Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Axiology Nedir?


evrensel-insan

Önerilen İletiler

"Axiology", felsefe anlaminda "degerler bilimi" demektir. Deger nedir? Deger, insanoglunun yasam ve iliskilerinde; kendi icin ve kendisine yol gostermek ve kendi yonlendirim ve yonetimi icin; ve de kendine, kendisinin yarattigi olgular ve kavramlardir.

 

Insanoglu; tarihler boyu; hem kendi cinsi icindeki kisilere, hem somut hemde soyut degerlere bir icerik vermistir. Bu icerigi vermekle de kalmamis, verdigi bu icerik temelinde, herseyi biribirinden ayristirarak ve ust-alt karsitligini yaratarak; bu degerlere; "degerli ve degersiz" icerigi vermistir. Bugun dunyamizda ve insanlarin herturlu yasam ve iliskilerinde; bu degerler, tarihin de akisina paralel olarak; ya icerik degistirmis, ya yok olmus, yada eskilerine yenileri eklenmistir.

 

DEGERLER GERCEKLERDIR. DEGERLERIN DERECESI VE DUZEYI ISE; INANC TEMELIDIR.

 

Degerleri soyle bir siralayalim. CINSI, IRKI, MILLI, DINI, ETIKSEL, ANANEVI, GELENEKSEL, AHLAKSAL, COGRAFI, TARIHI, TOPLUMSAL, SOSYAL, SIYASAL, IDEOLOJIK, INANCSAL, TANRISAL, FELSEFI, BILIMSEL, BILIMKURGUSAL, EFSANEVI, HAYALI, AILESEL, KISISEL v.s. Bu v.s. yi ekliyorum cunku; insanoglunun arac ve amac olarak kullandigi hersey bir degerdir.

 

Bu kadar deger farkinin gerceklestigi insanoglu yasam ve iliskisinde;tum tartisma, kaos, sorun kisacasi tum olumsuzluklar, degerlere bicilen degersel duzeyden kaynaklanir. Aslinda deger; insanoglunun; dusuncenin evrensel koken ve temelinin ctetolojik yapisini korumak icin, elinde bulundurdugu en buyuk kozdur. Cunku; insanoglunu, birbirinden uzaklastiran ve biri biri arasinda ayristiran; iste bu DEGER SAVASLARI VE MUCADELESIDIR.

 

Peki; bu kadar ortaya atilmis deger temel ve gercekliliginde; insanoglu, nasil deger savasi vermeden yasayabilir? Herseyde oldugu gibi; bu sorunun da cevabi; insan olma ve insanlik sunma dusuncesinin dogal dusunceyle olan mucadelesinde yatmaktadir.

 

Herkesin bir milli degeri var mi dir? vardir.

Herkesin bir dini degeri var midir? vardir

Herkesin bir inanc degeri var midir? vardir

Herkesin bir ideolojik degeri varmidir? vardir.

 

Butun bu degerleri gene; sonsuza kadar uzatabiliriz.

 

Peki kimin herhangibir degeri; kime neye gore? baskasinin herhangibir degerinden ustundur veya asagidadir? Kim bu soruya ve neye gore cevap verebilir.

 

Bu soruya verilecek cevap; ancak kendi degerini baska deger sahiplerinden ustun tutan birine ait olmaz mi? Peki bir kisi; boyle bir deger ustunlugunu neye gore? ortaya atabilir?

 

KIMSENIN DEGERI, KIMSEDEN AYRI TUTULAMAZ. DEGERLER FARKLI OLABILIR AMA, DEGERLER ARASI DEGER FARKI YARATILAMAZ. ISTE INSAN OLMAK; DEGERLERI KORUMAKTAN VE ONLAR ARASI BIR AYRIM YAPMAMAKTAN FAKAT, HER DEGERIN GERCEKLILIGINI ALGILAMAKTAN VE DEGERLERIN FARKLARININ FARKINA VARMAKTAN GECER.

 

Bence, tum asagilama, satasma, atisma, tartisma, hakaret, kufur v.s. gibi; insanlikdisi tum dusunce ve davranislarin kokeni; kisinin kendi degerine verdigi onemi, ayirip; diger kendisine ait olmayan degerlere ustun kilmasidir.

