Hermann Oberth (1894-1989)

[Φ Legendary]

 

Hermann Oberth

 

Almanya'da roketler konusunda düşünceleriyle öncülük etmiş olan Oberth, fizik ve matematik profesörüydü.1894 yılında bugün Romanya'nın bir bölgesi olan Transilvanya'da doğmuştu.1923 yılında yayınladığı bir kitapta bir roketin uzayın boşluklarında dolaşabileceğini göstermekle kalmamış ayrıca yeterli itiş gücü sağlandığında roketin dünyanın çevresinde de dönebileceğini temellendirerek göstermişti.

 

Bu alanda yaptığı katkılardan en önemlisi atmosferin yukarı kısımlarını araştıracak bir modeli geliştirmekti.Bu modelle ilgili tasarılar tamamlandığı halde hiç bir zaman gerçekleşememiştir.Ama önemli bir katkısının olduğu da yadsınamaz.Gerçekleştirilmesi dünyayı sarsacak bazı olaylara neden olabilecek bu model, bilim adamlarının dikkatlerini önemli bazı teknolojik sorunlar üzerine çekebildi.

 

Oberth, çalışmalarını yürütebilmek için zamanın önemli bilim adamlarından oluşan bir grup kurmuş ve sürekli işbirliği içinde olmuşlardı.Bu gruba 1930 yılında 18 yaşında bir delikanlı olan Wernher von Braun da katılmıştı.Bu grup temel ilkeleri saptamak üzere, sıvı yakıtla çalışan roket çalışmalarına başladı.İlk örnek Oberth'in bir modeli üzerinde geliştirildi.İçi çelik ve kalın bakır kaplama olan motor benzin ve sıvı oksijenle çalışıyordu.

 

 

Bu tarihi resim 5 Ağustos 1930'da Oberth'in başarılı ''Kegelduese'' roketi denemesinden hemen sonra çekildi.Soldan sağa, Rudolf Nebel; Dr.Franz Hermann; Hans Bermüller; Kurt heinisch; Hermann Oberth.Ön tarafta, elinde uzun bir boru bulunan Wernher Von Braun'dur.

 

Von Braun daha sonra bu çalışmaların nasıl zor koşullar altında ve olanaksızlıklar içinde gerçekleştirildiğini sık sık anlatmıştır.Kullandıkları gereç çok basit olup yakıtlar bilinen türden gündelik kullanılan şişeler içinde saklanıyordu.Ama bütün bunlara karşın çalışmalardan alınan sonuçlar son derece memnun ediciydi.

 

Yaptıkları örnek model Alman roket tarihi içinde önemli bir yere sahip olmuştur.Yeni teknolojiye olan güveni desteklemek üzere Oberth, Rudolf, Nebel ve Klaus Riedel bir araya gelerek deneylerini tam deney koşulları içinde tekrarlamak istediler.Bu iş için zamanın standartlar enstitüsü ayarında olan bir devlet kurumu seçilmişti.Wernher von Braun ve Rolf Engel deneyin gerçekleşeceği ortamı ve koşulları fiziki olarak hazırladılar.

 

Kurumun başkanı olan Dr.Ritter 23 Temmuz 1930 tarihinde roketin hiç arızasız 90 saniye süreyle çalıştığını bu çalışma sırasında 6 kg sıvı oksijen 1 kg benzin tükettiğini ve 7 kg'lık bir itme oluşturduğunu belirtmişti.UFA'nın bilimsel danışmanlığını 1928 yılından beri sürdüren Oberth, bu başarısından sonra çalışmalarını büyük bir hızla sürdürdü.Oberth'in UFA roketi çalışmalarında yardımcısı olan olan Nebel, aynı grubun kısaca Mirak olarak adlandırılan ve çok düşük düzeyde sıvı yakıtla çalışan yeni bir roket modeli üzerinde çalışmasını önerdi.Nebel'in bu önerisi grubun öteki üyeleri tarafından olumlu karşılandı.Çalışmalarının ürünlerini kısa zamanda aldılar.

 

İlk Mirak, Riedel'in büyük babasının çiftliğinde denendi.Roketin orta kısmı silindir biçimindeydi.İçerde en altta koni biçiminde motor yer alıyordu.Silindir biçiminde olan bölmede sıvı oksijen depolanıyordu.Bu deponun üstünde basınç kapakçığının bağlı olduğu burun biçiminde bir çıkıntı vardı.Burnun yanında içinde yakıtı taşıyan metal bir boru bulunuyordu.Borunun en ucunda yakıtın yanma odasına girmesini sağlamak için kullanılan sıkıştırılmış karbondioksit bulunuyordu.Sıvı oksijen kendi genişlemesinin basıncıyla besleniyordu.

 

Nebel, öncülük etmekte çok yetenekliydi.Birlikte çalıştıkları arkadaşlarıyla birlikte, ordunun eskiden kullandığı ve terk edilmiş olan bir alana roket deneyleri için kullanılmak üzere izin aldı.Berlin yakınlarındaki bu alanda Mirak'ın bir çok çeşitleri denendi ve yeni adımlar atıldı.Bu çalışmalar içinde atılan en önemli adımlardan biri, Repulsor tipi roketlerin yapımıydı.Miraklarda roket motorunun çok altta oluşu ısının artmasına neden oluyordu.Bu da sıvı oksijenin çok hızlı genişlemesine ve deponun patlamasına neden olabiliyordu. Repulsor için Riedel, Mirak'tan farklı olarak şunu yaptı: Sıvı oksijen ve yakıt için çifte magnesium kaplama kullandı ve su ile ısısı düşürülebilen motoru da en yukarıya yerleştirdi.Ağır yapısına karşın roket 18.3 metre havalanabildi ve yavaşca yere geri indi.Tek hasar bir yakıt borusunun kırılmasıydı.

 

1931 yılının mayıs ayında daha hafif bir yapıya sahip olan bir Repulsor, 61 metreye kadar çıkabildi ve atıldığı yerden 61 metre uzaklıktaki bir ağacın üstünde yolculuğunu tamamladı.Hemen arkasından Ağustos ayında, yeni bir tip Repulsor'ın denemeleri yapıldı.Bunun özelliği, itiş tanklarının yan yana olmayıp arka arkaya sıralanmış olmasıydı.Motor bu kez önde yer alıyordu.Bu roketlerden ilki, 1006 metreye ulaşabildi.Ondan sonraki modeller 2 km'nin üstüne çıkabildiler.Bütün bu başarılara karşın, çalışmaların sonu gelmek üzereydi.Almanya ekonomik bir krizin eşiğindeydi.Grup üyeleri arasında da anlaşmazlıklar baş göstermişti.Deneylerin kentlere yakın bölgelerde yapılması sakıncalı görülüyordu.Roket yapımı için en iyi çarenin askeri otoritelere yakınlaşmak olduğu düşünülüyordu.Bu amaçla 1932 yılında bir grup askere bir gösteri düzenlendi.Yapılan gösterinin ancak bir bölümü başarılıydı.Roket 61 metreye çıktığında birden bire yatay olarak gitmeye başladı ve daha paraşütünün açılmasına fırsat olmadan düşerek parçalandı.

 

Kaynakça:

Milliyet yayınları-Bilim Dünyası Ansiklopedisi-UZAY-

The Time Machine Project © 2005 Cetin BAL