Karaman Türbeleri

[Φ _asi_]

KARAMAN TÜRBELERİ

 

ALAADDİN BEY TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman Hisar Mahallesi’nde, orta kalenin dışında Ehmedek yolu üzerinde bulunan Alaaddin Bey Türbesi, Yıldırım Beyazıt tarafından 1388 yılında Konya’da idam ettirilmiş olan Karaman Hükümdarı Alaaddin Bey adına yaptırılmıştır. Alaaddin Bey, Sultan I.Murad’ın kızı Nefise Sultan’ın eşi idi.

 

Türbenin kitabesi bulunmamaktadır. Bu bakımdan yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Şikâri’nin Karamanoğulları isimli kitabında bu türbenin Alaaddin bey tarafından yaptırılan bir camiye bitişik olduğu, bu caminin de Gedik Ahmet Paşa tarafından 1460 yılında yıktırıldığı yazılıdır.

 

Türbe onikigen kaide üzerine kesme taştan 90 cm. kalınlığında yapılmış olup, üzeri konik bir çatı ile örtülmüştür. Türbeyi camiye bağlayan duvarın bir parçası da halen durmaktadır. Türbe içerisinde kubbe kaidesinde boydan boya bir ayet frizi dolaşmaktadır. Giriş kapısının üst kısmında sivri bir kemer ve bunun dışında kalan yerler mukarnaslarla doldurulmuştur. Birbirine geçme taşlardan ve basık kemerle içeriye açılan türbe giriş kapısının ortasında bir palmet motifi bulunmaktadır. Ayrıca giriş kapısı burmalı bir çift sütunla çevrelenmiştir.

 

Türbenin iç duvarları zeminden bir metre yüksekliğe kadar çinilerle kaplı olmasına rağmen günümüze bunlardan herhangi bir iz gelememiştir. Türbenin altında bir mumyalık kısmı bulunmakta olup, yuvarlak kemerli bir girişten sonra altı basamakla buraya inilmektedir.

 

 

CAMBAZ KADI TÜRBESİ(Merkez)

 

Karaman Fenari Mahallesi’nde bulunan Cambaz Kadı Türbesi, Karaman Beylerinden II.İbrahim Bey’in kızının oğlu Cambaz Kadızade Nasuh Bey’e aittir. Türbenin kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Ancak, türbe yanındaki sıbyan mektebine bitişiktir ve bu mektebin üzerinde de 1529 tarihli bir kitabe bulunmaktadır. Günümüzde bu kitabe Karaman Müzesi’ndedir. Bu sıbyan mektebini de Cambaz Kadızade Nasuh Bey yaptırmıştır.

 

Türbe kesme taştan kare planlı olup, üzeri sekizgen kasnak üzerine oturmuş yuvarlak taş bir kubbe ile örtülmüştür. Türbe içerisindeki lahit nesih yazılı idi. Türbenin ve sıbyan mektebinin çinileri günümüze gelememiştir.

 

 

DEMİR GÖMLEK TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman Abbas Mahallesi’nde bulunan Demir Gömlek Türbesi, Karamanoğullarının son emirlerinden Emnüddin Bey adına yaptırılmıştır. Kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Halk arasındaki yaygın bir inanışa göre; çocuğu olmayanların, geç yürüyen, geç konuşan çocukların anne ve babaları buradaki bir zırhı giydikten sonra dileklerinin olduğuna inanılmıştır. Bu yüzden de türbeye Demir Gömlek ismi verilmiştir.

 

Türbe kesme taştan, sekizgen planlı ve üzeri kubbeli olarak yapılmıştır. Giriş portali oldukça basık, yuvarlak kemerli, pencereleri de sivri kemerlidir.

 

 

KAYA HALİL TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman Abbas Mahallesi’nde bulunan Kaya Halil Türbesi, Karamanoğlu II.İbrahim Bey’in Baş Kadısı Kaya Halil adına 1409 yılında yapılmıştır. Bu türbenin bir külliyeye ait olduğu ileri sürülmüşse de günümüze yalnızca türbe ve sarnıç gelebilmiştir.

 

Türbe, kesme taştan, kare planlı olup, üzeri piramidal çatı ile örtülmüştür. Türbenin alt duvarları köşelerden pahlanmış ve böylece kare plan dıştan sekizgene dönüştürülmüştür. Türbede Kaya Halil ile karısı gömülüdür.

