Dille Egitim, Dil Ogretimi Farki/Iliskisi

[∞ evrensel-insan]

Aslinda dil, insanoglunu biribirine yakinlastiran ve arasindaki iliski bagini iletisim yoluyla kuran bir ihtiyactir.

 

Anadolu gibi, herturlu milli-dini kokensel yapinin getirdigi dil farkliligida bir cesitliliktir.

 

Bizler, tarihler boyu uyguladigimiz yanlis politikalarla, herseyi teke indirmek gibi olmayacak bir hayalin pesine dustuk.

 

Halbuki, bu cesitlilikten herbirimizin yararlanmasi hepimizin ve icinde bulundugumuz toplumun lehine olabilirdi. Ne olurdu sanki, kendi disimizdaki dili de ogrenebilseydik. Yani Turkiye de yasayan bir vatandas olarak; Turkce disinda, herbirimiz, Kurtce'yi, Ermenice'yi, Ibranice'yi,Arapca'yi, Farsca'yi ve daha Anadolunun bagrindaki diger dilleri ogrenip, cok dilli bir toplum olsaydik fena mi olurdu?

 

Umarim, yeni nesil ve gelecek nesiller; bu olanagi ve firsati goz onunde bulundururlar. Herkesin, her dili konusabilmesi, mutlaka iliskinin de iletisimin de daha saglikli olmasina yol acacak, farklarin butunlugunde ve iciceliginde onemli bir rol oynayacaktir. Ayrica, birligin, butunlugun ve uniter yapinin da bir guvencesi olacaktir.

 

Dil, herseyden once bir iletisim aracidir. Konuyu bu anlamda alirsak; her cografya toplumunun kendi arasinda iletisim kuracagi; ortak bir dile ihtiyaci vardir. Anadolu'nun su anki dil kullanim ozelligini goz onune alirsak; bu dil Turkcedir. Yani, Anadolu halki ve TC vatandaslarnin ortak iletisim dili; Turkcedir. Dolayisiyle, oncelikle bu dilin herturlu egitimi gereklidir ve sarttir.

 

Turkce dilinin egitimi; dilin, hem linquistic-dilin kurallari-hem langual-dilin yazim ve konusma kullanimi-hemde etimolojik-dilin hangi kokene dayandigi, nasil bir degisime ugradigi ve nasil sekillendigi-olarak egitimi ve ogretimidir.

 

Bu temelde; Kurtce, Ermenice, Lazca, Cerkezce, ve benzeri Anadolunun tarihinde yer almis ve yerlesiklesmis dillerin egitimi; hem Anadolu, insaninin biribirini daha iyi algilamasi; Hemde toplum olarak cok dillilik acisindan onemlidir. Isteyenin, istedigini ogrenebilecek, bir dil egitim-ogretim sistem ve kurumlasmasi; eminim Anadolu, halkinin cok sesliliginin bir gostermesi ve yansimasi olacaktir.

 

Dille egitime gelince, yukarida da izah ettigim gibi; Anadolunun ortak dili Turkcedir. Bugun; diger dilleri bilenler bile bu dili bilerek ve ogrenerek buyumustur. Dolayisiyla, toplumun Egitim dili, Turkcedir ve Turkce olmalidir. Her, TC vatandasi; once cografyasinin dilini, kavramali ve onu iletisimde kullanilabilecek duzeyde ogrenmeli ve bu konuda egitim almalidir.

 

Bunun disinda, her kisinin; hem Anadolu'nun hem dunyanin herturlu dilini ogrenebilecek olanagi olmalidir. Bu gonullu tutulmali ve isteyenin-ister kokenden gelen nedenle, ister gecerli dil olmasi bakimindan, ister ozel bir nedenle, isterse zevk icin-bu dilleri ogrenebilecegi, egitim-ogretim kurumlarinin olmasi gerekir. Bunu ozel kurumlarda, devlet kurumlarida saglayabilir.

 

Hatta, Avrupa'daki gibi-Britanya- bu dil egitim-ogretimi; ikinci dil, yardimci dil ve hatta yabanci dil olarakta verilebilir. Bunu okullarda, saptamakta, kolaydir. Bu bir arz-talep konusudur. Eger, belirli bir bolgede; belirli bir Anadolu dilinin, belirli bir toplulugu bulunuyorsa; bu Anadolu dili; o okula, ikinci dil olarak eklenebilir. Ogretim gorevlileride; bu dili, iletisimlerine yardim etmesi temelinde; yardimci dil olarak, isterlerse ogrenebilirler.

