Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Giresun Mutfak Kültürü


_asi_

Önerilen İletiler

GİRESUN MUTFAK KÜLTÜRÜ

 

GİRESUN MUTFAĞININ ÖZELLİKLERİ

 

Tarihsel süreç içerisinde bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan İlimiz, zengin bir kültür mirasına sahiptir. Bu kültürün önemli bir yanını “Mutfak Kültürü” oluşturur.

 

Anadolu’nun kuzey bölgesinde yer alan Giresun bir geçiş merkezi olması, farklı iklim ve coğrafyalara sahip bulunması nedeni ile kıyı kesimlerde ot, yapraklar ve deniz ürünlerinden oluşan yemekler hakimken; Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk gibi iç kesimlerdeki İlçelerimizde ise tahıl ürünlerine dayalı hamur işleri ile hayvancılığa dayalı et yemeklerinin ağırlıkta olduğu görülür. Bu farklılıklar araç-gereçte, pişirmede ve mekanlarda kendini gösterir.

 

Yılın dört mevsimi eksik olmayan yağışlar ve bol rutubet nedeniyle Giresun tabiatı, zengin bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu durum mutfak kültürünü doğrudan etkilemiştir. Yörede yiyecekler genel olarak otsu bitkiler, ot yaprakları, diken uçları, sebzeler ve mantarlardan oluşmuştur. Yaz mevsimi bunlar günlük taze olarak tüketilir. Kışlık yiyecekler fırınlanmış kuruluklar, tuzlular, turşular, konserveler, pekmez ve reçeller, kompostoluk ve çerezlik olarak hazırlanırlar.

 

Giresun bir sahil şehri olduğu için mutfağında deniz ürünlerinin önemli bir yeri vardır. Hamsi, Mezgit, İstavrit, Palamut, Kefal, İzmarit, Tirsi, Barbun, Sargan, Kötek ve Midye en yaygın türlerdir. Ayrıca derelerimizde doğal olarak yetişen alabalık çok değerlidir. Son yıllarda kültür balıkçılığı oldukça gelişme göstermiştir. Genel olarak Havuz Alası ve Somon balıkları yetiştirilir.

 

Yaylalarımızda ve köylerde yapılan hayvancılığa bağlı olarak beyaz peynir (tecen), deri peyniri (tulum), küp peyniri ve çökelek yapılır. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde yazdan toprağa gömülerek kışa saklanırlar.

 

Giresun Ekonomisi ve Kültüründe ağırlıklı yeri olan fındıktan, çok çeşitli tatlı ve pastalar yapılmaktadır. Ayrıca ekmek fırınlarında çıkarılan Giresun’a özgü pekmezli simit (susamsız) dikkati çekmektedir.

 

Şebinkarahisar İlçemizde yapılan cevizli, fındıklı, çedeneli, sade pestiller oldukça lezzetlidirler.

 

Giresun’da doğal bitkilerin bir kısmı kurutularak içecek olarak kullanılır. Bu bitkiler; kekik, ıhlamur, nane, çay, taflan yaprağı, kuşburnu ve yayla papatyalarıdır. Bunların dışında İlimizde bol miktarda çay yetiştirilir. Lezzetli ayranların yanı sıra pekmez, reçel ve marmelatlar sulandırılarak soğuk içecek olarak kullanılırlar.

 

Giresun hanımları, her şeyde olduğu gibi yemek yapımındaki becerileri ile de tadı, lezzeti birbirinden güzel, yüzlerce çeşit yemeği geliştirip sofralara sunmakla kendi kültürlerini oluştururken, Anadolu mutfak kültürüne de büyük katkıda bulunmuşlardır.

 

 

GİRESUN YEMEKLERİNDE KULLANILAN MALZEMELER

 

Giresun yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa, tazeliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan Karalahana, Sırgan, Pezik, Madımak, Galdirik, Mantar, Sakarca, Çileklik, Mendek, Merulcan, Marul, Maydanoz.... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan malzemelerdir.

 

Bunların yanında mutfaklarda, kilerlerde ve serentilerde saklanarak yerine göre kullanılan malzemeler de mevcuttur. Bu malzemeler şunlardır;

 

KURULUKLAR : Fırın fasulyesi, fırın darısı ve unları, soğan, sarımsak ve tahıllar, yufka, kadayıf, patates

PEKMEZLER : Taflan pekmezi, üzüm Pekmezi, Armut, Elma Pekmezi, Töngel Pekmezi.

REÇELLER : İncir, Üzüm, Kiraz, Ayva, Vişne, Kızılcık, Şeftali, Elma reçeli.

TURŞULAR : Fasulye, Salatalık, Yeşil Domates, Biber, Beyaz Lahana Turşusu.

