Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Zihin Felsefesi-Zihni Felsefe Farki/Iliskisi


evrensel-insan

Önerilen İletiler

Hemen hemen her mesaj, konu kavram ve baslikta uzerinde buyuk bir titizlikle durulan zihin ve zihniyet kavram ve konu vurgusu, genelde bilinc ve farkindalik olarak algilanamamaktadir.

 

Bu konu ve kavramda evrensel-insan zihniyetinin taban ve temeli de zihniyete dayandigindan bu baslikta genel olarak hem "philosophy of mind, yani zihin felsefesi" hem de "menthal philosophy, yani zihni/zihinsel felsefe" ile ilgili genel kisa ve oz bir aciklama sunulacak.

 

Bilindigi gibi bu konu ilk defa numen temelinde E.Kant eliyle tanrisina bahsedilmis ve daha sonra cognitive science, yani bilissel bilim olarak insanoglu eliyle; insanoglunun beyninin her turlu fonksiyonu olarak ele alinmistir.

 

Tarihte bilindigi gibi metafizigin ontolojik ve varliksal tartismasinin temelini "matter/mind" tartismasi almis ve bu tartisma yuzyillardir surmus ve hala surmektedir.

 

Buradaki en buyuk sorun materyalizmin madde ve idealizmin dusunce temelinde; insanoglunun beynini ve fonksiyonunu teke indirgeme ve bunun determinist akilciligi on plandadir.

 

Bu iki farkli gibi gozuken tartismada temel ortaklik akilciliktir. Cunku her ikisinin akilciligi da kendine inanc ve ideolojik olarak dogrulayarak gerceklestirdigi "ilk, tek, mutlak, kesin, sabit, degismez" temeldeki akilci anlam ver icerigi materyalizm olarak maddeye, idealizm olarak ta dusunceye vermeleridir.

 

Halbuki epistemoloji ve yapilandirmaci epistemoloji, gercekligin metafizik/varliksal ve ontolojik degil; constructed yani yapoilandirilmis oldugunu ortaya koymaktadir.

 

Iste bu ortaya koyumun sadece yapilandirilmislik degil; insanoglu yapilandirilmisligi olmasi ve epistemolojik olarak bunun alternatifsiz ve rakipsiz olmasi konuyu varliktan alip, bilgiye tasimaktadir.

 

Cunku insanoglu bu yapilandirilmis gercekligini kavramsal bilgi olarak ortaya koyar.

 

Iste bu temelde evrensel-insan zihniyeti sabit, mutlak, ilk, tek v.s. bir vucudu ve beyni olmayarak ve oznesi bulunmayarak; kendisini algilayan bilinc ve farkina varan her vucut, beyin ve ozneyi kullanarak dile gelmektedir.

 

Buradan cikisla ve evrensel-insan zihniyetinin yapilandirmaci epistemoloji yaninda serbest zihniyet ve qua felsefesinin de yardimiyla; zihin felsefesini asagidaki sekilde siniflamaktadir.

 

Dogal zihniyet: Insanoglunun hayvani gozlemleyerek ve ondan esinlenerek kendi algi bilgi ve kavrami ile anima/animus temelinde gerceklestirdigi ve kullandigi insandisi ve insanlikdisi bir zihniyettir. Hayvani gozlem ve algisinin bilgisi olan; egosal, akilsal temelde bencil, cikarci, parcasal, guc, otorite ve insanoglu bunyesi hakimiyete dayanir. Birakalim zihniyeti kendi birsel ve tursel insanoglu varliginin bilinc ve farkindaligi yoktur.

 

Genelde insanogludisi ve ustu guclerin somut ya da soyut teslimiyeti altindadir. Ayrica yarattigi her turlu ideolojik inancsal yaratilissal, varliksal, etik deger veri ve tabularla da bunlari kendine sahiplenerek bunlarin farklarinin fark ustunlugu savasimini verir. Yasamini yasamaz, yasami yasatilir.