 

Bu egitim sistemi; okul yasiyla da; sinirli tutulmayabilir. Ozel okullar veya gece-hafta sonu okullari eliyle-ki ogrenecek kisinin yasam ve iliskisinin zamanini almadan-verilebilir.

 

Bu tamamen, cagdas ve toplumunun rahat hak ve ozgurluklu yasayan ve yasamasini dusunenler icin gecerlidir. TC iktidarlari, bu dusunceyi, bu bilincle goremediklerinden; dilin, hicte gecerli olmayan acilimsal korkulari nedeniyle bir boluculuk olarak algilamaktadirlar. Halbuki, antiayrimciligin temeli; farklarin farkina varmak ve farklarin hak ve ozgurluklerini saglamak, korumak ve kollamakla mumkundur.

 

Bu farki aslinda tartismasi olan bir konuda aciklayabiliriz. Mahkemelerde kisilerin kendi ana dilinde savunu yapmasi.

 

Buradaki ilk yanlis, bir kisiyi o ulkenin resmi diline zorlamaktir.

 

Ikinci yanlis ta bir kisiye resmi olmayan dilde savunu hakki vermektir.

 

Peki, dogrusu nedir?

 

Dogrusu sudur. Bir kisi bir ulkenin resmi dilini bilmeyebilir, ya da kendisini kendi ana dilinde daha net ifade ettigini dusunebilir. Iste bu durumda, devletin mahkemesi o kisiyi resmi dile zorlayamaz kisiye kendi ana dilinde savunma hakki da vermez. Peki ne olacak? Olacak olan bir kisi eger kendisini resmi dil disinda ifade etmek istiyorsa; devlet onaonun kendini ifade etmek istedigi dilde, tercuman bulmakta yukumludur. Boylece tercuman resmi dil konusmayan kisi ile resmi dili olan mahkeme arasinda her iki dilde de bir baglanti kurar. Yani resmi dili, kisiye onun dilinde tercume eder ve kisinin dilini resmi dile cevirerek mahkemeye kisi adina iletir.

 

Tc'nin resmi dili turkcedir ve devletin her kurumunda resmi dil kullanilir.

[∞ evrensel-insan]

Bu arada, isin birde espri yonu vardir. Ki gercek payi coktur. Ayni dili konusanlarin bile, biribirini algilamamasi. Bu algilamama; dilden degil; dili anlamaya calisirken, ortaya konan yorumsal ve temelsel bakis acilarinin farkliligindan kaynaklanmaktadir.

 

Ayni dili konusmak; dilin cinsi ile ilgili degil; dili anlamaya yanasimin ayniligiyla olculur. Yani; dili yansitanin bakis acisini algilamak, dil uzerine yansiyanin nasil algiladigi ve yorumladigi degil.

 

Bu da; toplumun fertlerinin iletisim kurarken, biribirlerinin bakis acilarinine kadar bilip bilmedigiyle paraleldir. Bunun da ogrenimi; iletisimdeki, dogru-yanlis icerikli anlama ve yorumlama degil; ne dedigini algilama temelli, notr algidir.

 

Notr algi olmadan; iletisimdeki kisilerin biribirini algilamasi mumkun degildir. Sadece olan, biribirlerini kendi dogru-yanlislariyla anlamak istemek; ve kendi dogrusuna uymayan davranisi; yanlislamak ve sonucta iletisimi, karsilikli ikna olma-etme tartismasina donusturmektir. Tabiki bu tip icerikli bir iletisimde de, duygusallik, kisisel satasma ve atismalar, empozeler ve uyarilar v.s. kacinilmazdir.

 

Turkiyede, hangi dillerin nerede ve kac kisi tarafindan konusuldugunu, ogrenmek isteyenler; asagidaki linkten, bu bilgileri bulabilirler.

 

-http://www.porttakal.com/haber-turkiye-nin-anadilleri-trakya-ve-anadolu-da-36-anadil-konusuluyor-86820.html-