Φ _asi_ Gönderi tarihi: 30 Eylül , 2009 Paylaş Gönderi tarihi: 30 Eylül , 2009 Halk Edebiyatı 1. Atasözleri Atasözleri, yüzyıllar boyunca insanlar tarafından tecrübe edilmiş, doğruluğu deneylerle kanıtlanmış ve günümüze ulaşmış, geçmiş tecrübelerini nasihat şeklinde anlatan ve milletin ortak malı olan sözlerdir. Kırklareli’nde söylenen atasözlerinin bir kısmı muhakkak ki Ülkemiz genelinde bilinmektedir. Bölgesel olarak söylenen atasözlerinden bir kısmına şöyle örnek verilebilir: Bağda izin olsun, yemeğe yüzün olsun, Eşeğin canı yanarsa yarış atını geçer, Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz, Keçinin yemediği ot karnını ağrıtır, Mart ayı dert ayı, bir sepet saman ver Ali dayı Tutulan kısrak harman döver, Ver yiyeyim, ört yatayım. 2. Bilmeceler Uzun kış gecelerinde, aile toplantılarında söylenip ortamı neşelendiren, insanı düşünmeye sevk eden halk edebiyatı ürünlerinden birisi de bilmecelerdir. Kırklareli’nde halk arasında söylenen bilmecelerden bazıları şunlardır: Ağaç üstünde kara sapan (Zeytin) Çarşıda satılmaz elle tutulmaz Ondan daha tatlı bir şey bulunmaz (Uyku) Dağdan gelir sekerek Kara üzüm dökerek (Keçi) Hey gidinin poturu Ev üstünde oturur (Baca) Karşıdan baktım pek çok Yanına vardım hiç yok (Sis) 3. Deyimler Deyimler, kendi anlamından biraz daha farklı anlam taşıyan, kalıplaşmış kelime veya kelime gruplarıdır. Kırklareli’nde derlenmiş deyimlerden bazıları şunlardır: El etek çekmek Fıkır fıkır kaynamak Nal çakmak Var delisi olmak Yaş yere basmamak 4. Maniler Maniler yazarı bilinmeyen, anlatılmak istenen hususu genellikle son iki dizesinde ifade eden, konuları aşk, özlem ve ayrılık olan, kafiye düzeni, (a,a,b,a) şeklindeki anonim folklor ürünleridir. Halk arasında yaygın olarak söylenen manilerden bir kaç örnek: Ayva gömdüm samana Dumana bak dumana Şoför yarim var iken Gider miyim çobana ? Bahçelerde sardunya Sardunyayı kırdın ya İstemiyom dermişsin Yine bana kaldın ya Elimde zilli dare Taştan olur minare Çok isteştik sevdiğim Vermiyorlar ne çare Karahalil üç bölüm Yavaş geliyor gülüm Bana yardan ayrılmak Ölüm geliyor ölüm Saçını tarıyorsun Sen güzel arıyorsun Güzeli arar iken Benden de kalıyorsun 5. Ninniler Ninniler, annelerin çocuklarını uyutmak için söyledikleri türkülerdir. Ninni, çocuğun altı temizlenip karnı doyurulduktan sonra yüksek sesle başlanıp, çocuğun uyumasına doğru alçalan bir sesle söylenir. Kırklareli ve çevresinde söylenen ninnilere bir örnek : Dandini dandini danalı kuzu Elleri ayakları kınalı kuzu Asmaya kurdum salıncak Eline de verdim oyuncak Yine de uyumadı gitti Şu küçücük yumurcak Eee eee ee şimdi Bir eşek buldum ben şimdi Sahibi geldi ee şimdi O o o kuşu Nerelerde su kuşu Çalılıkta yuvası Mamacık getir babası Dandini dandini dastana Danalar girmiş bostana Kov bostancı dananı Yemesin bizim bostanı Eh ee ee Allah Uykucuklar ver Allah 6. Tekerlemeler Tekerlemeler, çocukların sokağa çıkıp oyun oynamaya başlamadan önce, masal anlatmaya başlamadan önce veya bir grubu güldürmek için kafiye düzeninden faydalanarak, şaşırtmaya ve tuhaflığa yönelik söylenen halk edebiyatı ürünleridir. Laleli Belkız İçeriye gir kız İpte atla kız Dışarıya çık kız Tarhana tartar Boğazımı yırtar Baklava kardeş Gel beni kurtar 7. Türküler Yöreye ait pek çok türkü mevcuttur. Sevgiyi, acıyı, gurbeti ve özlemi konu edinmiş türküler olduğu gibi, geçmişte Osmanlı sınırları