 

Bu maalesef; bilimde ve felsefede de; boyle algilanmakta ve uygulanmaktadir.

 

Kim ne degere sahip olursa olsun; kendine ne sekilde yanlis gelirse gelsin; baskasinin degerine; kendi degerine sahip ciktigi gibi cikmalidir. Cunku, baskasinin degerine saygi gostermeyenin; hem kendi degerine saygi gostermesi beklenemez, hemde saygi gostermeden saygi beklemesi abes ve mantiksizliktir.

 

HERTURLU DEGER VARDIR VE GERCEKTIR. DEGERLERIN "DOGRULUGUNU YANLISLIGINI" DEGERLENDIRMEK; DEGERLER ARASI SAVAS, KAOS, SORUN DEMEKTIR.

 

Herkes; kendi deger gercekliginin dogruluguna inandigi kadar; dogruluguna inanmadigi diger degerlerinde, gercekliginin farkina varmak zorundadir.

 

Ornek olarak milliyeti ele alirsak; milli degerler, vardir, gercektir ve farkliligi da bir gercekliktir. Ama; hic bir milli deger; digerinden deger farki olarak ayri tutulamaz ve asagilanilamaz, satasilamaz, hakaret edilemez.

 

Herkes; kendi milli degerine nasil sahip cikiyor ve onu koruyor kolluyorsa; baskasinin milli degerinin de gercekliginin farkina varmak ve saygi gostermek zorundadir. Cunku, sonucta baskasinin milli degerini fark edemeyen ve ona saygi gostermeyenin; kendi milli degeride saygi gormez ve farkedilmez.

 

Aslinda; insanoglu; insan olma ve insanlik sunma yolunda; kendisini ayristiran ve kendi turu arasindaki savaslara yol acan degerleri; nedenlemeli-sorgulamali ve onlardan arinmalidir.

 

Cunku degerler; boyunduruk tutsakligidir. Ihtiyac temelinde degerlendirilmeli ve eger korunacaksa da; gerceklik temelinde korunmali ve baska degerlerinde gercekliginin farkina varilmalidir.

 

Tabi yine butun bunlar, insanoglunun ayrimci yasam ve iliskisinden bikip usanmis ve dusunce ve davranista insan olarak yasamak ve insanlik iliskisi kurmak isteyenler icin gecerlidir. Insanoglunun; deger olgusunu algilayabilmesi ve onun tum resmini kendi degeri disindan bakarak verebilmesi mumkun degildir.

 

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

İnsan ilişkilerini en çok yıpratan şey..smile.png

 

Halbuki karşımızdaki insanların değerlerinin önünde saygı ve sevgiyle eğilmeyi öğrensek daha çatışmasız bir hayat sürebilirdik belki de..smile.png

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

İnsan ilişkilerini en çok yıpratan şey..smile.png

 

Halbuki karşımızdaki insanların değerlerinin önünde saygı ve sevgiyle eğilmeyi öğrensek daha çatışmasız bir hayat sürebilirdik belki de..smile.png

 

Evet. Iste bu temeldeki evrensel hukuk, insan haklari ve her turlu degersel hak ve ozgurlukler temelinde; bir cografi ve tarihi toplumun her turlu etik ve ideolojik/inancsal farklari ile birlikte beraber ve bir butun olarak yasayabilmesi adina iki ana deger cok onemlidir.

 

Bunlardan birincisi vicdan. Bu kavramin buradaki algisi; kisinin hem kendine hem de baskasina/etrafina zarar vermemesidir.

 

Digeri de saygi. Bu kavramin buradaki algisida, her turlu degersel, verisel ve tasbusal farkin farkina varmak, hic bir farki digerine gore one cikarmamak/yok saymamak ve kendi farkina gore degil; farklarin esitliginin tanimi ve temsili temelinde degerlendirmek.

