Malatya Köprüleri

[Φ _asi_]

Malatya Köprüleri

 

 

Nadir Köprüsü (Darende)

 

 

Malatya Darende ilçesinde, Tohma Çayı üzerinde bulunan bu köprü, XVIII.-XIX.yüzyılda yapılmıştır. Kitabesi bulunmayan köprünün yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir.

Köprü yontma taş ve yer yer de moloz taştan yapılmıştır. Köprünün orta kemeri yuvarlak olup, iki yandaki hafif sivri kemerlerden daha büyük ölçüdedir. Üç gözlü olan köprünün bir gözü kapatılmış ve betonarme ile onarılmıştır. Köprünün korkuluk taşları yoktur. Aynı zamanda köprü ayaklarında selyaranlar da bulunmamaktadır. Günümüzde kullanıma açıktır.

 

Büyük Kozluk Köprüsü (Arapgir)

 

Malatya Arapgir ilçesinde Kozluk Çayı üzerinde bulunan bu köprünün kitabesi bulunmasına rağmen, yapım tarihi yazılı değildir. Mimari yapısından Beylikler döneminde, XIII.-XIV. yüzyıllarda yapıldığı sanılmaktadır.

 

Kesme taştan yapılan köprü iki gözlü olup, günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir. Köprü 45.00 m. uzunluğunda, 4.60 m. genişliğinde, 7.50 m. yüksekliğindedir.

 

Kale Köprüsü (Arapgir)

 

Malatya Arapgir ilçesi, Eski Arapgir’de, Arapgir Çayı üzerinde bulunmaktadır. Kozluk Köprüsünün 100 m. güneyinde bulunan bu köprünün kitabesi bulunmamaktadır. Mimari üslubundan XIII.yüzyılda, Selçuklular döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır.

 

Kaba yontma taştan yapılan köprü tek gözlüdür.

 

Taş Köprü (Darende)

 

Malatya Darende ilçesinde, Tohma Çayı üzerinde bulunan bu köprü, Köprügözü ismi ile de tanınmaktadır. Kitabesi bulunmamaktadır. Bu nedenden ötürü yapım tarihi ve banisi kesinlik kazanamamıştır.

 

Köprü XX.yüzyılın ilk yarısında onarılmış ve betonarme ile takviye edilmiştir. Halen kullanılmaktadır.

 

Kavlak Köprüsü (Darende)

 

Malatya Darende ilçesinde bulunan bu köprünün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi ve banisi hakkında bilgi edinilememiştir. Kaynaklarda da bu konu ile ilgili bilgiye rastlanmamıştır. Mimari üslubundan XIX.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.

 

Köprü kaba yontma taştan yapılmıştır. Günümüzde halen kullanılmaktadır.

 

Bu köprüler dışında Darende’de Hacılar, Uzunok, Köprügözü ve Şekeroğlu köprüleri olup, harap durumdadır. Bu köprülerin onarımı için Es-Seyyid Osman Hulûsi Vakfı projeler hazırlamış, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yazışmalar yapılmaktadır.

 

Kırkgöz Köprüsü (Yazıhan)

 

Malatya Yazıhan ilçesi, Sinanlı Köyü yakınında, Malatya-Arapgir yolu üzerinde, Tohma Çayı üzerinde bulunan Kırkgöz Köprüsü’nün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Kaynaklarda da bu konuda yeterli bulunmadığından köprünün ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır. Sultan IV. Murat'ın Bağdat seferi sırasında bu köprüyü yaptırdığı söylenmektedir. Evliya Çelebi köprünün Sultan Hasan tarafından yapıldığını ileri sürmüştür. Köprünün yapı üslubundan XV. Yüzyıl sonu veya XVI.yüzyıl başında Osmanlı döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Çeşitli dönemlerde onarılan köprünün en önemli onarımlarından birisi, Sultan II. Abdülhamit döneminde yapılmış ve köprü yeniden yapılırcasına onarılmıştır. Bunun ardından da Karayolları Genel Müdürlüğü köprüyü 1921, 1941, 1943 ve 1945 yıllarında peş peşe onarmıştır.

 

Kırkgöz Köprüsü 222.50 m. uzunluğunda olup eni 3.60 m.dir. 22 yuvarlak gözden meydana gelen köprünün en büyük kemer açıklığı 6.50 m.dir. Onarımlar sırasında köprünün 1-12. gözleri beton olarak yenilenmiştir. Diğer gözlerde beton eklemeler görülmektedir. Köprü eğimli olmayıp düz olarak devam etmektedir.

 

Köprünün yapımında kesme taşlar kullanılmış, kemerlere ise basık tek sıra iri kesme taşlara yer verilmiştir. Bu arada köprü uçlarındaki dolgularda moloz taşlarından dolgu olarak yararlanılmıştır. Köprü ayaklarının önünde sel yaranlar bulunmaktadır. Memba yönünde bunlar üçgen çıkıntılar halinde olup üzerlerinde üçgen külahlar bulunmaktadır. Mansap tarafında ise topuk tabir edilen sel yaranlara rastlanmamaktadır. Köprünün tempan duvarları üzerinde uzun bir korniş taşına yer verilmiştir. Bunun üzerine de üç sıra taş bloklardan oluşan taş korkuluklar yerleştirilmiştir. Ancak korkulukların büyük çoğunluğu sonraki dönemlerde yapılan onarımlar sırasında buraya konulmuştur.

Günümüzde köprü Karakaya Baraj Gölü altında kalmıştır.