 

 

İBRAHİM BEY TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman İmaret Mahallesi’nde bulunan türbenin kitabesi günümüze gelememiştir. Türbe içerisinde İbrahim Bey ile Kasım Bey’in, Alaaddin Bey’in alçı lahitleri bulunmaktadır.

 

Türbe kare planlı, kesme taştan olup, üzeri piramidal taş kubbe ile örtülüdür. Türbenin kapı sahanlığına iki yandan dörder basamaklı merdivenle çıkılmaktadır. Bu merdivenlerin altındaki bir kapı da mumyalık kısmına inmektedir. Giriş kapısı zengin stalaktitlerle bezeli olup, basık kemerlidir. Girişin iki yanında duvara bitişik iki sütun bulunmaktadır. Bunların üzeri bitkisel ve kabara motifleriyle bezelidir. Bunlardan geriye kalan yüzeyler tümüyle bitkisel motiflerle doldurulmuştur. Asıl mezar odası türbenin altındaki mumyalıktadır.

 

Türbenin güney ve batı duvarlarında dikdörtgen şekilli, mermer söveli sütunlar bulunmaktadır.

 

Türbe içerisindeki lahitlerin İbrahim Bey’e ait olan mezar taşı çalınmıştır. Kasım ve Alaaddin beylerin mezar taşları ise Karaman Müzesi’nde koruma altına alınmıştır.

 

 

KARABAŞ VELİ TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman Siyaser Mahallesi’nde bulunan Karabaş Veli Külliyesi’nin arkasındadır. Külliyeye ismini veren Alaaddin Ali’nin 1465 tarihli mezar taşı ile Alaaddin Ali’nin oğlu Şeyh Nurettin’e ait mezar taşları bugün Karaman Müzesi’ndedir.

 

Türbe kesme taştan, sekizgen planlı olarak yapılmıştır. Üst örtüsü tamamen yıkıldığından kubbe veya taş külah ile örtülü olduğu anlaşılamamıştır. Sivri kemerlerle dış cephesi hareketlendirilmiştir.

 

Türbe çevresinde Karamanoğulları dönemine ait mezar taşlarını içeren bir hazire bulunmaktadır.

 

 

KIZLAR TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman şehir mezarlığında bulunan bu türbenin Karamanoğlu II.İbrahim Bey’in oğlu İshak Bey’in kızı için yapıldığı sanılmaktadır. İshak Bey (1463-1487) iki kez Karamanoğullarının hükümdarı olmuştur. Türbenin kitabesi bulunmamaktadır. Bununla beraber XIV.yüzyılda yapıldığı mimari yapısından anlaşılmaktadır.

 

Beyaz ve kırmızı taşların zıvanalarla birbirlerine tutturulmasıyla renkli bir görünümü olan türbe, kesme taştan yapılmış olup, sekizgen planlıdır. Üst örtüsü sekizgen bir kasnak üzerine oturan yuvarlak bir kubbe ile örtülüdür. İlk yapılışında türbenin girişi önünde iki sütunlu küçük ve tek kubbeli bir revakın olduğu duvardaki izlerden anlaşılmaktadır.

 

 

YUNUS EMRE TÜRBESİ (Merkez)

 

Karaman Kirişçi Mahallesi’ndeki Yunus Emre Camisi’nin bitişiğinde bulunan türbeye caminin içerisinden geçilmektedir. Türbenin kitabesi bulunmamakla beraber bu türbenin de cami ile birlikte XIV.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.

 

Türbe kesme taştan yapılmış olup, üzeri kubbe ile örtülüdür. Türbe içerisinde Yunus Emre, Taptuk Emre, Yunus Emre'nin oğlu İsmail ve kızı gömülü bulunmaktadır.

 

 

KARAMAN BEY (Balkusan) TÜRBESİ (Ermenek)

 

Karaman Ermenek ilçesi, Balkusan Köyü’nde bulunan Karaman Bey Türbesi, cami, imaret ve medreseden oluşan bir yapı topluluğundan günümüze gelebilen tek yapıdır. Kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanmamakla birlikte, XIII.yüzyılın ortalarında yapıldığı sanılmaktadır.

 

Türbe kesme taştan yapılmış, üzeri içten kubbe, dıştan da sekiz bölümlü konik bir külah ile ile örtülmüştür. Türbenin girişinde beşik tonozlu dikdörtgen bir bölüm bulunmaktadır. Türbe içerisinde Karaman Bey’in (1255-1263) ve yakınları ile birlikte beş mezar bulunmaktadır.

Türbe Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.