Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Kendisi Nedir ve Kendisince Kendisi Nasil Gozlemlenir/Algilanir?


evrensel-insan

Önerilen İletiler

Konuya girmeden once, N. Hoca'nin bilinen bir fikrasini anlatmak istiyorum.

 

Nasrettin Hoca bir gun eseklerini saymaya karar vermis. Kendi eseginin uzerine binerek, baslamis esekleri saymaya. Saymis tam dokuz esek cikmis. Sonra da "benim 10 tane esegim olacakti", diye kendi kendine soylenmis ve bu arada esekten inmis oldugu vaziyette, eseklerini tekrar saymis ve 10 tane cikinca da, "derin bir nefes" almis.

 

Simdi yukaridaki fikrada, bakildiginda, N. Hoca'nin neden ilk basta, 9 ve daha sonra 10 esek saydigi anlasilmayabilir. Aslinda durum cok basittir. N. Hoca, ilk saydiginda kendi esegini, uzerinde oldugu icin saymamistir. Ikinci saydiginda da, kendi esegini, uzerinde olmadigi icin, sayabilmistir.

 

Yani ikinci sayimda, eseklerin toplamina disaridan bakabilmistir.

 

Ilkinde ise, esegin birinin ustunde oldugundan, eseklere disaridan degil; iceriden bakmistir.

 

Simdi Ali ve veli adinda iki kisiyi ele alalim.

 

Ali, Veliye goruntu verir ve Velinin goruntusunu alir.

 

Ayni sey, Veli icinde gecerlidir. Yani Aliye goruntu verir ve Ali'nin goruntusunu alir.

 

Peki Ali ve/veya Veli acisindan bu goruntu verip/alma da; kendileri, kendileri icin devrede midir? , yoksa, yukaridaki fikra gibi, bu goruntu alis verisinin icinde mi yer almaktadirlar?

 

Ali, veliye goruntu verir ve Velinin goruntusunu alirken, kendine de kendi goruntusunu vermekte ve kendi goruntusunu kendine almakta midir?

Ve de ayni soru, Veli icinde gecerlidir.

 

Iste insanoglunun aklinin inandigi dogru siniri, maalesef buna musade etmez. Yani, dusunce olarak Ali ve Veli, kendilerine kendilerinin verdikleri goruntuyu vermemekte ve almamaktadirlar.

 

Bunun en mantiksal cevabi neden olarak, Ali ve Velinin kendi goruntulerini kendilerinin gormemesidir, dolayisiyle, kendi goruntuleri kendilerine gozlem vermemektedir.

 

Bir kisi, kendisini ne zaman gorur/gozlemler?, ancak aynaya baktiginda yani kendi goruntusunu gordugunde ve gozlemlediginde. Cunku, normal algida, kisinin kendi goruntusu, gozlem olarak kendisine yansimaz. Bu gorevi ayna gorur.

 

Yalniz burada aynanin gordugu gorev, bir yerde kisinin "goruntusune ceki-duzen vermesi" adinadir. Yani fenomenaldir.

 

Dolayisi ile, Ali veliyi, Veli aliyi gozlemlerken, numenal taralarinifini kendileri icin degil, digeri (gozlemledigi ) icin kullanir. Yani, Ali Veli icin, Veli'de Ali icin, dusunce ve davranis uygular, belirtir.

 

Peki Ali, kendi icin, ya da Veli kendi icin, dusunce ve davranis uygular mi? Bu genelde, ayna temelli fenomenal bir uygulamadir. Yani, gorunusune ceki duzen verme, ya da otomatiklesmis kendi organlarini kendi icin kullanim adinadir. Yemek yeme, su icme, ihtiyac giderme, yikanma, tabi bu arada, kisinin kendi iradesi disinda kalan harekete deginmedim, yani kalp atisi, kan dolasimi, nabz atisi v.s.

 

Simdi bu temelde bakalim. Ali veye Velinin,kendilerine kendilerinin gozlem verdigi ve aldigi algisini saglayacak olan nedir?

