Ruhsal sorunları herkes tedavi edebilir mi?

[Φ Yayamaz Kayımca]

Son zamanlarda medyada, özellikle internet ortamında ruhsal sorunların tedauisi ile ilgili çok sayıda yayın, reklam, internet sitesi ya da 'online terapi" siteleri hızla çoğalmaya başladı. Aynı dönemde psikiyatristlerin hastalarına önerdikleri ilaçların özellikle de antidepresan grubu ilaçların hiçbir yararı olmadığını öne süren haberler ortalığa yayılmaya başladı. Ruhsal sorunlar ve hastalıklar toplumda son derece yaygın olarak görülmesine karşın toplumda ruh hastalığına yönelik önyargılar nedeniyle tedavi için hekime başvurmaktan çoğu hasta çekinmektedir.

 

Birçoğu tama yakın tedavi edilebilen hastalıklar, ne yazık ki ya önyargılar nedeniyle hekime başvurulmadığından ya da tıp doktoru olmayan ama yasal boşluklar ve piyasa ekonomisinin denetimsiz ortamından yararlanan, tıbbi uzmanlığı olmayan kişilerin çeşitli bilim dışı unvanlar altında ve tedavi değil "psikoterapi" diye adlandırılarak yaptıkları uygulamalar nedeniyle tedavi edilememektedir.

 

Bu yüzden kimi zaman ilk belirtileri ruhsal sorunlara benzeyen ya da ruhsal sorunların da eşlik ettiği beyin tümörü, nörolojik hastalıklar, endokrin hastalıkları gibi bazı jiziksel hastalıklar hekim olmayan kişilerce anlaşılamadığından bu hastaların sağlıkları telafisi imkansız düzeyde bozulabilmek-te hatta ölümle sonuçlanabümektedir.

 

Hekim olmayan kişilerin, ruhsal sorunları ya da rahatsızlıkları olan kişileri muayene etmeleri, tanı koymaları ve tedavi etmeye giriştiklerine dair giderek artan haberlerle birlikte yazılı ve görsel basında antidepresıj ilaçların etkisiz olduğu ve etkilerinin plasebo etkisinden jârksız olduğuna ilişkin yurtdışı bir kaynağa dayandırılan bir haber yayımlandı. Bu ilaçlarla halen tedavileri sürdürülmekte olan birçok hastanın, tedavilerini sürdürme konusunda tedirginlik yaşaması üzerine 15oo'ü aşkın üyesiyle ruh sağlığı alanının en güçlü örgütü Türkiye Psikiyatri Derneği tarajindan ayrıntılı bir açıklama yapıldı...

 

ANTİDEPRESANLAR İŞE YARAMIYOR MU?

 

DEPRESYON, günümüzde yaşam kalitesini bozan ve diğer fiziksel hastalıklarla olumsuz etkileşim gösteren önemli bir ruhsal hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü tahminlerine göre depresyon 2020 yılında yaşam kalitesini bozan ve yeti yitimine yolaçan hastalıklar arasında birinci sırayı alacaktır. Dolayısı ile depresyon tedavisi için her türlü tedavi etkinliğinin dikkate alınmasının akılcı olacağı açıktır. Biyo-psiko-sosyal bir sorun olarak ele alınan depresyonun tedavisinde kullanılan antidepresanlar yaklaşık 50 yıldır ruh sağlığı alanında hizmet veren hekimler tarafından güvenle kullanılmaktadır. Uzun yıllardır sürdürülen bilimsel çalışmalar ile sağlanan gelişmeler sayesinde bu ilaçların olumlu özelliklerinin geliştirilmesi sağlanmaktadır.

 

Gerek bağımsız kaynaklı çalışmalar gerekse ilaç endüstrisi destekli çalışmalarla antidepresan ilaçların eddnliğini test edilmektedir. Bu çalışmaların bazıları antidepresanların tedavi edici etkinliğini ortaya koyarken, bazıları da bu etkinliği yeterince kanıtlaya-mamaktadır. Ancak, araştırma sonuçlarının çoğunlukla antidepresan ilaçların etkin olduğunu ortaya koyduğu görülmektedir. Bu çalışmalara ek olarak, ruh sağlığı alanında hizmet veren hekimler antidepresan ilaçların doğru tanı konulan olgularda klinik olarak etkin ve yararlı olduğunu klinik deneyimleriyle açıkça gözlemlemektedirler. Akılda tutulması gereken önemli bir nokta da, antidepresan ilaçların sadece depresyon tedavisinde değil, başka pek çok ruhsal bozukluğun tedavisinde başarı ile kullanıldığına ilişkin bilimsel kanıtların güçlü olduğudur.

 

Son günlerde antidepresan ilaçların yalnızca ağır depresyonda etkili olduğunu bildiren bir yayının medyada sansasyonel olarak ele alınması hastalarımızda kararsızlığa neden olmuştur. İlaç etkinlik araştırmalarında plasebo kontrollü çalışmalar yapılmakta, ilaçların etkinliği plasebo ile karşılaştırılmaktadır. Araştırma yapılan grubun özellikleri, tanı güvenilirliği, çalışma deseni, vb özellikler çalışma sonuçlarını eüdlemekte ve zaman zaman eddnlik çalışmalarında olumsuz sonuçlara da varılabilmektedir. Ancak tüm çalışmaların genel değerlendirilmesi sonucunda ilaçlar klinik kullanıma sunulmaktadır. Birkaç çalışmanın olumsuz sonucunu da içerse tek bir yayının tüm bilgi birikimi ve deneyimi ortadan kaldırması sözkonusu değildir.Çok sayıda bilimsel çalışma ve klinik uygulama deneyimleri antidepresan ilaçların etkinliğini açıkça ortaya koymaktadır. Bu nedenlerle hekimlerin gözetiminde antidepresan ilaçları kullanan hastalarımız, yalnızca medya yorumlarına dayanarak tedavilerini kesmemeli, ruh sağlığı uzmanlarına danışarak akılcı ve bilimsel yolu izlemelidirler.

