Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Benim "Fobim" Var!


Misafir Bastet

Önerilen İletiler

Fobiler hayatımızı kısıtlar. Asansöre binemez, yolda yürüyemez, açık alanlarda dolaşamaz hale geliriz. Basit korkulardan farklı olarak bir nesneye ya da içine girdiğimiz bir duruma bağlıdırlar, aniden ortaya çıkar, yaşamı bize zehir ederler.

 

Çoğumuz çeşitli şeylerden korkarız. Bu korkularımız hayatımızın çeşitli dönemlerinde değişiklikler gösterebilir. Çocukluk döneminde özellikle anne-babamız yanımızda olmadığında, onları göremediğimizde korku duyarız; onların bizi terk ettiğini düşünerek, korkar, ağlarız. Yaşımız 1.5-2’yi aştığında ise anne-babamız yanımızda olmayınca, onların bizi terk ettiği düşüncesi yerini onların sevgisini kaybedebileceğimiz düşüncesine bırakmaya başlar.

 

İlerleyen günlerde ilişkimizin bize kazandırdığı güven hissi ile artık kendi kendimize kararlar verir, hareketlerimizi kendi hedeflerimiz doğrultusunda planlar ve yürütürüz. Ancak ailede eğer anne-baba geçimsizliği, şiddet ortamı varsa çocuklara gerekli sevgi ve ilgi yeterince gösterilemez.

 

Aile içinde çocuklara taşıyabilecekleri yeterli sorumluluklar verilmezse, arkadaş ilişkileri için gereken oyun ve yaşıt desteği sağlanmazsa, iyi örnek olunamazsa, bu durum özgüven eksikliği ve korkuların oluşumuna yol açılabilir. Korkuların daha ileri şekli ise hayatımızda kısıtlanmalara yol açan ve tedavi gerektiren fobilerdir.

 

Fobileri alelade korkulardan ayıran özellikler şunlardır:

 

- Korkuyla oluşan sıkıntı ve gerilimin belli bir nesne ya da duruma bağlı olması.

 

- Korkunun boyutunun olayı tetikleyen korku objesi ya da duruma kıyasla orantısız ve abartılı bir düzeyde olması.

 

- Kişinin kendi verdiği tepkisinin anlamsız ve aşırı olduğunun tümüyle farkında olması.

 

- O korku nesnesi ya da durum ile karşılaşmaktan ısrarla kaçınması ve eğer karşılaşırsa aşırı düzeyde çarpıntı, nefes alamama, terleme, sıcak basması, mide bulantısı, hatta bayılma gibi durumlara yol açarak, kişinin hayatını kısıtlamasına sebep olması.

 

 

Kişi o hale gelir ki, sokağa çıkamaz, ya da tek başına kalamaz, bazı yerlerden geçemez. Bu durum kişinin yakın çevresindekileri de olumsuz etkileyerek, onların da sıkıntılı durumlar yaşamasına neden olur.

 

Fobilerin nedenleri

 

Psikanalitik görüşe görüşe göre fobiler, çocuklukta (3-5 yaş arası ödipal dönemde) yaşanan sorunların çözümlenememesi ile ilişkilidir. Bu dönemde çocuğun cinsel organlarına yönelik korkular hissetmesi (söz dinlemezse sünnet edilme ile ilişkili olarak korkutulması ya da yaramazlık yaparsa cinsel bölgesine yönelik zarar geleceği şeklinde uyarılması) fobilerin gelişimine yol açmaktadır. Gene bu dönemde egonun kişiyi korumak amacıyla “yer değiştirme” (displacement) olarak adlandırdığımız bir savunma mekanizması oluşturması fobiye yol açabilir. Yani kişinin hissettiği tehlikeli bir dürtüsünü, bu dürtü ile az ya da çok benzerliği olan dışarıdaki bir objeye yansıtmasının, fobi oluşumuna yol açtığı düşünülmektedir. Bir diğer kurama göre ise fobi öğrenme ve koşullanmayla oluşur. Belli bir olay karşısında verilen korku yanıtına kişinin koşullanması ya da yakınlarından küçük yaşlarda bu tür korkuları öğrenmesi de korku davranışının başlamasında etkili olabilmektedir.

 

En sık görülen fobiler

 

Vücudun biyolojik yapısındaki birtakım değişiklikler de bu durumlarda etkili olur. Özellikle hipofiz-hipotalamus (beyinde hormonların kontrolüyle ilgili bölgeler) ve böbreküstü bezleri ile ilgili hormonlarda değişmeler saptanmıştır ve bu değişimler kişinin korku etkeni ile karşılaşması sonrası verdiği tepkilerden sorumludur. Bu tepkiler bir panik atağı oluşturacak denli büyük boyutlara varabilir.