 

Fenomenal zihniyet: Bu zihniyetin dogal zihniyetten farki; insanoglu varliginin genelde birsel bilinc ve farkindaligini tasimak ile beraber, varolusculuk v.s. gibi fenomenal temellere insanoglunu teslim etmesidir.

 

Kisaca insanoglunu ya bir mistisizm ya da bir bireyci akilcilik temelinde bananeci, bencil, ya da turune karsi hakimiyet savascisi olmasini guc ve otorite ile saglar. Bir fenomen temelinde insanoglu turunu yok eder. Bu fenomen kendi biri ya da insanoglu disi bir fenomen olabilir.

 

Numenal zihniyet: Burada insanoglunun beyninin numenal yetisi ile hareketi soz konusudur. Insanoglu kendinin, turunun ve her seyi kendisinin yapilandirdiginin bilinc ve farkindadir. Insanoglunun her turlu yasam iliski, duzen, sistem ve kurumlasmasinin zihninin bir urununun somutlasmasi oldugunun bilinc ve farkindadir.

 

Insanoglunu her turlu yasatmak ve hareket ettirmenin temelinin numenal yeti ve onun kullanimi oldugunun farkindadir.

 

Burada cok onemli bir fark vardir. Ya bu bilinc ve farkindalik insanoglunun bu bilinc ve farkinda olanlari tarafindan onlarin cikari, yararciligi, amaci temelinde onlarin gucunun ve otoritesinin hakimiyeti temelinde insanoglu bu cikar ugruna herf turlu kullanilarak, harcanarak, kandirilarak saglanacaktir, ya da bu tamamen birey bilinci eli ile insanoglunu numenasl insanlastirmak ve insan gibi yasam ve iliski, duzen, sistem kurmak adina yapilacaktir.

 

Ilki emperyalist zihniyet ve onun insanoglunu her turlu bilimsel, dogal temelde kendi cikari ugruna kendi amacina yonelik kullandigi, harcadigi bireyci akilciligidir.

 

Iste basta her turlu teslimiyetin kendine olmasini amaclayan ve kendi aklini her turlu tanrilastiran bu zihniyet; henuz bilinc ve farkindaligina erisilmemis olan zihniyettir.

 

Iste evrensel-insan zihniyeti hem bir hem de tur bazinda ve her alanda; bilim de,m felsefede dilde, mantikta bu kendi insanoglu beyninin kendi canavari ile mucadeleyi hem icte hem de dista vermek durumundadir.

 

Insanoglunun numenal insanlasmasi adina bu ic ve dis savasim cagimizin savasimidir.

 

Zihin felsefelerini kisaca siniflandirdiktan sonra, zihni felsefeye deginelim.

 

Zihni felsefe; insanoglunun bilincli ve farkinda olarak zihniyeti ile yasam ve iliski surdugunun farkindaligi felsefesidir.

 

Iste bu bilinc ve farkindalik, beynin ana ve temel fonksiyonu olan zihniyetinin sekillenisi ve isleyisi temelinde cok onemlidir.

 

Bu da bize her bir birin; yasam ve iliskisinde ne yaptigini neden oyle davrandigini ve dusundugunu sorgulayip, nasil bir zihniyete sahip olundugunun algilanmasi bilinc ve farkindaliga cikartilmasidir.

 

Sonucta insanoglunu hayvan ozunde tutanda, onu birbiri ile savastiranda, onu bir seylere teslim edende/alanda onun zihniyetinden baska bir sey degildir.

 

Iste yapilandirmaci epistemolojinin cozumu temelinde insanoglu zihniyetinin yapilandirilmis yapi ve isleyisi x ve y evrensel kullanim sembolleri olarak ortaya konmustur.