TUZLULAR : Fasulye, Mantar, Yeşil Domates, Hamsi Tuzlusu

SALÇALAR : Biber, Domates Salçası.

BAHARATLAR : Karabiber, Kırmızı biber, Nane, (Anuk) Kekik, Reyhan.

ÇEREZLER : Fındık, Ceviz, Kestane, Çemiç, Pestil, Çedene, Pıtlak Mısırı, Kabak Çekirdeği.

SICAK İÇECEKLER : Çay, Ihlamur, Nane, Kekik, Kuşburnu, Papatya.

 

 

GİRESUN MUTFAĞINDA KULLANILAN ARAÇ - GEREÇLER

 

AMBAR : Buğday, un, bulgur gibi malzemelerin saklandığı büyük ahşap sandık.

AŞANA : Mutfak.

BAKRAÇ : Bakırdan yoğurt kabı.

ÇANGAL : Sebzelerin dik durması için destek olarak kullanılan çubuk.

ÇARDAK : Ağaç dallarından yapılan kafesli çatı.

ÇENTİK : Yünden, işlemeli, renkli küçük çanta.

ÇORT : Dikenlik.

ÇÖTEN : Fındık çubukları ile örülerek yapılan içerisine darı konulan küçük yapı.

ÇÖMLEK : Topraktan pişirilerek yapılan küpün küçüğü.

DAARCUK : Meşin Çanta.

DALBAZ : Raf.

DASTAR : Keçi kılından yapılan bir çeşit kilim.

DEPÜK : Kuru.

DİBEK : İçinde buğday, mısır dövülen büyük taş yada ahşap havan.

DUTAK : Sıcak kapları tutmaya yarayan bez.

ELEK : Eleme işi yapılan, kasnağa gerilmiş sık gözenekli araç.

EVŞEN : Ekmek pişirmede kullanılan küçük demir kürek.

FIÇI : Ahşaptan yapılan silindir şeklinde göbekli saklama kabı.

GELDER : Fıçı.

GELBERİ : Bir çeşit kürek.

GEREVİ : Ağaç dallarını çekmeye yarayan çatal ağızlı dal parçası.

GIDIK : Küçük yumurta sepeti.

GIRNAP : Sicim.

GOLAN : Geniş kemer şeklinde, yün ipliğinden dokunarak yapılan, yük taşımada kullanılan ip

GUFA : Kuyudan su alınan tahta kap.

GUMBUL : Çubuktan örülen bir çeşit sepet.

GÜĞÜM : Kulpu olan, emziksiz, bakır su kabı.

GÜVEÇ : Topraktan pişirilerek yapılan küpten küçük saklama kabı.

HALASTAR : Bakırdan küçük su kabı.

HAN : Eskiden yol kenarlarında kurulan büyük konaklama evi.

HARAR : Büyük fındık sepeti.

HAVAN : Ahşap yada tunçtan yapılmış çukur dövme, ezme kabı.

HEYBE : Kilim yada halıdan yapılan torba.

İBRİK : Su koyulan emzikli kab.

İLİSTİR : Metal den yapılmış delikli süzgeç.

KALBUR : Eleğin iri gözeneklisi.

KEŞKÜL : Su kabağından yapılan su kabı.

KEVGÜR : Metalden delikli büyük kepçe.

KİLER : Yiyeceklerin saklandığı erzak odası.

KONAK : Büyük eski ev.

KÜLEK : Süt, yağ ve pekmez gibi yiyeceklerin konduğu ahşap kap.

KÜP : Geniş karınlı, dibi dar topraktan yapılmış, turşu, su veya pekmez kabı.

KÜRÜN : Çeşme sularının, içinde toplandığı ahşap yada taştan küçük havuz.

MANGAL : İçerisine ateş közü konan bakır yada pirinç çukur kap.

MAŞRABA : Bakırdan yapılan su içme kabı.

MEREK : Ot saman deposu.

SACAYAK : Ateş üzerine konan, metalden yapılmış, üç ayaklı tencere altlığı.

SAHAN : Bakırdan yapılmış yemek kabı.

SERENTİ : Kuru yiyeceklerin saklandığı dört ayak üzerinde duran ahşap, çatılı oda.

SİNİ : Üzerinde yemek yenilen iri, bakır, yuvarlak, ince kenarlı yemek altlığı.

SİTİL : Kuyudan su çekmeye yarayan su kabı.

SOFRA : Üzerinde yemek yenen yuvarlak ayaklı altlık.

ŞELEK : Orta boy sırt sepeti.

ŞENLİK : Evin önündeki sebze bahçesi.

ŞIRANHA : Üzüm ezilen ahşap kap.

TAM : Küçük kulübe.

TEKNE : İçinde hamur yoğrulan, ekmek doldurulan ahşap kap.

 

 

 

 

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.