Samsun ekonomisi

[Φ _asi_]

Samsun ekonomisi

 

Samsun, uzun yıllar ticaret şehri olarak varlığını kabul ettirmiştir. Sanayi alanında küçük ve orta ölçekli işletmeler yönünden büyük bir aşama kaydedilmiştir. Samsun orta ve doğu Karadenizin ticaret merkezi durumundadır.

 

TARIM

 

Arazi Durumu:

İlde 103.329 civarında çiftçi ailesi mevcut olup, arazi büyükleri 0-49 Ha.arasında değişmektedir. 500 dekardan daha büyük işletmeye sahip çiftçi sayısı 40 civarındadır.

 

Sulama:

İlde sulanabilir tarım alanı 392.300 ha. olup, bu alanın 66.337 ha'sı sulanmaktadır. Sulanabilir tarım alanının %16'sı sulanmaktadır. Sulama alanının 62.002 ha.'ı halk sulaması 4335 ha'ı devletçe sulanan alanlardır. Gübre Tüketimi:

 

İlde toplam tarım alanın%80'i gübrelenmektedir. 1998 yılında ilimizde değişik türde 122.150 ton gübre tüketilmiştir.

 

Çiftlik gübresi genellikle fide yetiştiriciliğinde, meyve bahçelerinde kullanılmaktadır.

 

Tarımsal Araç ve Gereç Durumu:

İlde yapılan anketlere göre temel ekipmanları ile birlikte 30.790 adet traktör, 2.020 adet çeşitli mibzer, 184 adet biçerdöver, 26.589 adet pulverizatöratomizör, 67 adet selektör, 214 adet çayır biçme makinesi, 115 adet pancar sökme makinesi, 204 adet yem kırma makinesi ve 138 adet süt sağım makinesi bulunmaktadır.

 

BİTKİSEL ÜRETİM

 

Tarla Ürünleri:

İlde ekonomik bakımdan yetiştirilen 4 ana ürün, buğday, mısır, çeltik, tütündür. Sanayi bitkisi olarak ayçiçeği tarımı yapılmaktadır. Çayır mer'a ve yem bitkileri ekilişlerinde son yıllarda artışlar olmuştur.

 

Hem kaliteli kaba yem açığının kapatılması, hem de meyilli arazilerde erozyonun önlenmesi bakımından yem bitkilerinin üretimi teşvik edilerek dağıtılan bedelli tohumluklarla üretici desteklenmektedir. Yonca, korunga ve fiğ ekim alanlarının toplamı 7.765 Ha. olup, bu alanlardan 27.595 ton ot, 2.725 ton dane yem üretimi sağlanmıştır.

 

Meyvecilik:

İlde 61.639 ha. alanda kapama meyvecilik üretimi yapılmaktadır. Bu kapama alanının 602.479 dekar fındık alanıdır. Fındık üretimi Merket, Terme, Çarşamba, Salıpazarı, Ayvacık, Tekkeköy, 19 Mayıs, Bafra, Alaçam, Yakakent ilçelerinde yapılmaktadır.

 

Yine kapama olarak Merkez ve Çarşamba ilçelerinde şeftali üretimi yapılmakta ve önemli gelir kaynağı oluşturmaktadır. Diğer meyve ürünlerinin yetiştiriciliği dağınık ağaç şeklinde yapılmaktadır.

 

602.247 dekar fındık bahçesi olup 52.143 ton fındık üretimi yapılmaktadır.

 

Sebzecilik:

İlin Bafra ve Çarşamba ovalarında geniş alanlarda sebzecilik yaygın olarak yapılmaktadır. En fazla üretimi yapılan sebzeler; domates, biber, hıyar, patlıcan, ıspanak, fasulye, kabak, lahana, pırasa, karpuz ve kavundur. Toplam 37.191 ha. alanda sebze tarımı yapılmaktadır.

 

Ayrıca, plastik sera ve yüksek tünellerde son yıllarda artan bir oranla sebze yetiştiriciliği yapılmaktadır. Mevcut örtü alanı 7.686 dekardır.

 

HAYVANCILIK

Samsun'da hayvancılık genelde aile işletmesi şeklinde yürütülmektedir. Yapılan ıslah çalışmaları sonucunda sahil ilçelerde Jersey, Jersey melezi, iç kesim ilçelerinde ise Holsteine, Montofon, Simental ile bunların melezleri ağırlıklı olarak yerleştirilmektedir.

 

Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (K.K.D.F.) uygulamada olduğu dönemde besicilik yapılan ahırlarda önemli gelişmeler göstermiştir.

 

372.235 adet büyük baş,321.476 adet küçük baş, 2.414.920 adet kanatlı hayvan ve 82.730 adet kovan mevcuttur.

