Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Mehmet Akan


Önerilen İletiler

Ülkemizin sanat alanının önde gelen emekçilerinden birini Mehmet Akan'ı yitirdik. Uzun süredir boğuştuğu kanser hastalığı, birikimiyle, duruşuyla mücadelesiyle örnek olmuş bir sanat insanını aramızdan aldı. Mehmet Akan 60'lı yıllarda okul sıralarında, sokaklarda başladığı sanat yaş**ını ürettikleriyle, paylaştıklarıyla önemli bir zirveye taşıyabilmiş ender sanat insanlarımızdan biriydi.

 

Onun yaptıklarını sıralarken oyuncu, yazar, yönetmen ve koreograf tanımlamalarını yaparken her birini de ustalıkla kotarmış bir sanatçıdan söz edebiliriz.

 

Mehmet Akan 50'li yılların sonlarında amatör tiyatro alanında kolları sıvıyor. Yeni bir tiyatro, yeni bir sahne -izleyici ilişkisi düşleriyle, hedefiyle sanatını sokaktaki insana taşımaya çalışıyor. Tiyatroyu kollektif özünden koparıp çıkmaza sürükleyenlere karşı "elbirlikçi çalışma" modelini ortaya koyan Akan, toplu yazım, toplum yönetim modelleri geliştiriyor.

 

Gülriz Sururi- Engin Cezzar ve Ulvi Uraz topluluklarında "Ferhat ile Şirin" den "Keşanlı Ali Destanı'na dek bir dolu önemli çalışmaya katılıyor. Yoz batı taklitçisi tiyatroya karşı, ulusal ve ilerici bir sahne yaratmanın yollarını arıyor.

 

60'lı yılların sonunda geçmiş yıllarda birlikte amatör tiyatro ürettiği arkadaşlarıyla toplumcu sanat alanında yüz akı olmuş bir topluluğu; Dostlar Tiyatrosu'nu var ederken görüyoruz onu.

 

60'lı yılların anti-emperyalist coşkusuyla kurulmuş, her türden gericiliğe karşı aydınlığı, eşit ve özgür dünyayı savunan bir topluluğun temel taşlarından biri oluyor Akan. Bu toplulukta oyuncu olarak Abdülcanbaz'dan, Alpagut Olayı'na, Şili'de Av'dan Büyük Dümen'e görkemli örnekler ortaya koyuyor..

 

Yönetmen Mehmet Akan'ın sahneledikleri içindeyse Hikaye-i Mahmud Beddrettin'i ayrı bir yere koymak gerekir. Şeyh Bedrettin olayına farklı bir bakış, farklı bir üslupla yaklaşan Akan'ın oyun yönetiminde ulusal tiyatromuza ışık saçan buluşları görmek mümkün. Bilgesu Erenus'tan "Misafir" de aynı çizgide başarılı bir sahnelemesidir.

 

Oyunlar da yazıyor Mehmet Akan. İlk oyunu " Kiraz Çiçek Açıyor Aykırı Dal Üstünde" dir. " Feleknaz Hatunla Gülizar Kızın Analık" davası ünlü Alman yazar Brecht'in "Kafkas Tebeşir Dairesi"nden bir uyarlamadır. Midirfillik Oyunu (Ham Hum Şaralop) ve Hikaye-i Mahmud Bedreddin oyunları gelenekselle evrenseli özenle yoğurmuş çalışmalardır.

 

Dans alanında önceleri tiyatro sahnesinde gerçekleştirdiği denemelerini 70'lerin ortasında Dostlar Tiyatrosu bünyesinde oluşturduğu HASAD; Çağdaş Halk Oyunları topluluğunda olgunlaştırdı. Bu toplulukla "İş Halayı", "Savaş oyunu" "Börklüce Semahı" ve "Ruhi Su Semahları" adlı dans gösterilerini üretti. Özellikle 1976 yılı işçi bayramı için hazırladığı "1 Mayıs Halayı" caddelerden geçen kortejin içinde parlayan ve kitleleri coşturan bir çalışmaydı.

 

80'li yıllarda "Ah Belinda", "Teyzem", "Asiye Nasıl Kurtulur", "Bez Bebek", "Kadının Adı Yok" vb. bir dolu filmde rol aldı. Kitlelerce yoğun bir biçimde tanınması ise Umur Bugay'ın televizyon dizisi "Bizimkiler'de oynadığı apartman yöneticisi Sabri bey rolüyle oldu.

 

112 Eylül sonrası Dostlar Tiyatrosu yeniden perdelerini açarken eski topluluktan iki deneyimli oyuncusu Mehmet Akan ve Macit Koper de çok önemli yorumlarıyla sahnedeydiler. Özellikle Galile oyununda Akan, papa rolüyle bir zirveyi , Macit Koper de engizisyon kardinalindeki yorumuyla bir başka zirveyi zorluyordu.

 

Mehmet Akan'ın bir başka önemli yorumunu da Edward Bond'un "Yaz" adlı oyununda sergilediği "Alman" rolünde izledik. Sahnede Akan ve Güler Ökten tadına doyulmaz birer oyunculuk örneği ortaya koyuyorlardı.

 

2005 yılında Nazım Hikmet Kültür Merkezi kendisine sanat alanındaki 40 yıllık çabasından ötürü bir Nazım heykelciği sundu.

 

Yaş**ının son günlerinde bir oyun çalışması içindeydi. Ama belindeki bir acı onu durduruyordu. Çok da özen göstermediği sağlık sorununu sahnedeki üretimini sürdürebilmek için çözmeye girişti ama onu aramızdan alacak süreç hızlanmıştı. Son anına dek üretti. Yaptığı her işi büyük bir özenle var etti. Toplumcu sanat için kolları sıvayacaklara başarılması zor bir model bıraktı...

 

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.