 

En sık görülen fobiler arasında hayvan fobileri (kedi, köpek, fare, kuş gibi), yükseklik, şimşek, gök gürültüsü, karanlık ve kapalı alan, uçak, kan-enjeksiyon, dişçi korkuları önde gelmektedir. Klastrofobi dediğimiz kapalı yer korkusu özellikle asansör, yollardaki tüneller, trafikte sıkışıp kalmış arabalar, banyo ve duş kabinleri, havasız basık odalar ve MR görüntüleme cihazlarında kendini hissettirir. Agorafobi (açık alan korkusu) toplu bulunulan yerlerden korkmaktır. Pazarlar, alışveriş merkezleri, kalabalık caddeler, sinemalar-tiyatrolar ve yabancı mekanlarda kendini gösterebilir. Agorafobi genellikle birikim yapan stresli koşulların sonucunda oluşabilmektedir. Hayvan fobisi olanların dörtte bir kadarı korkularının başlangıcıyla ilgili olarak kendileri için travmatik bir olayı hatırlayabilmişlerdir.

 

Fobilerin tedavisi

 

 

Korkuların üstüne gidilmesi gerekir. Bu tıpkı karanlıkta bir kedinin gölgesini aslan olarak büyük bir şekilde görmek gibidir. Korkuların belli bir düzen içinde üzerine gidilmeli, korkulan nesne ya da durumdan uzak durma durumundan kaçınılmalıdır. Tedavi edilmediği takdirde ömür boyu sürebilen korkuların tedavisi ilaç, bilişsel-davranışçı tedaviler ve gerekiyorsa hipnoz ile yapılabilmektedir.

 

Rakamlarla fobiler

 

Fobilere toplumda yüzde 5-10 oranında rastlanmaktadır. Kadınlarda fobiler erkeklere göre 2 kat daha sık görülmektedir. Hayvan fobileri ortalama 7 yaşında, kan görme korkusu 9 yaşında, dişçi fobisi ise 12 yaşında başlamaktadır. Klastrofobi ve agorafobi 20 yaş civarı zirve yapar. Yapılan bazı çalışmalarda bu kişilerin yaklaşık yüzde 70’inde ebeveynlerden birinde bu tür bir fobi olduğu gözlenmiştir.

 

Fobi sözlüğü

 

Acrofobi: Yükseklik korkusu

Actilinofobi: Karanlık korkusu

Aerofobi: Uçma korkusu

Ailurofobi: Kedi korkusu

Akarfobi: Kurtçuk korkusu

Algofobi: Ağrıdankorkma

Astrofobi: Şimşek korkusu

Atefobi: Mahvolmaktan, özellikle pervasız dürtülerin önlenememesi halinde kahrolunacağı korkusu.

Basifobi: Yürümekten korkma

Belonofobi: İğne korkusu

Brontofobi: Gökgürültüsü korkusu

Chronofobi: Belli bir süreden veya zamanın sonsuzluğundan korkma

Demofobi: Kalabalıktan korkma

Erotofobi: Cinsellikten, cinsel hislerden korkma

Eritrofobi: Yüzün kızarmasından korkma

Hematofobi: Kan korkusu

Hippofobi: Atlardan korkma

Ichthyofobi: Balıklardan korkma

Kainofobi: Yenilikten, değişiklikten, alışkın olunmayan durumlardan korkma

Kakarraphiofobi: Başarısızlıktan korkma

Kenofobi: Boş yerlerden korkma

Kleptofobi: Çalmak, hırsız olmak korkusu

Megalofobi: Büyük nesnelerden korkma

Mysofobi: Kirletme korkusu

Nosofobi: Hastalıktan, hasta olmaktan korkma

Nyctofobi: Gece korkusu

Panfobi: Herşeyden korkma

Psychrofobi: Hastalık derecesinde soğuk korkusu

Pyrofobi: Yangın korkusu

Rhabdofobi: Sopa, çubuk, ya da copla saldırıya uğrama korkusu

Satanofobi: Şeytan korkusu

Scabiofobi: Uyuz olma korkusu

Scatofobi: Dışkıya bulaşma korkusu

Scopofobi: Kendisine bakılacağından korkma

Skolyonofobi: Okul fobisi

Stygiofobi: Cehennem korkusu

Symbolofobi: Sözlerine, davranışlarına bir takım simgesel anlamlar verileceği korkusu

Tanatofobi: Ölümden korkma

Tremofobi: Titremeden korkma

Xenofobi: Yabancılardan korkma

Zoofobi: Hayvanlardan korkma.

