Şili Dağları

[Φ _asi_]

ŞİLİ DAĞLARI

 

Llullaillaco

 

 

Llullaillaco veya Llullaillabur, 6.739 m yüksekliği ile Monte Pissis ve Ojos del Salado'dan sonra yeryüzünün üçüncü en yüksek volkanı, Güney Amerika'nın en yüksek beşinci dağı. Dağ, aynı isimli milli parkın içinde, Şili ve Arjantin sınırlarında bulunur. Tırmanış için çıkış noktası çöl vahası olan San Pedro de Atacama'dır.

 

Andlar'ın en yüksek dağlarından biri olarak ,Atacama Çölü 'nün çatısı olarak adlandırılır.Llullaillaco 'nun zirvesi karla örtülü olsa da aynı zamanda üstünde buzul olmayan dünyanın en yüksek zirvesidir. Zirvenin çok etkileyici bir şekli vardır. Bu yüzden daha prekolombiyano zamanından beri burada yaşayan kültürleri etkilemiş, Llullaillaco "Kutsal dağ" ya da "Tanrıların evi" olarak kabul edilmiştir. Zirvesinde, merdivenler, taş evler, terasların bulunduğu geniş bir harabe alanı vardır. Bu binalar İnka zamanından kalma olup, dini amaçlar ve kurban törenleri için kullanılmıştır.

 

1999 yılında National Geographic Expedition 'ın dağcıları üç adet donmuş, yaklaşık 500 yaşında çocuk mumyası bulmuştur. Burası, dünyanın en yüksek konumdaki inka ve arkeolojik bulguların yapıldığı yerdir. Ekip burada 13 gün boyunca çok zor şartlar altında çalışmış, -37 °C ye varan sıcaklıkta mumyaları çıkarmıştır. Deneyimli uzmanlar ayrıca çok sayıda eşya da ortaya çıkarmıştır. Bunlar 20 işlemeli 16 işlemesiz sanatsal figür, ayrıca düzinelerce çanak-çömlek, yiyecek ve koka torbası gibi nesnelerdir.

 

 

Tupungato (volkan)

 

 

Tupungato, Arjantin ve Şili sınırında bir yanardağ. 6.550 m yüksekliğindeki Tupungato, Aconcagua'nın yaklaşık 100 km güneyinde kalır. Yeryüzünün en yüksek faal volkanlarından biridir. Son püskürmesi 1986 yılında olmuştur.

 

Parinacota

 

 

Parinacota, Şili ve Bolivya sınırında, Atacama Çölü'nde bir volkandır. Parinacota, Merkezi Andlar'ın Batı-Kordilleri'nde, Arica'nın 145 km doğusunda, Lauca Milli Parkı içinde yer alır. Kuzeydoğusunda kalan Pomerape Volkanı ile beraber Payachata kompleksini oluşturur. Dağın eteğinde, Lago Chungará bulunur.

 

 

Licancabur

 

 

Licancabur, 5.920 m yüksekliğinde sönmüş bir volkan. Bolivya - Şili sınırında Laguna Verde gölü yakınlarında bulunup, Atacama Çölü üzerinde yükselir. Kraterinin içinde Dünya'nın en yüksekteki gölü bulunur. Dış sıcaklık -30° dereceyi bulsa da gölde, çok sayıda canlı mevcuttur.

 

Dağa en yakın yerleşim yeri San Pedro de Atacama köyüdür. Dağın hemen yanında, çok günlü turlarla Bolivya şehri Uyuni ve Salar de Uyuni'ne giderken bağlantılı olarak ziyaret edilen ünlü Laguna Verde bulunur. Bolivya tarafındaki zirve (Şili'deki tarafın aksine) normalde buzsuzdur.

 

Zirveye giden en kolay yol, Bolivya tarafında bulunan Laguna Verde'den başlar. Şili tarafından tırmanış, buradaki arazi mayınlı olduğundan şu an imkânsızdır. Zirveye tırmanışın kendisi, yumuşak volkan kumu, keskin kenarlı çakıl taşları ve yüksek irtifa sebebiyle çok zahmetlidir. Hem normal yol boyunca hem de hemen zirvede İnka zamanından kalma kalıntılar bulunur. San Pedro de Atacama (Şili) ve Uyuni'den (Bolivya) turizm büroları, zirveye turlar düzenlerler.

 

 

Descabezado Grande

 

 

Descabezado Grande, Şili'de Altos de Lircay Milli Parkı içinde 3.830 metre yüksekliğinde bir yanardağdır. Milli Park, Maule Bölgesi sınırları içinde bulunur.

