerisini Konsey’e sunmuştur. Ancak, Türkiye’nin Katma Protokolü 10 yeni üyeyi kapsayacak şekilde genişletecek olan protokolü henüz imzalamaması nedeniyle çerçevenin tartışılması 1-2 Eylül’de yapılacak olan gayriresmi Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’ne bırakıldı.

* 30 Temmuz: Türkiye, AB ile ilişkilerinin hukuki temelini oluşturan 1963 tarihli Ankara Antlaşması’nı, 1 Mayıs 2004 tarihinde AB üyesi olan 10 ülkeyi kapsayacak şekilde genişleten “Ek Protokol”ü imzaladı. Türkiye bu imzayı takiben, Ek Protokol’ü imzalamasının, Protokol’de “Kıbrıs Cumhuriyeti” adıyla ifade edilen Rum Kesimi’ni tanıdığı anlamına gelmeyeceğine yönelik deklarasyonu yayınladı.

* 3 Ekim: Lüksemburg’da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini başlattı.