Kritik/Analitik yanasim- Hem Leyhte; Hem de Aleyhte

[∞ evrensel-insan]

Bir konu ve kavramda kritik/analitik yanasim, beynin her turlu empatik gelisimi acisindan ve beynin kendi bilgi, algi v.s. sini gelistirimi acisindan cok onemlidir.

 

Karsitlarin ayni beyin tarafindan, hem lehinde hemde aleyhinde akil yurutebilmesi fikir uretebilmesi dusuncesini dusundurtmesi ve kendi beyninin tek duze ideolojik/inancsal dogrusunu sorgulayabilmesi adina cok onemlidir.

 

Burada her etik/metafizik deger veri ve tabunun kavrami ayni beyince islenebilir ve sorgulanabilir, irdelenebilir.

 

Ben burada ornek olarak toplumumuzun dini olan islami/muslumanligi onerme olarak ele aldim. Bu onermenin karsi onermesi de ya da bu onermeyi degerlendirecek olanin onerecegi karsi onerme de, A onermesi temelinde, ya bir Karsi A inanci yani Islam yerine baska bir dine mensupluk, ya da sunni mezhebi yerine baska bir mezhebe mensupluk olacak; ya da A karsiti, yani din karsiti mesela deist, agnostik, panteist, panenteist, ateist mensubu olacaktir.

 

Bir toplumdaki; dini olgularin, topluma ve toplumun fertlerine, egitim-ogretim-ogrenim olarak sunulmasindaki; yarar ve zararlar nelerdir? ve neden?

 

Bunu musluman, ya da dine bagimli arkadaslar, hem kendi pencerelerinden bakarak; hem de karsi pencerenin gozuyle bakarak; kendi dusuncesi olarak yansitacak.

 

Ayni sey; musluman olmayan veya dine bagimli olmayan; deist, agnostik, panteist, panenteist ve ateist arkadaslar icinde gecerli.

 

Onlarda hem kendi pencerelerinden bakacaklar, hem de karsi pencerenin gozuyle bakacaklar ve kisi olarak; her iki dusunce de; tek bir kisiden gelecek.

 

Ornek olarak; A sahsi-dini olmayan- Dinin topluma yararlari sunlardir....

Dinin topluma zararlari sunlardir.....

 

B sahsi-dini olarak-Dinin topluma yararlari sunlardir....

Dinin topluma zararlari sunlardir.....

 

Bu konuda; Etiksel, ideolojik, inancsal ve varsa bilimsel degerler ile; tartisma beslenebilir.

 

Unutmayin. Ayni sahis;kendi tartismasini iki karsit uc olarak ortaya koyacak.

 

Hadi, bakiym; goriyim, sizi.

 

Bu deneme basarili olursa; ileride Tanri konusunu da, isleyebiliriz. Yani ayni sahis; hem tanriya inanmayi, hem de inanmamayi kisisel-toplumsal yarar ve zarar olarak, nedenleriyle sunacak. Yani tanriya inanmak gerekir, cunku....

ve Tanriya inanmamak gerekir, cunku.... temelinde.

 

Bence; bu deneyim, kisilerin biribiriyle tartismasinin yerine; once kisinin kendi bunyesindeki tartismayi dusunmeye ve dusunuleni yaziya dokmeye zorlayacak. Boylece kisiler; tartismanin, iki karsit ucunun, ayni kiside nasil bir dusunce urettigini ogrenmis veya bu konuda tecrubeye yonelmis olacak.

 

Bakalim, bu konuda ilk "cesaretli adim" dini mi yoksa; dini olmayan mi bir arkadasimizdan gelecek?

 

Birbirinizle tartismak yerine, kendinizle olan tartismanizi dile dokmeniz, daha faydali degilmi? En azindan, ortada "kirilip, gucenecek" biri olmaz. En azindan, empati kurmaya calisin. Yani; inanan; inanmayanin gozuyle, inanmayan da, inananin gozuyle konuya baksin.

 

Dusunce sahipligi, sadece bir tarafi one cikarir; ama, eger kisi dusunceyi ozgurce kullanmak isterse; kendi tartismasini kendi yaratir. Bu da zaten, kisinin kendine verilen degerlerini kendisinin sorgulamasi ve kendi oz degerlerini kendisi olusturmasi anlamina gelir.

 

Bunun disinda; ikili dusunce; hem kisiye kisisel ve kisilik degerlerine saygiyi; hem de hak ve ozgurluklerin, dokunulmazligini gosterir. Cunku sonucta herkes; kendi kendine muhakeme yapar, fakat bu gun yuzune cikmaz ve kiside kalir.

 

Halbuki bu tip bir dusunce jimnastigi; hem bunu gun yuzune cikarir, hem de kisiyi bu gun yuzune cikacak olan dusunce jimnastigi icin, dusunmeye zorlar.

 

Bunun bir yararida; otekilestirmeyi, cemaat icinde kalmamayi, suru psikolojisine isyani ve korku felsefesinin; "ancak ne yaptiginin bilincinde olmayanlar" icin, gecerliligini algilatir.

 

Bir yonu de; kisiyi; kendi inancsal ideolojik dogrusundan, bu surecte alip; ona, baska dogrularin oldugu gercegini de gostermesidir. Bu dusunce jimnastiginin kisinin yasam ve iliskisine, saglayacagi yararlar; saymakla bitmez.