 

Dağ, başkent Santiago'nun yaklaşık 240 km güneyinde ve Arjantin sınırının yaklaşık 30 km batısında bulunur. Kraterinin çapı 1000-1450 metredir. Son patlaması 1933 yılında gerçekleşmiştir.

 

Yakınlarında, 3.750 metre yüksekliğinde Descabezado Chico Yanardağı bulunmaktadır.

 

 

Villarrica (volkan)

 

 

Villarrica, Araucanía Bölgesi'nde, Şili'nin Arjantin sınırında 2.840 m yüksekliğinde faal bir volkan. Volkan'ın kuzeyinde Pucón şehri ve Lago Villarrica gölü bulunur.

 

İlk kayda geçen patlaması 1558 yılında olmuştur. 1575'de Villarrica şehri, ağır bir depremle harap olur. Takip eden diğer büyük patlamalar 1640 ve 1948'dedir.. 1971'de erimiş buz ve sıcak lavların ürettiği bir çamur çığı meydana gelir. Çamur çığı (lahar), bir dizi ev, tarımsal alan ve köprüleri harap eder.

 

Son 500 yıl 50 nin üzerinde patlama kayıtlara geçmiştir. Volkan bugün de hala faaldir.

 

Villarrica, Şili'nin en ünlü turistik unsurlarından birisidir.

 

 

Osorno (volkan)

 

 

Osorno, Şili'nin güneyinde 2652 m yükseklikte bir volkan

 

Los Lagos Bölgesi'nde olup (X. Bölge) Llanquihue gölünün birkaç kilometre doğusundadır. 18 sönmüş krateri olan Osorno, Şili'nin Fuji'si olarak anılır. Osorno ülkenin en sevilen turizm alanlarından biridir.

 

Dağın eteklerinde Saltos de Petrohué çağlayanları bulunur. 1300 m yüksekliğe kadar toprak yoldan araçla tırmanmak mümkündür.

 

Volkan'ın zirvesinde Calbuco ve Casablanca volkanları da görülebilir. Yine buradan görülen diğer dağlar Cerro Puntiagudo ve Monte Tronador etkileyici manzaralar oluştururlar.

 

Osorno volkanının doğusunda Lago Todos los Santos gölü ve üzerindeki İsla Margarita adası yine turistler için çekici yerlerdir. Bölge, kayak, rafting, dağcılık için fırsatlar sunat.

 

 

Cerro Hudson

 

 

Cerro Hudson, Şili'de 1.905 metre yüksekliğinde strato tipi faal bir volkandır. Aisén Bölgesi'nde Chile Chico şehrinin 100 km kuzeybatısında yer alır.

 

Tarihi patlamaları

1991'deki patlaması, geçen yüzyılın en şiddetli patlamalarından biridir (Volkan patlama endeksi VPE:5). En büyük patlamaları M.Ö. 4750 ve M.Ö. 1890'dadır. 1891 ve 1971'de ise daha küçük patlamalar (VPE:3) gerçekleştirmiştir.

 

1991 yılında Agustos'dan Ekim'e kadar olan patlamada 2-6 km³ kayaç havaya püskürtülmüş. Buzul parçaları erimiş, böylelikle oluşan çamur çığı (lahar) vadilere doldurmuştur. Yöre halkının patlama öncesinde bölgeyi boşaltmış olması olası bir kaybın olmasını engellemiştir. Patlama sırasında püskürtülen küller büyük bir alana, Şili, Arjantin üzerinde Falkland Adaları'na kadar, yağmıştır.

 

Şili şehirleri Chile Chico ve Puerto Ingeniero Ibáñez büyük miktarda küllerle örtülür.

 

Devasa patlama, neredeyse aynı zamana denk gelen Filipinler'deki Pinatubo Yanardağı'nın patlaması sebebiyle pek bilinmez. Patlama sırasındaki kükürtdioksit ve diğer aerosollerin atımları Pinatubo patlamasından daha fazladır.

 

 

Balmaceda Dağı

 

 

Balmaceda Dağı (İsp Monte Balmaceda), Şili'nin Magellan Bölgesi'nde yoğun olarak buzullarla kaplı bir dağdır. Ultima Esperanza Fiyortu'nun başında bulunur. Bernardo O'Higgins Milli Parkı'nın güney parçasında olup, Serrano Nehri ağzının yakınlarındadır. Dağın yamaçlarını Balmaceda ve Serrano buzulları örter.

 

Dağ aynı zamanda Torres del Paine Milli Parkı civarında bulunur.

 

 

 

 

Vikipedi