 

Su ürünleri:

İlimizde denizden en çok hamsi, barbunya, istavrit, kefal; tatlı sularda sazan, kerevit, akbalık avlanmaktadır. Çeşitli boyutlarda 543 adet tekne mevcut olup bunların 105 adedi trol teknesidir. Su ürünleri kooperatif sayısı Merkez (1), Bafra (6), 19 Mayıs Yakakent (1) olmak üzere 12 adet olup, üye sayısı 821'dir.

 

EKONOMİ

Samsun'un ekonomik yönden başta İstanbul olmak üzere, İzmir, Adana, Mersin, Ankara gibi büyük ticaret ve endüstri merkezleriyle yakın ticari ilişkisi bulunmaktadır.

 

İstanbul ile ithal ve yerli mal çeşitleri, giyecek, inşaat malzemesi, manifatura, kantariye, tıbbi ve zirai ilaçlar, dayanıklı tüketim mal ticareti, İzmir ile ithal mallar, manifatura, kantariye sebze ve meyva, Adana-Mersin illeriyle turfanda sebze ve meyva ticareti mükemmel bir seyir izlemektedir. İç ticaretin yanında Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri arasında da kıyı ticareti il ekonomisine olumlu katkılar sağlamaktadır.

 

Geniş potansiyelli limanı ile ithalat ve ihracat yapılabilmektedir. İlimiz limanından konsantre bakır, kuru gıda maddesi, yaş sebze ve meyva, polipropilen çuval başlıca ihraç ürünleri olmuştur. Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Almanya belli başlı ihracat yapılan ülkeler arasında yer almaktadır. İthal ürünleri olarak da kalsiyum fosfat, kömür, buğday, çeltik, canlı hayvan, kimyevi maddeler belli başlı ürünler arasındadır.

 

Samsun İli Karadeniz Bölgesi'nin en önemli ticaret merkezlerinden biridir. İl ticaretinin çok daha yüksek potansiyele ulaşması için başta Samsun Ticaret ve Sanayi Odası'nın büyük gayretleri sonucu "SERBEST BÖLGE" kurulması statüsüne kavuşturulması Bakanlar Kurulunca kabul edilmiş ve Samsun Liman sahası içerisinde tespit edilen yerde alt yapı çalışmalarına başlanmıştır.

 

SAMSUN'DA SANAYİ

Samsun, uzun yıllar ticaret şehri olarak varlığını kabul ettirmiştir. Sanayi alanında küçük ve orta ölçekli işletmeler yönünden büyük bir aşama kaydedilmiştir. İmalat Sanayiinin temel taşlarından olan bu işletmeler ilk önceleri Sanayi Sitelerinde üretimlerini sürdürmüşler, kooperatifleşmeyle bir çok sanayi siteleri bu işletmeleri bünyelerine toplamıştır.

 

İlde çok büyük sanayi kuruluşları olmamakla birlikte Kamu Kurumu olan Karadeniz Bakır İşletmeleri Azot Sanayi ile Sigara Fabrikası üretim potansiyeli ve istihdamıyla bölge için oldukça önemlidir.

 

Samsun ilinde gıda sanayi de büyük bir aşama kaydetmiştir. Un fabrikaları Havza ilçesinde yoğunlaşmıştır. Unlu ürünler, su ürünleri gibi sanayi kuruluşları bölgenin ihtiyacına cevap vermektedir. Tekstil, konfeksiyon, ağaç ve mobilya, kağıt ve kağıt ürünleri, kimya ve ilaç sanayi, oto yedek parça sanayi ile bakır ve bakır mamulleri sanayi Samsun ilinin belli başlı sanayisini teşkil etmektedir.

 

Samsun sanayisinin istenilen hedeflere gelişimi için mutlak Organize Sanayi Bölgesi çatısı altında toplanması gerekliliği göz önüne alınmış ve bu bölge uzun uğraşlar sonunda Kirazlık Mevkiinde kurulmuştur.

 

Samsun Ticaret ve Sanayi Odası'nın da yer aldığı Müteşebbis üyeliği ile hızla tamamlanan bu bölgede 34 firma üretime geçerken, 30 firma inşaatı devam etmekte ve 13 firma da proje aşamasındadır.

 

TİCARET

Samsun ili orta ve doğu karadenizin ticaret merkezi durumundadır. Özellikle Kızılırmak ve Yeşilırmak deltalarının meydana getirdiği Çarşamba ve Bafra ovaları Çukurova'dan sonra Türkiye'nin en verimli ve bereketli topraklarına sahiptir. Ovaların il hudutlarında bulunması sebebiyle ekonominin ağırlık merkezini tarıma dayalı kılmaktadır.

 

Coğrafi konum ve ulaşım durumu ekonomik potansiyeli ile Karadeniz Bölgesinin merkezi durumunda olan Samsun'da Ticaret en önemli öğeyi teşkil eder. Kara, deniz, demiryolu taşımacılığı ve Uluslararası Çarşamba Hava alanının 1999 yılı içerisinde tam anlamı ile faaliyete geçmesi ile Samsun önemli bir ticaret merkezi olma yolundadır.