 

Ruhsal sorunları olanları önüne gelen 'tedavi' edebilir mi? İsteyen herkes 'psikoterapi' yapabilir mi?

 

Hekim olmayan kişilerin, ruhsal sorunları ya da rahatsızlıkları olan kişileri muayene ettikleri, tanı koydukları ve tedavi etmeye giriştiklerine dair haberler son zamanlarda giderek artmaktadır.

 

Bu kişiler "danışmanlık merkezleri", "yaşam koçluğu", "NLP", "hipnoterapi", "stresle başa çıkma" vb isimler altında ve çoğunlukla kurdukları limited şirketlerinde, depresyondan panik bozukluğuna, fobilerden aile sorunlarına, cinsel işlev bozukluklarından şizofreniye dek bir çok ruhsal sorun ya da rahatsızlığı kısa sürelerde düzelttiklerini öne sürmekte, gazetelerde, internet sitelerinde ve televizyon programlarında açıkça ya da dolaylı olarak reklamlarını yapmakta, yasal yetkileri olmadığı halde rahatsızlıkları nedeniyle zor durumda olan insanlarımızın zarar görmelerine ve yanlış tanı ve tedavi girişimleri ile rahatsızlıklarının kronikleşmelerine neden olmaktadırlar.

 

Bu kişiler, "reytingi yüksek sansasyonel yayın" peşinde olan bir çok televizyon kanallarında, haber programlarında, kadın programlarında hatta sağlık programlarında yer alarak, telefonla hiç görmedikleri kişilerin hastalıkları ya da sorunları hakkında tanı koymakta ve bilimsel gerçeklere uygun olmayan çözüm yolları ya da tedaviler önermektedirler.

 

Halkımızın acı ve sıkıntılarını sömüren bu kişilerin çoğunluğu tıbbı, psikiyatriyi ve psikiyatrisderi kötülemekte ve etkinliği yüzlerce bilimsel araştırmalarla kanıdanmış tıbbi tedavileri küçümsemekte ya da zararlıymış gibi göstermekteyken; bir bölümü ise hekim olmadıkları halde kendilerine başvuran insanlara ilaç önerebilmektedirler. Resmi ya da özel hastanelerin psikiyatri polikliniklerine ve muayenehanelere bu yasadışı uygulamalardan zarar görmüş sayısız vatandaşımız başvurmaktadır.

 

Ülkemizde rahatsızlıkları muayene etme ve tedavi yapma yetkisi yasalarla sadece hekimlere tanınmıştır. Bu nedenle yukarıda örneklerini verdiğimiz uygulamalar yasa dışıdır ve suçtur. Buna rağmen gerek Sağlık Bakanlığı gerekse il ve ilçeler düzeyinde Sağlık Müdürlüklerinin yetersiz denetimi nedeniyle bu tür şirkeder çalışmalarını sürdürebilmekte, metro, belediye otobüsü gibi yerlerde ve web sitelerinde açıkça reklamlarını yapabilmektedirler. Yukarıda açıkladığımız nedenlerle: Ruhsal sorun ve rahatsızlığı olan vatandaşlarımızın hekim olmayan kişilere başvurmaktan kaçınmaları,

 

Yazılı ve görsel basının, taşıdıkları sorumlulukların bilincinde olarak, ruhsal sorunların çözümünde hekim olmayan kişilere programlarında yer vermekten ve dolaylı reklamlarını yapmaktan kaçınmaları, Sağlık Bakanlığı'mn ve diğer yetkili kurumların yasa dışı ve yetkisiz olarak çalışan bu tür kişilerin çalışmalarını önlemeleri, çalışanları tespit ederek gerekli yaptırımları uygulamaları gereği kamuoyuna ve basınımıza duyurulur.

[Φ bursercan]

bu ıs sorumluluk ısyeyen bır ıs.cunku karsında bır can var onu en ıyı sekılde tanıyıp teshıs konulmasını saglamaktır.ve bunu sonucunda hastaya bır yol gosterebılmektır.bız ınsanlar bazen yolumuzdan sasabılır ve hatta yolumuzu kaybedebılırız.pskıyatrıslerde bızım ıste bu sorunumuza rehber oluyorlar. o yuzden ısı bılene bırakacaksın.

 

yazın ıcın tesekkurler yayamaz.)

[Φ Melkor]

Yayamazcıyım yazın için teşekkür ederim arkadaşım. Bu konuda yazı yeterince bilgilendirici olmuş ne yazık ki toplumumuzda bu tip olaylar insanların baiına geldiğinde ilk danışılan kişi doktorlar değil de arkadaşlar veya aile dostları oluyor. Tabi buda yalnış yorumlara, yanlış teşhislere ve yalnış tedavilere yol açıyor. İnşallah insanlarımız doğru yolu bulurlar başlarına kötü şeyler gelmeden.