 

 

Yaşamınız fobi korkusu ile olmasın...

 

 

(Kaynak: Popüler Psikiyatri Dergisi Mart-Nisan 2002 Sayı: 6)

 

Uz. Dr. Bahadır Bakım (Psikiyatri Uzmanı)

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Bende karanlik korkusu var. Cok tuhaf ama yanlizken bu korku ortaya cikar. Ve o anda, karanliktan dolayi birsey goremememden dolayi birilerinin beni izledigi gibi sacma korkulu bir hisse kapilirim. Kucukken bir keresinde evde yanlizdim elektrikler kesilmisti. O kadar panik olmustumki korkudan ne yapacagimi bilmiyordum, en sonunda gozlerimi kapatip bir koseye sinip, gozlerimi bir kere bile acmamistim. Sanki gozlerimi acarsam bana zarar veren kisilerin ortaya cikma ihtimalinin daha fazla oldugunu dusunuyordum. Cok tuhaf bir duygu insan kendisine engel olamiyor. Freud'den yola cikarak korkumun derinlerine indigimde belki cocuklukta verilen bilinciz cezalarin nedeni olabilir diyorum.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Bende de symbolofobi oluştu ve yaklaşık 2-3 aydır çekiyorum bunu. Kökenine indiğimde sürekli demek istediğim şeylerin altında başka anlamlar arayan ve sembolizme çok önem veren kişilerin etkisi olduğunu görüyorum. Biraz bu forumun da etkisi var galiba :) Neyse her dediğimin yanlış anlamlar içerdiği zannedilecek diye artık bir şey diyecekken saatlerce düşünüyorum. Bir fobi haline geldi. Nasıl kurtulacağım hakkında da hiç bir fikrim yok...

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Bende de symbolofobi oluştu ve yaklaşık 2-3 aydır çekiyorum bunu. Kökenine indiğimde sürekli demek istediğim şeylerin altında başka anlamlar arayan ve sembolizme çok önem veren kişilerin etkisi olduğunu görüyorum. Biraz bu forumun da etkisi var galiba :) Neyse her dediğimin yanlış anlamlar içerdiği zannedilecek diye artık bir şey diyecekken saatlerce düşünüyorum. Bir fobi haline geldi. Nasıl kurtulacağım hakkında da hiç bir fikrim yok...

 

Bende de oyle birsey olustu... Aklima gelen seyi soylemeye cekiniyorum karsimdakini kiracagim diye... Sonrada kendimi iki yuzlu gibi hissediyorum... Ama bunun bir fobi oldugunu sanmiyorum ;)

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

kesik korkusu, bravo! uzun süredir araştırıyorum ama hiçbir bilgiye rastlamadım. bilgisi olan var mı?

Olmaz olur mu, vardır yaa...

Geçenlerde bir olay geldi, hastaneye gitmek durumunda kaldık...

Acil'deydik işte; etraf bir tarafları kesik, parça parça insanlarla doluydu.

Gerçi ben kurban kesilirken de bakamam ama ogün gördüklerim hep aklıma geliyor, irkiliyorum falan...

Kötü bir duygu;

Sanki benim kolumu kesiyormuşlar gibi oluyor...

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Kesik Cilt/Ten ile ilgili fobi var mı?

Gerçi bakmaya korkmuyorum ama bakınca kötü oluyorum, aklıma geliyor hep, irkiliyorum...

 

Aslinda olabilir... bir suru fobiler var sonucta.

 

Benim eski psikoloji ogretmeninin bir tedavi yaptiginda benimde orda olmam gerekiyordu bir kadini tedavi etmisti ailurufobisi olan. Bayan bir kedi rezmine bile bakamiyordu terleme basliyor ciglik atiryor kacmaya calisiyordu.. paniklesiyordu baya. Tedavisi biraz uzun surmustu ve hem hep yaninda olmadim ama yavas yavas alistirmak gerekiyor phobili insanlari. Konusmalardan sonra ilk resimler gosterilde ve resime artik kormadan baka bildiginde bir adim attildi oyuncak bir kedi getirildi vs en sonunda gercek bir kediyle ayni odada dura bildi ve fobisini atlattinda kediyi ellinde tutmayi becerdi.

Neden boyle bir fobisi oldu onuda ogrenmistik. Bayan kucukken asonsurle asagi incekmisti bozuk olunca merdivenlerden inerken bir kedi ustune atlamis ama zamanla bu olayi unutmus ama kokusu buyumustu.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.