 

Unutmayalim insanoglunu hayvanda, maddede, kul da, kolede, mal/metada yapan izmler farki ile savastiran, tanri verdiren aratan, tartistiran, birbiri bunyesinde hakimiyet kurdurtan guce ve otoriteye yonlendiren, kisaca yasatan ve iliskilendiren her turlu bilgisini ortaya koydurtan v.s. gorunuste onun fenomenal yapisidir, ama bunun arka planinda ve ozunde kontrol mekanizmasinda ve direksiyonunda zihniyeti yatmaktadir.

 

O yuzden once kendimizin ve turumuzun varliginin bilinc ve farkina varalim. Sonra beynimizin bize ait oldugunu algilayalim ve zihniyetimiz ile yasam ve iliski surdugumuzun bilinc ve farkina vararak; surdugumuz yasam ve iliskimizi numenal insanligimiz adina sorgulayalim ve degerlendirelim.

 

Bilelim ki, bizi teslim alan tek bir sey vardir, o da bize yon veren ve kontrolu olan zihnimiz ve onun zihniyetidir.

 

Demekki ilk sorumuz "Ben nasil bir zihniyete sahibim?" Neden bu zihniyeti tasiyorum?" Zihniyetimden insanlik ve insanligim adina memnun muyum?"

 

"Bu zihniyeti bana kim/ne verdi?" "neden/nasil verdi?" v.s. gibi sorulari kendimize soralim ve zihniyetimizi sorgulayalim.

 

Cunku numenal insanligimiz, zihniyetimizin farkina ve bilincine varmaktan, icerigini algilamaktan ve onun bizi teslim almasina izin vermemekten ve bizim onu insanlik adina kontrol edebilmemizden, degistirebilmemizden ve yonlendirebilmemizden geciyor.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Fenomenal Zihniyet-Numenal Zihniyet Farki

 

Evrensel-insan Zihniyeti insanoglunun numenal insanligi adina farkedilmesi ve kavramlanarak algilanmasi gereken ve bilissel bilimsel temelde bir matematiksel/mantiksal bilgi olarak sunacagi bu fark; dogal zihniyet ile evrensel-insan zihniyeti arasinda ki farkin farkina varilan bilissel bir bilgi olacaktir.

 

Herseyden once dogal zihniyet ile fenomenal zihniyet farkini ortaya koymak gerekir.

 

Dogal zihniyet adindan da algilanacagi gibi anima/animus temelli hayvansal bir zihniyettir. Yalniz burada cok onemli bir fark vardir.

 

Dogal zihniyet insandisi ve insanlikdisi bir zihniyet olmanin yaninda hayvandisi ve de hayvanlik disi bir zihniyet degildir.

 

Bu insanoglunu hayvandan numenal yeti olarak farkli kilan en onemli algilardan biridir.

 

Iste bu algi ayni zamanda fenomenal zihniyet algisini da getirir. Cunku fenomenal zihniyet hayvansal degildir ve anima/animus temeli de tasimaz.

 

Kisaca tabulu rasa farkindaliginin insanoglu eliyle yine insanogluna giydirilen insandisi ve insanlikdisi zihniyetidir.

 

Insanoglu tarihinde ancak 20. yuzyilin ortalarina dogru zihniyet algi ve farkindaligini cognitive science, yani bilissel bilim eliyle yeni bir numenal ufuk olarak insanogluna sunmustur.

 

Bu bize insanoglunun ufuk olarak 20. yuzyilin ortasina kadar fenomenal zihniyetten kurtulamadigini, onu ortaya koyamadigini ve bu zihniyetin her turlu teslimiyeti, mahkumiyeti ve boyunduruk tutsakliginda turune her turlu insandisi ve insanlikdisi dusunce davranis, iliski yasam, duzen, sistem, kurum ve kurumlasma sundugunu ve sunmaya da devam ettigini gostermektedir.

 

Kisaca numenal zihniyetin farkinin farkina bilissel ve bilimsel olarak bilincli varis; fenomenal zihniyetin insanogluna yasattigi insanloglu tarihinden bu yana gecen her bir cagi tarihi ve sistemsel duzensel donemi insanoglunun bir insan ve insanlik ayibi ozuru olarak bizlere gozlemletmektedir.

