Zeki Ökten

[Φ İstanbul]

Türk Sineması’nın uluslararası başarılara imza atmış, değerli bir yönetmenidir.

 

1941 yılında İstanbul Kanatlarımın Altında’da doğdu. Haydarpaşa Lisesi’de okuduğu yıllarda tiyatro ile ilgili çalışmalarına başladı. 1961 yılında Nişan Hançer’in yönetmenliğini yaptığı “Acı Zeytin” adlı filmle sinema dünyasına adım attı. Ömer Lütfi Akad, Halit Refiğ, Memduh Ün ve Atıf Yılmaz gibi Yeşilçam’ın ünlü yönetmenlerinin yanında çalıştı. 1963 yılında ilk filmi “Ölüm Pazarı”nı çekti. Bu film ile beklediği başarıyı elde edemeyince asistanlığa geri döndü.

 

Dokuz yıl asistanlığa devam ettikten sonra 1972′de “Kadın Yapar”, ardından da 1973′de “Bir Demet Menekşe” ile dikkatleri üstüne çekmeyi başardı. Selim İleri’nin senaryosunu yazdığı film, bir aşk hikayesi üzerinden toplumsal bakış açısını dile getirmekteydi. Zeki Ökten’nin sinemaya bakış tarzı bu film ile kendini gösterdi.

 

Osman Seden, Ömer Lütfü Akad, Metin Erksan, Memduh Ün, Halit Refiğ ve Atıf Yılmaz’ın kuşağından sonra gelen ikinci yeni kuşak sinemacılar arasında yerini aldı. “Askerin Dönüşü”(1974), “Sürü”(1978), “Düşman”(1979) adlı filmlerinde gerçekçi uslubunu korurken,”Hanzo”(1975), “Kapıcılar Kralı”(1976), “Çöpçüler Kralı”(1977) ve “Faize Hücum”(1982) gibi filmleriyse toplumsal sorunları komedi ile vermeyi başarmıştır.

 

Kemal Sunal ile çalıştığı “Kapıcılar Kralı”, “Çöpçüler Kralı”, “Düttürü Dünya”(1988) gibi filmleri komedi olarak görülse de altında toplumsal gerçekler bulunmaktadır. O dönemki sosyal yaşama tepkiler ve eleştiriler içermektedir. Özellikle “Kapıcılar Kralı” ve “Çöpçüler Kralı” ile belli bir sınıf üzerinden Türkiye’nin o dönemki gerçekleri verilmiştir. 14. Antalya Film Şenliği’nde “Kapıcılar Kralı” adlı filmi ile “En İyi Yönetmen” ödülünü kazandı.

 

1978 yılında senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı Türk Sineması’nın başyapıtlarından olan “Sürü” adlı filmi çekti. Bu film uluslararası başarılara imza atarak 11 tane ödül aldı. 1979′da Locarno Film Festivali ve 1980′de 10. Uluslararası Antwep Film Festivali’nde “En İyi Film” ödülü de bunlar arasındadır.

 

Ardından yine Yılmaz Güney ile birlikte çalıştığı “Düşman”ı çekti. Bu film de yurtdışında ilgi gördü. Bu filmin ardından 1982 yılında başrolünde Genco Erkal’ın yer aldığı “Faize Hücüm” geldi. Bu film ile Antalya Film Festivali’nde “En İyi Film” ve “En İyi Yönetmen” ödüllerini aldı.

 

Bu filmi “Pehlivan”(1984), “Ses”(1986) ve “Düttürü Dünya”(1988) izledi. “Pehlivan” adlı film ile uluslararası birçok ödülün yanısıra, İstanbul Film Festivali’nde “Üstün Başarı” ödülü aldı. “Düttürü Dünya” adlı filmden sonra sinemaya bir süre ara verdi.

 

1993 yılında Kemal Sunal ile çektiği televizyon dizisi “Saygılar Bizden”i yaptı. 1995 yılında ise Kültür Bakanlığı ve Efes Pilsen’nin katkılarıyla Yusuf Kurçeli, Ömer Kavur, İrfan Tözüm ve Erden Kıral ile birlikte bağımsız 5 kısa sevgi ve hoşgörü öyküsünden oluşan “Aşk Üzerine Söylenmiş Herşey” adlı çalışmada yer aldı.

 

Ardından 1999 yılında Metin Akpınar, Zeki Alasya, Yıldız Kenter, Eşref Kolçak gibi büyük oyuncuların yer aldığı “Güle Güle” adlı filmi çekti. Film Almanya ve Fransa’da gösterime girmiş, birçok yurtiçi ve yurtdışı festivallere davet edilmişti. Bunun yanı sıra 37. Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Film” ve “En İyi Senaryo” ödüllerini almıştı.

 

Bu filmlerin ardından 2003 yılında başrollerini Tarık Akan ve Okan Bayülgen’nin paylaştığı “Gülüm” ;2006 yılında ise Cüneyt Türel, Yaman Tarcan, Bülent Kayabaş ve Nilgün Belgün’nün rol aldığı “Çinliler Geliyor” adlı filmleri yönetti.