içinde olup da 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı ile kaybedilen topraklar ile ilgili de pek çok türkü söylenmektedir. Türkülerin bir kısmı Balkan göçmenleri ile Yurda gelmişken, bir kısmı da yerli halk tarafından üretilmiş ve yaşatılmıştır. Bunlardan bir kısmı : “Ah Selanik” Muzaffer SARISÖZEN tarafından 16 Temmuz 1947 tarihinde, kasap Tahsin’den, Vize’de derlenmiştir. “Akça köyün bağları” Muzaffer SARISÖZEN tarafından 09 Ağustos 1947 tarihinde Arife TİMUR’dan derlenmiştir. “Alim gitme pazara - Avlu dibi” Muzaffer SARISÖZEN tarafından 15 Ağustos 1947 tarihinde, Fatma GÜRSU’dan, Kırklareli’nde derlenmiştir. “Ayşem - Bahçelerde biberiye” TRT müzik dairesi THM repertuarı sıra no: 1366 da kayıtlı olan türkü, Aşık Ali TAMBURACI tarafından derlenmiş ve Nida TÜFEKÇİ tarafından notaya alınmıştır. Türkünün sözleri şöyledir: Bahçelerde biberiye Şişe dolu anberiye Sen benimsin gel beriye Aman aman aman balabancı Sol yanında vardır sancı Aman mari donlu mari donlu Güzellerin içinde pek şanlı. Bahçelerde olur marul Sular akar harıl harıl İnce belden sıkı sarıl Aman aman balabancı Sol yanımda vardır sancı Aman mari donlu mari donlu Güzellerin içinde pek şanlı Bahçelerde olur haşhaş Rakı içtim oldum serhoş Ela gözler olur bir hoş Aman aman balabancı Sol yanımda vardır sancı Aman mari donlu mari donlu Güzellerin içinde pek şanslı “Bahçelerde yeşil mazı - Bana derler gazi boşnak” Muzaffer SARISÖZEN tarafından 16 Temmuz 1947 tarihinde Ahmet KÖK’ten, Kırklareli’nde derlenmiştir. “Ben gitmem inekliye” Muzaffer SARISÖZEN tarafından 14 Ağustos 1947 tarihinde, Aşık Ali TANBURACI’dan, Kırklareli’nde derlenmiştir. “Candarmanın kılıcı - Çayıra serdim postu - Derdim çoktur” Muzeffer SARISÖZEN tarafından 15 Ağustao 1947 tarihinde Vahid Lütfi SALCI’dan, Kırklareli’ne derlenmiştir. “Giderim giderim Varna görünmez” Zekeriya KURTULMUŞ tarafından 21 Eylül 1993 tarihinde Sezai ÇETİN’den, Kırklareli Merkez ilçeye bağlı Çeşmeköy’den derlenmiş ve Kırklareli İl Kültür Müdürlüğü Folklor Araştırması arşivine alınmıştır. Türkünün sözleri şöyledir: Giderim giderim ooof Varna görünmez Dönerim arkama bakarım ooof Kimseler gelmez Dönerim arkama bakarım ooof Kimseler gelmez Babam da ihtiyar ooof Ata binmez Nişanlım küçüktür ağ-beyler ooof Yolları bilmez. Nişanlım küçüktür ağ-beyler ooof Yolları bilmez Söyle Elif kız söyle ooof Türkünü söyle Türkü de bilmiyom ağ-beyler ooof Kuran okurum. Türkü de bilmiyom ağ-beyler ooof Kuran okurum. Esvaplarım sandıkta ooof Basılı kaldı. Evde nişanlım ağ-beyler ooof Yasılı kaldı. Evde nişanlım ağ-beyler ooof Yetişin kardaşlar yetişin ooof Aldılar beni Deli de orman şarkaları ooof Çaldılar beni Deli de orman şarkaları ooof Çaldılar beni “Haticem - İnce Giyerim İnce” Yöreye ait türkünün sözleri şöyledir: İnce giyerim ince Pembe yakışır gence İnsan bir hoş oluyor Sevdiğini görünce Of sen yana ben cama İkimizin resmini çıkarsınlar yan yana Derelerin çakılı Nerden aldın akılı Döne döne oynuyor Ağabeyimin çakırı Of sen yana ben cama İkimizin resmini çıkarsınlar yan yana Dereler çakıl taşlı Ördekler yeşil başlı Benim sevdiğim dilber Al yanak kalem kaşlı Of sen yana ben cama İkimiz resmini çıkarsınlar yan yana Alıntı Yoruma sekme Diğer sitelerde paylaş Daha Fazla Paylaşım Siteleri
Önerilen İletiler
Katılın Görüşlerinizi Paylaşın
Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.