 

Iste artik numenal zihniyet, fenomenal zihniyetin her turlu varliksal, ideolojik, inancsal ve dogrusal akilci elbisesinin tamamen bir metafizik (felsefenin varlik ile ilgili dali anlaminda) oldugunu artik bir olgu olarak sunabilmektedir.

 

Burada aslinda insanoglunun yapilandirilmis yapi ve isleyisinin bir kokeni karekteri de tarihe karismaktadir. Karsitlik.

 

Cunku fenomenal zihniyet kendi celiskisini kendi bunyesinde tasir.

 

Numenal zihniyette ise uyumlu bir ikilem soz konusudur. Iste bunu veren ve dogal zihniyetin temelinde, kokunde ve tabaninda kendisi bulunmayan y'in de boylece zihinsel varligi ortaya cikmaktadir.

 

Bugun insanoglu tarihinde hic bir ideoloji, inanc, teori, dogru, gercek v.s. bu ikilemi yakalama ve farkina varma bilinc ve farkindalik ufkunasahip degildir.

 

En son diyalektigin bile ufku karsitlikta biter.

 

Numenal zihniyet ile insanoglu beyninin ufku tarihinde ilk defa varliktan arinir. Boylece her turlu varliksal ve onun getirdigi etik ve inancsal ideolojik ve izmsel ve de bunlarin mantiksal, akilsal, dogrusal ve gerceksel uzantisi tamamen bir fenomenal zihniyet urunudur.

 

Fenomenal zihniyet insanoglunun kendi yasamini kendi oldurdugunun (oldurmek) bir zihniyetidir. Iste asil olum (olmek) bu bilincsiz noncognitive, bilincalti alisilagelmis yerlesmis otomatiklesmis oldurmek budur.

 

Fenomenal zihniyetin insanoglu temelli yapilandirilmis yapi ve isleyisini algilamak, kavramak ve farkina ve de bilincine varmak icin gereken numenal zihniyet bilinc ve farkindaligidir.

 

Insanoglunun numenal insanlik yolunda bir baslangic teskil eden numenal zihniyetin algisi sadece bireysel bilinc ile de mumkun degildir. Tursel bilinc yani kendilik bilincinin tursellik farkindaligi gerekir.

 

Iste bundan sonra insanoglunun her bir ferdinin once kendi varliginin bilinc ve farkindaligi zihniyetinin fenomenalligi ve bunun insandisi insanlikdisiligi algisi ve bilinci, birey bilincini almis ve bunu kendilik farkindaliginin tursel bilinci ile birlestiriminin ve fenomenal zihniyetin yapilandirilmis yapi ve isleyisinin bilinci bizi ancak insanoglu tarihinde insanogluna numenal insanlik cagini acacak olan numenal zihniyet algi ve farkindaligini getirecektir.

 

Burada evrensel-insan zihniyeti, bu sitede dile geldiginden beri dile getirdikleri ile yakindan ilgilenen ve dile getirimleri ile evrensel-insan zihniyetine yeni zihinsel sorgulamarinin onunu acan sitemizdeki Ares ve Osho lakapli yazarlarin her turlu zihinsel katkisina evrensael-insan zihniyetini dile getiren evrensel-insan lakabi eliyle ve insanoglunun numenal insanlik yolunda olanlar adina tesekkur eder.

 

Lakabi gecen yazar arkadaslarin ayni sekildeki zihinsel katkisinin da evrensel-insan zihniyeti adina evrensel-insan lakabi ile yeni zihinsel ufuklarin farkindaligi ve algisina acilacagina kimsenin suphesi olmasin.

 

Bu fark ve bu farkin farkindaligi numenal insanlik adina cok buyuk bir oneme sahiptir. Cunku bu farkindalik numenal zihniyet algisini, bilgisini ve bilincini doguracak ve bunu basaran bireyler fenomenal zihniyeti beyinlerinde tarihe gomecektir.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.