Φ _asi_ Gönderi tarihi: 25 Eylül , 2009 Paylaş Gönderi tarihi: 25 Eylül , 2009 TIGRAN HONENTS KİLİSESİ Orijinal Adı: Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi Bilinen Adları: Tigran Honents Kilisesi, Nakışlı Kilise, Boyalı Kilise, Sırlı Kilise Yapım Tarihi ve Banisi: Yapı, doğu cephesindeki kitabeye göre tüccar Tigran Honents tarafından 1215 yılında inşa ettirilmiştir. 1251 yılında batıdaki gavit bölümü, 13. yüzyılın ikinci yarısında da gavitin kuzeyindeki şapel eklenmiştir. Yeri: Ani’nin kuzeydoğusunda, Arpa Çay’ın Tatarcık Deresi’ne doğru inen eğimli yamacı üzerinde yer almaktadır. Mimari Tanıtım: Arpa Çay’ın eğimli yamacının teraslanması ile oluşturulan düz bir alan üzerindeki kilise kırmızı, siyah ve kahverengimsi düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir. Yapı dışta doğu-batı yönünde dikdörtgen, içte haç planlıdır. Batısında kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı gavit vardır ve doğu duvarındaki kapıdan kiliseye giriş sağlanmıştır. Gavitin kuzeyine eklenen şapel doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen plana sahiptir ve güney duvarındaki kapısı ile gavite açılmaktadır. Kilisenin kuzey ve güney cephesi simetrik düzenlenmiştir. Cepheler cephe bitimine yakın seviyeye kadar yükselen, küresel başlıklara sahip iki ince sütunce ve bunları bağlayan on adet yarım daire kör kemerle hareketlendirilmiştir. Eksendeki iki arkadın iki yanındakilerine birer üçgen niş yerleştirilmiş ayrıca, eksendeki iki arkada haç kollarını aydınlatan birer yuvarlak, üst seviyeye de birer dikdörtgen pencere açılmıştır. Batıdan ikinci arkadda bulunan birer yuvarlak pencere ise batıdaki mekana aittir. Alt yüzeyleri damla, üst yüzeyleri geometrik geçme motifleriyle süslü kemerlerin köşeliklerinde, belki de yapının en ilgi çekici ve Selçuklu Dönemi etkilerini yansıtan kıvrık dal, palmet ve rumilerden oluşan bitkisel kompozisyonların arasına yerleştirilmiş, simetrik ya da tek başına kartal, keklik, sülün, horoz, grifon, aslan gibi hayvan figürleri ile hayvan mücadele sahneleri bulunmaktadır. Doğu cephe, ortadaki geniş ve yüksek beş arkadla hareketlendirilmiştir. Merkezdeki arkada, kademeli dikdörtgen çerçeve ile kuşatılmış büyük boyutlu bir, dıştaki iki arkada da, küçük boyutlu, altlı üstlü yerleştirilmiş birer pencere açılmıştır. Batı cephe de, doğu cephe gibi düzenlenmiş, ancak merkeze giriş kapısı yerleştirilmiştir. Batı cephe önüne sonradan eklenen gavit günümüzde büyük oranda yıkılmış durumdadır. Ancak batı yönde dört, güney yönde iki sütunlu olduğu bilinmektedir. Beşik çatı ile örtülü haç kolları arasında yükselen kasnak, silindirik olarak başlayıp dışa taşkın iki silmeden sonra onaltı cepheli hale dönüştürülmüştür. Kasnağın üzerine de bugün üst kısmı yıkılmış durumda olan konik külah yerleştirilmiştir. Kasnağın cepheleri küresel başlık ve kaideye sahip ikişer ince sütunce ve bunları bağlayan yarım daire kemerlerle sınırlandırılmış, cephelere birer atlamalı olarak dikdörtgen biçimli ince uzun birer pencere açılmıştır. Kemerlerin yüzeyi ve köşelikleri zengin bitkisel motiflerle bezenmiştir. Ayrıca kasnağın batı yüzüne rozetler ve kartal motifi yerleştirilmiş, üst kısım da geometrik geçmeli bir kuşakla süslenmiştir. Kilisenin içinde, kare planlı ana mekanın doğusunda bema ve yarım daire biçimli apsis yer almaktadır. Apsisin iki yanında girişleri bemadan sağlanan ve dışta apsisle birlikte düz duvarla sınırlandırılmış birer pastophorion odası bulunmaktadır. Naosun orta bölümü pandantif geçişli kubbe, apsis yarım kubbe, haç kolları ve bema ise beşik tonozla örtülüdür. Yapının en önemli özelliklerinden biri duvar resimleridir. Yapının içinin tamamıyla resimlenmesi Ermeni mimarisinde nadir rastlanan bir özelliktir. Bu nedenle araştırmacılar tarafından Gürcü etkisi ve Gürcü sanatçılar tarafından yapıldığı tartışılmaktadır. Duvar resimlerinin dikkat çekici diğer özelliği ise İncil ve Tevrat konulu sahnelerin yanı sıra, Hıristiyanlığı Ermeniler arasında yayan Aziz Krikor Lusoraviç’in hayatı ile ilgili çok sayıda sahnenin yer aldığı tek örnek olmasıdır. Kilisenin, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 23 Aralık 2006 tarih ve 504 sayılı kararı ile rölöve, restitüsyon ve rölöve projeleri onaylanmış, çatı ile ilgili yapılan değişiklik nedeniyle revize-restorasyon onaması için 10 Eylül 2007 tarih ve 715 sayılı ilke kararı alınmıştır. Mevcut projeler doğrultusunda Bakanlığımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün denetiminde restorasyon çalışmaları devam etmektedir. Alıntı Yoruma sekme Diğer sitelerde paylaş Daha Fazla Paylaşım Siteleri
Önerilen İletiler
Katılın Görüşlerinizi Paylaşın
Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.