Palau

[Φ _asi_]

Palau

 

 

 

 

 

Palau, bir Okyanusya ülkesidir. Papua Yeni Gine'nin kuzeyindedir. 1994 yılında ABD himayesinden çıkmıştır. Yerli halk dilinde adı 'Belau'dur. Büyük Okyanus'un kuzeyindedir.

 

İklim & Doğal Yapı

 

Kuzeyde Palau adlı adalar grubunu, güneybatıda Sonsorol, Merir, Pulo Anna ve Tobi adlı küçük mercan adaları ile Helen Resifini kapsar. Yaklaşık 350 adadan oluşmaktadır.

 

Palau'ya bağlı adalar Caroline Adalarının batı ucunu oluşturur. Yüksekliği 217 m'ye ulaşan Babelthuap Adası 143 km²'lik yüzölçümüyle en büyük adadır. Babelthuap'ın hemen güneyinde yer alan ve yaklaşık 628 m'ye yükselen Koror adası cumhuriyetin başkenti ve nüfusu en büyük yerleşim yeridir.

 

Palau'nun iklimi tropikaldir. Koror adasında yıllık ortalama sıcaklık 28 °C'dir. Yıllık yağış miktarı Koror adasında 3,800 mm, Angaur adasında ise 3,290 mm'dir. Toprağın verimli olduğu Palau adalar grubunun kıyı kesimlerinde Mangrov bataklıkları, iç kesimlerinde ise savanlar, hindistancevizi ağaçları ve yağmur ormanlarıyla kaplı tepeler vardır.

 

Tarih

 

1543'te İspanyol denizci Ruy López de Villalobos'un ulaştığı Palau, üç yüzyıldan fazla süreyle İspanyol egemenliğinde kaldı.Palau adalar grubu Mariana ve Caroline adaları ile birlikte 1899'da Almanya'ya satıldı.Japonlar 1914'te ele geçirdikleri Palau adalar grubunda madenciliği, plantasyon tarımını ve ticari balıkçılığı geliştirdiler.II. Dünya Savaşı'nda Japonya'nın önemli bir deniz üssü olan adalar grubu 1944'te ABD kuvvetlerinin eline geçti.

 

Palau 1947'de ABD denetiminde Birleşmiş Milletler Pasifik Adaları Vesayet Bölgesi'nin bir parçası oldu. Yapılan iki referandumun ardından (1979'da Palau'nun Mikronezya'ya katılması için yapılan referandum sonucunda dil ve kültür farklılıkları yüzünden hayır kararı çıktı.) 1981'de bir anayasa kabul edildi ve aynı yıl seçimler yapıldı.1981'de iç işlerinde bağımsız bir cumhuriyet olan Palau 1982'de ABD ile Serbest Birlik Sözleşmesi imzaladı.Sözleşmeye göre ABD Palau'da askeri üsler bulundurma hakkına sahip olacak, karşılığında ülkenin güvenlik ve savunmasından sorumlu olacak ve mali yardımda bulunacaktı.1982'den 1994'e kadar uzanan geçiş sürecinde adadaki küçük, ama güçlü bir azınlık adada sürekli ABD askeri gücü, özellikle nükleer güç bulundurulmasına karşı çıktı ve düzenlenen şiddet eylemlerinde 1985 ve 1988 yıllarında iki ada yöneticisi öldürüldü.1994'te yapılan halk oylmasında ABD ile yapılan Serbest Birlik Sözleşmesi'nin devamı şartıyla bağımsızlık kararı alındı.

 

Nüfus/Demografi

 

Palau'ya bağlı adaların Okyanusya'nın batı eşiğinde bulunması, çeşitli etnik toplulukların önemli ölçüde birbirine karışmasına yol açmıştır. Palau'nun yerli halkının % 70'ini Mikronezyalılar, Polinezyalılar ve Melanezyalı halklarının birbirlerine karışmasından oluşan Palau halkından oluşur.

 

Adalar grubunda çeşitli Asyalı ve Avrupalı azınlıklar da yaşar.Halkın büyük çoğunluğu Hıristiyandır. Konuşulan diller Endonezya diliyle akraba olan Palau dili, Sonsoral-Tobi dili, İngilizce ile Japonca'dır.

 

Ekonomi

 

Palau'da Turizm ve balıkçılık yaygın ekonomik etkinliklerdir.Tarım ve hayvancılık faaliyetleri geçimlik olarak yapılır.Adalar arasındaki ulaşım büyük ölçüde hava ve deniz yolu ile yapılır.Koror Adası köprüyle Babelthuap'a, geçitlerle de Arakabesan ve Malakal adalarına bağlanır.Mikronezya, Guam, Filipinler ve Avustralya'ya hava yolu bağlantısı vardır.

 

Yönetsel Koşullar

 

Yürütme gücünün başında, 4 yıl için halk tarafından seçilen bir başkan bulunur.Başkan hem devlet, hem hükümet başkanı sayılır. Yasama organı olan Palau Ulusal Kongresi 16 üyeli Temsilciler Meclisi ve 9 üyeli senatodan oluşur.

 

Tam Adı: Palau Cumhuriyeti

Yüzölçümü: 458 km²

Başkenti: Melekeok

Para Birimi: ABD Doları

Dili: İngilizce ve Palau Dilleri

Nüfusu: 21 680 kişi (2005 yılı)

Ortalama Ömür: 69.19 yıl (2002 yılı)

Okur Yazarlık Oranı: % 92 (2002 yılı)

Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 9 000 $ (2002 yılı)

Saat dilimi: gmt+9

Plaka İşareti: PAL

 

 

Vikipedi