Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Nedim (1681-1730)


Legendary

Önerilen İletiler

93142797.jpg

 

Nedim (1681-1730)

 

Nedim, 1681'de İstanbul'da dünyaya geldi. Fatih Sultan Mehmet devrinde yaşayan soylu bir aileden geldiği bilinir. Babası Mehmed Efendidir. Dedesi Musluhiddin Efendi, Sultan İbrahim dönemi kazaskerlerindendir. Nasıl bir eğitim aldığı kesinlikle bilinmiyor. Ancak bazı kaynaklardan öğrendiğimize göre Şeyhülislam Ebezade Abdullah Efendi'nin başkanlık ettiği kurul önünde sınavdan geçerek, hariç müderrisliği payesini aldı. Bir süre sonra Mahmudpaşa mahkemesinde naiplikle görevlendirildi.

 

Sadrazam Ali Paşa ve Nevşehirli İbrahim Paşa tarafından korundu. Nevşehirli İbrahim Paşa, şiirlerini çok sevdiği Nedim'i muhasipliğe seçti. Daha sonra ise kütüphanesinde hafızı kütüb görevine getirdi. Bütün zevk ve eğlence meclislerinde sadrazamın ve bazı devlet büyüklerinin nedimi oldu. Ramazan aylarında, sadrazam İbrahim Paşa huzurunda verilen tefsir derslerine katıldı. Sadrazam İbrahim Paşa aracılığı ile Sultan Üçüncü Ahmed'in bulunduğu toplantılara katılmaya başladı.

 

Şiirleri Sultan Üçüncü Ahmed tarafından beğenildi. Bu arada Mollakırımı medresesi (1727), Sadiefendi medresesi (1728) ve aynı yıl Nişancipaşayıatik medresesi müderrisliklerine tayin edildi. Son görevi Sekbanalibey medresesi müderrisliğiydi (1730). İbrahim Paşa'nın giriştiği, doğu dillerinden tercümeler, çalışmasına katıldı. Müneccimbaşı Derviş Ahmed Dede'nin Sahaifü'l Ahbar (Haberlerin Sayfaları), Bedrüddin Avni'nin İkdü'l Cuman (İnci Dizisi) adlı eserlerini Türkçe'ye çeviren kurulda çalıştı.

 

İçki düşkünlüğü yüzünden irtiaş (titreme) hastalığı ve illeri vahime (korku) hastalığı çeken Nedim'in, Patrona Halil isyanı sırasında bir buhran geçirerek öldüğü ileri sürülür. Müstakimzade'nin, isyanda kaçarken Beşiktaş'daki evinin damından düşerek öldüğünü belirten ifadesi ispatlanmış değildir.

 

Nedim dinin bazı yasaklarına karşı çıkmış, bu da onu tasavvufi düşüncelerden uzaklaştırmıştır. Nitekim şair de eserlerinde kadın, içki gibi şuhane unsurları işlemiştir. Ona göre yaşamanın temel amacı dünya zevklerini tatmak, eğlenmekti.

 

Başlıca eseri Nedim Divanı'dır. Mahallileşme akımının öncüsüdür. Divan edebiyatındaki soyut sevgili ve mekanlar Nedim'in şiirlerinde somuta dönüşür. Yani sevgilisi hem beşeri aşkı anlatır hem de gerçektir. Zevk, eğlence, içki şiirlerinin temelini oluşturmuştur. Soğuk ve yapmacı anlatımdan kaçınmış, anlatmak istediklerini içten bir şekilde şiirlerine dökmüştür. Bunları da daha çok gazelleriyle anlatmıştır.

 

Büyük şair, divan şiirinin katı kurallarına herkes gibi uysa da, bazı yenilikler yapmaktan geri durmamıştır. Örneğin bazı eserlerinde aruz yerine hece ölçüsü kullanmıştır.

 

Nedim divan şiirinde çığır açmış büyük bir şairdir. Ne var ki onun değeri öldükten çok sonra anlaşılmıştır. Şair ayrıca İstanbul aşkıyla da tanınır. Zaten İstanbul şivesi akımının da öncüsü Nedim'den başkası değildir.

 

GAZEL

 

Hele îd oldu ol gül-gonce handân olduğun gördük

Demâg-ı telh-kâmın şekkeristan olduğun gördük

 

O sîm endâmı aldık halka-î ağûuşa bir kerre

O elmâsın hele zîb-i nigin-dân olduğun gördük

 

Meh ü mihrin senin olsun felek biz îd-gehlerde

Hilâl ebrûların hurşîd-i tâbân olduğun gördük

 

O kâfir-beççe bir peymâne sahbâ sundu kim alıp

Derûn-i lâleden âteş fürûzân olduğun gördük

 

Niyâz ü nâz ü nûş ü bahş ü ibrâm-ı kenâr ü bûs...

Bugün meclisde zevkin böyle tûfân olduğun gördük

 

Yalan olmaz o şûhun görmedik mey içtiğin ammâ

Bir iki kerrecik hem-bezm-i mestân olduğun gördük

 

Gülistân görmedik gül kokmadık ammâ ruhün meyden

Gül-ender-gül gülistân-der-gülistân olduğun gördük

 

Bi-hamdillâh yine kilk-i Nedîmâ-yı sühân-sâzın

Gazel-perdâz-ı bezm-i sadr-ı zî-şân olduğun gördük

 

Türk Dili ve Edebiyatı

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

ISTANBUL KASIDESI` NDEN

 

 

 

Bu şehr-i Sitanbul ki bi-misl ü bahadır

 

Bir sengine yekpare acem mükü fedadır

 

 

 

Bir gevher- i yekpare iki bahr arasında

 

Hurşid- i cihantab ile tartılsa sezadır

 

 

 

Bir kan-ı niamdır ki onun gevheri ikbal

 

Bir bağ-ı Irem dir ki gülü izzü aladır

 

 

 

Altında mı üstünde midir cennet-i ala

 

Elhak bu ne halet bu ne hoş ab ü hevadır

 

 

 

Her bağçesi bir cemnistan-i letafet

 

Her küşesi bir meclis-i pür-feyz ü sefadır

 

 

 

Insaf değildir anı dünyaya değişmek

 

Gülzarların cennete tesbih hatadır

 

 

 

Herkes erisür anda muradına anınçün

 

Dergahları melce-i erbab-i recadır

 

 

 

Kala-yı maarif satılır süklarında

 

Bazar-ı hüner maden-i ilm ü ulemadır

 

 

 

Camilerin herbiri bir kuh-i tecelli

 

Ebru-yi melek andaki mihrab-ı duadır

 

 

 

Mescitlerinin herbiri bir lücce-i envar

 

Kendileri meh gibi lebriz-ı ziyadır

 

 

 

Serçeşmeleri olmada insan revanbahs

 

Germabeleri cana sefa, cisme şifadır

 

 

 

Hep halkının etvari pesendide vü makbul

 

Derler ki : Biraz dilberi bimihr ü veefadır

 

 

 

Şimdi yapılan alem- i nevresm- i sefanın

 

Evsafı hele başka kitab olsa sezadır

 

 

 

Namı gibi olmuştur o hem sa d, hem abad

 

Istanbul a sermaye-i fahr olsa revadır

 

 

 

Kühsarları, bağları, kasrları hep

 

Güya ki bütün sevk ü tarap, zevk ü sefadır

 

 

 

Istanbul un evsafını mümkün mü beyan hiç

 

Maksut hemen sadr-ı keremkara senadır.

 

 

 

NEDIM

linie34rr1.gif

 

 

zaten zar sor yazdım birde anlayabilsem :)

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.