 

Yani Ali'nin "Ben veli'yi gozlemledigim ve ona gozlem verdigim kadar, kendimi de gozlemleyebilir ve kendime de gozlem verebilirim"

 

Iste Ali, ya da Veli; ancak yukaridaki cumleyi kurabilirse, kendisini, kendisince kendisinin ne oldugunu algilayabilir, sorgulayabilir, nedensellige tasiyabilir, degerlendirebilir v.s. kisaca, kendisini kendi algisiyla gorebilir ve gosterebilir.

 

Iste birey bilinc ve farkindaligi denilen sey; bireyin kendisini disaridan gozlemleyebilmesi ve bu gozlem temelinde, kendi kendi ile kendini degerlendirebilmesi, sorgulayabilmesi v.s. dir.

 

Iste bir bireyin bu bilincinin insansal yonu de ancak boyle baslar. Cunku, gozlemledigi ve kendisine gozlem veren Veli yerine, onu sorgulamasi, degerlendirmesi v.s. yerine; gozlemledigi ve kendisine gozlem veren kendisini sorgulamasi, degerlendirmesi ve insanlik adina, Veliye verdigi ogutleri, onerileri v.s. kendine vermesi; hem Veli'yi kendinde gormesini saglayacak, hem kendini Veli de gormesini saglayacak hem de tum degerlendirmesi, sorgulamasi ne sadece kendi adina, ne de sadece Veli adina degil; kendi ve veli birlikteligi olan insanoglu adina tursel bir bilinc ve farkindaliga yukselecektir.

 

Oyuzden unutmamak gerekirki;

 

Birincisi insanoglu da her fenomen gibi gozlem veren bir fenomendir.

 

Ikincisi, bu gozlemi alan ve degerlendiren tek bir fenomen vardir, o da insanoglu turudur.

 

Ucuncusu, insanoglu turu biri, sadece diger bire gozlem verip, diger birin gozlemini almaz; ayni zamanda, kendibirinin gozlemini kendisi kendisine verebilir.kendisinin kendisine verdigi gozlemi, yine kendisi kendisine alabilir.

 

Cunku, insanoglunun kendisi dahil; gozlem veren her turlu fenomenin gozlemini alan, in sanoglunun fenomenal yonu degil; numenal, yani zihinsel yonudur.

 

Iste insanoglu bu numenal yonunu, kendi turunun kendi disindaki birine ve her turlu fenomene yoneltirken; yonelten insanoglu turu biri olarak, bu numenal yonunu kendisi kendi birine de yoneltmelidir.

 

Iste ancak o zaman, disaridan bakis acisi ve notr algi ile, sadece goruntu vereni degil; kendisine goruntu vermeyen kendisini de gozleme kendi adina tasiyabilir.

 

Bu da bize otomatikman, fenomenal goruntunun, goruntu vermeyen numenal bir yeti ile algilanabildigini gosterir. Ama, burada onemli olan bu goruntu vermeyen numenal yetinin, kendi disina degil; ayni zamanda kendine de yonlendirilebilmesidir.

 

Yani, kendi goruntu veren fenomenal yapiyi, kendi goruntu vermeyen numenal yapi ile insanoglu turu birinin, kendi biri adina gozlemlemesi.

 

Insanoglu turunun biri eger, bu kendini kendi adina bir bir olarak gozlemi disaridan bakis acisi ve notr algi ile gozlemleme bilinc ve farkindaligina erdigi zaman; celiski gibi gorunen, cevapsiz kalan, netlik kazanmayan v.s. bir suru konu aciga kavusacaktir.

 

O yuzden,insanoglu turunun biri olarak, herf turlu konuyu, once kendi kendisini degerlendirerek kendi biri adina gozlemlemelidir. Yoksa, baskasinin verdigi goruntuyu gozlemlemek, zaten klasik, ctetolojik, alisilagelmis ve yerlesmis dogal zihniyetin her turlu insandisi ve insanlikdisi, yani kendi goruntusu disi sinirlamasidir.