 

Buradaki ilk sorun da farkin ayrim yanlis algisidir. Yani farkin ayrim/ayrimcilik olarak algilanmasi. Halbuki fark gozlem veren bir olgu iken, ayrim bir dusunce ve davranistir. Iste burada ayrim yerine antiayrim dusunce ve davranisi gecerlidir. Yani farklari biribirinden ayirmak yerine; farklari farklari ile birlikte bir arada yasatmak algisi.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Kisaca yukaridaki vicdan ve saygi algisinda, bir otekilestirmek/karsiya almak tan ziyade, bir icsellestirmek/kabullenmek soz konusu.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Buradaki ilk sorun da farkin ayrim yanlis algisidir. Yani farkin ayrim/ayrimcilik olarak algilanmasi. Halbuki fark gozlem veren bir olgu iken, ayrim bir dusunce ve davranistir. Iste burada ayrim yerine antiayrim dusunce ve davranisi gecerlidir. Yani farklari biribirinden ayirmak yerine; farklari farklari ile birlikte bir arada yasatmak algisi.

 

Demek ki yaşantımız boyunca ilişkilerimizin sağlam ve güzel olması için daha çocukluktan antiayrımcılığı ilke edinmeyi öğrenmemiz gerekiyor..:)

 

Burada da yine en büyük sorumluluk yine anne-baba da..

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Demek ki yaşantımız boyunca ilişkilerimizin sağlam ve güzel olması için daha çocukluktan antiayrımcılığı ilke edinmeyi öğrenmemiz gerekiyor..smile.png

 

Burada da en büyük sorumluluk yine, anne-baba da..

 

Evet. Yalniz ve maalesef TC topraklari ve toplumu, tarihinin hic bir doneminde birey yetistirmemis, egitmemis, ogretmemistir. Bu da zaten kisinin kendi ozgur iradesi ile kendisine dogumdan itibaren verilen degerleri sorgulamak yerine, ya kabullenmek ya da karsi gelmek temelli biz/oteki ayrimini yaratir.

 

O yuzden boyle bir sorumlulugu ve yukumlulugu alacak ve yeni nesillere verecek, bir nesilimiz henuz yok. Bu konuda isterseniz birey temelli basliklari lakabimin iletilerinden bulabilirsiniz.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

O yuzden boyle bir sorumlulugu ve yukumlulugu alacak ve yeni nesillere verecek, bir nesilimiz henuz yok

 

Hiç mi yok? Sıfır mı yani..unsure.png Ben sizin kadar ümitsiz değilim..:)

 

Bu konuda isterseniz birey temelli basliklari lakabimin iletilerinden bulabilirsiniz.

 

Teşekkür ederim takip edeceğim..:)

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

 

 

Hiç mi yok? Sıfır mı yani..unsure.png Ben sizin kadar ümitsiz değilim..:)

 

 

 

Teşekkür ederim takip edeceğim..:)

 

Olabilmesi icin, once toplumsal biz/oteki kisiliginin bir sorun oldugunun algilanmasi ve sorgulanmasi gerekir.

 

1960-70 arasi bir ara, bencillik ve ben ebeveynlerde one cikmisti. Yani ebeveynler kendi evlatlarinin aldiklari egitimde sinifinin/okulunun en iyisi olmasi icin bir "benim oglum/kizim en zeki/caliskan v.s. dir" yaristirmasi vardi. Yalniz bu birey bilinci degil; ben ve bireycilik asisiydi.

 

Bunun en guzel ornegini birey bilinci almis ve bireyi icin var olan devletlerin oldugu toplumlardaki hak ve ozgurlukler ile, ulkemizdeki politikanin duygu somurusu haline getirilmis zorlamalar farki ve bu farkin ilk ulkelerdeki bireysel tabani ile ulkemizdeki yani vatandasin devleti icin var oldugu ulkemizdeki biz/oteki kutuplasmasi olarak yansidigini gozlemleriz.

 

Yani ilkinde "bireyin tercihidir, saygi gostermek gerekir" algisi, bizde "yanlistir, terstir, buna hakki yok" v.s. temelli karismaya, mudaheleye ve hatta baski ve zorlamaya donusur.

 

Ustelik bu baski ve zorlama, hem leyhte hem de aleyhtedir. Bunun tek sebebi, kisinin kendi secimi olmamasi ve toplumun birt ferdi olmasi. Kisaca suru psikolojisi ve korku felsefesi.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.