 

Cunku, kendinin bir disi, bir de kendisi vardir. Iste kendinin, disini degil de; kendisini gozlemleyebilmesi, numenal olarak insanoglundan, insanliga bir gecis kapisidir.

 

Burada insanoglunun kendi disi, fenomenal yapisi; kendisi de numenal yetisi oluyor.

 

Iste xin y olarak varligi ve y nin kendisinin yoklugu temelindeki dogal zihniyetin olmayan kendilik bilinci ufku budur. Cunku tum numenal yeti, kullananin kullanim disindadir.

 

Zaten burasi algilanirsa; evrensel-insan zihniyeti olarak birey=insan bagi numenal yeti olarak ortaya cikar.

 

Buradaki bir onemli algi da, bunun mumkunlugunun; numenal yeti degerlerinin oznesi ve vucudu olmamasidir.

 

Yani numenal yeti bir ozne ve vucut ile kendini ortaya koyar. Iste ortaya konduktan sonra o numenal yeti kitlenin alimina aciktir. Kim vucut ve ozne olarak isterse o numenal yetiyi alir ve kullanir.

 

Senin, lakabimin dile getirdiklerini vucut ve ozne olarak alabilmen gibi.

 

Iste bu da algilanirsa; insanoglu herhangibir ortamdaki gozlemde, hem kendini hem de baskasini disaridan degerlendirebilir. Iste numenal devrim de boyle baslar. Birin kendilik farkindaligi ve bilinci.

 

Konu meditasyondaki uygulama ile karistirilmasin. Meditasyonlar, genelde varolus teslimiyetci mistisizmin amaci beyni bosaltmaya ve rahatlatmaya yarar ve ayni sarhos gibi sarhosluk yani meditasyon bitince de hersey eskiye doner.

 

Halbuki evrensel-insan zihniyeti beyni bosaltmak yerine, beyinde olanlarin farkindaligini ve sorgulanmasini soyler. Bu da meditasyon degil; aksine beynin dusunmeye dusunce yoneltmesidir. Iste asil beyni de besleyen, dinc, zinde tutan budur.

 

Tabi bu dusunmekten basi agrimayanlar icin gecerlidir.

 

Iste o yuzden beynin disiselligi yani devamli isler halde olmasi ve bunu kisinin bilincli saglamasi, yani devrimci olarak saglamasi; dusunceyi iskence olarak gorenler icin degildir; dusunmekten ve dusuncelerini dusundurtmekten zevk alanlar ve bunun farkindaligina ve bilincine varmis olanlar icindir.

 

Kisaca soyle izah edeyim.

 

Ali velinin gozlemini, veli de Ali'nin gozlemini alir.

 

Ne Ali ne de Veli kendi gozlemlerini alamazlar.

 

Dolayisi ile Ali Velinin ve tersi gozlemini kendi numenalk yetisi ile alir, gozlemi ile degil. Yani Ali veli'nin ve tersi gozlemini kendi numenal yetisi ile yorumlar.

 

Oyuzden koyulasmis kismi daha detayli aciklarsan, sorun daha bir net olarak algilanir.

 

"Ali'nin algisinda Veli'ye goruntu vermek" Veli'nin Ali hakkindaki degerlendirmesidir. Ali'ye degil; Veli'ye aittir ve tartisma da burdan cikar. Cunku Ali kendi hakkindaki degerlendirmeyi kedi degerlendirmesi ile begenmezse; itiraz eder. Ayni sey Veli icin de gecerli.

 

Yalniz buradaki itiraz, Ali'nin sadece veli'nin degerlendirmesinedir. Cunku bunu Ali begenmemistir.

 

Iste buradan Ali'nin kendisini tanidigi ve hatta vearliginin bilincinde oldugu anlami cikmaz. Cunku Ali'bu degerlendirmeyi kendi uzerine degil; Velinin ya da tersi uzerine yapar.

 

Iste kendilik bilici, bireysel bilinc basta bunu saglar. Kendilik bilinci ve farkindaliginin bilisselligi ne dogal ne de fenomenal zihniyette mevcut degildir.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.