Zıplanacak içerik
  • Üye Ol

Psikoloji Nedir?


Yayamaz Kayımca

Önerilen İletiler

İnsan ve hayvan davranışlarıyla ve bilişsel süreçleriyle ilgilenen psikoloji biliminin 125 yıllık bir tarihi vardır. Bu genç yaşına rağmen psikoloji, biyolojiden sosyolojiye kadar uzanan oldukça geniş kapsamlı bir alandır. Psikoloji insan ve hayvan davranışlarını ve bu davranışlarla ilintili psikolojik, sosyal ve biyolojik süreçleri inceleyen bir alandır. Bir meslek olarak ise psikoloji, psikoloji bilgilerinin insan sorunlarını çözmek için kullanılmasıdır. Bu bilginin kullanılması psikolojinin alt alanlarına göre değişmekle birlikte dili iyi kullanma, araştırma, istatistiksel analiz ve empati gibi bazı özel beceri ve yetenekleri gerektirir.

 

Psikologlar iki önemli ilişki üzerinde çalışırlar: ilki, beyin ve davranış, ikincisi ise çevre ve davranış ilişkisidir. Psikologlar hem araştırmacı olarak gözlem, deney ve analiz gibi bilimsel yöntemleri izlemek hem de bilimsel bulguları uygulamak için yaratıcı olmak durumundadırlar. Psikologlar araştırma yaparak geliştirdikleri kuramları sınarlar ve araştırmalar sonucu ortaya çıkan yeni bilgileri uygulama alanında çalışanların kullanımına sunarlar. Ayrıca, bireylerin ve toplumların değişen gereksinimlerini karşılamak amacıyla yeni yaklaşımlar geliştirirler.

Psikoloji oldukça geniş bir alandır. Psikologlar temel ve uygulamalı alanlarda araştırma yaparlar, toplumdaki örgütlere ve diğer kurumlara danışmanlık hizmeti verirler, bireylere tanı koyar ve tedavi ederler, lise ve üniversitelerde psikoloji öğretirler, çeşitli testler kullanarak zekayı ve kişiliği ölçerler, davranışları ve bilişsel işlevleri değerlendirip gerekli durumlarda yardımcı olurlar. Bireylerin hem birbirleri ile hem de makineler ile nasıl ilişki içine girdiklerini araştırıp, bu ilişkileri iyileştirmeye çalışırlar.

Psikologlar bazı işlerde bağımsız olarak çalışırken diğerlerinde doktor, hukukçu, okul personeli, bilgisayar uzmanı, mühendis, yasa koyucu, polis, asker ve yöneticiler ile takım halinde çalışarak toplumun her alanına katkıda bulunurlar. Bu yüzden psikologları, laboratuvarlarda, hastanelerde, adliyede, okullarda, üniversitelerde halk sağlığı merkezlerinde, kitle iletişiminde, hapishanelerde ve pek çok başka işyerinde görebilirsiniz. Örneğin stresi yenip performansı artırmaya yönelik programlarda yönetici veya sporcularla birlikte çalışırlar. Adli kararlar için hukukçulara gerekli bilgi ve önerileri sağlarlar. Okul reformunda eğitimcilerle, psikiyatri kliniklerinde psikiyatrist ve sosyal çalışmacılarla, pediatri, onkoloji ve nöroloji gibi kliniklerde de uzman doktorlarla birlikte çalışırlar. Uçak kazası ya da bombalama gibi bir felaketin hemen ardından ortaya çıkan şok sürecinde kaza kurbanlarına yardımcı olurlar. Hukuk ve halk sağlığı alanlarında çalışanlarla birlikte takım halinde çalışarak bu tür olayların nedenlerini analiz ederler ve tekrarlanmasını önlemek için yollar bulmaya çalışırlar

Psikolojide çalışma alanlarının hem sayısı hem de etkinliği gün geçtikçe artmaktadır. ABD’de yapılan bir öngörüye göre psikoloji, 2005 yılına kadar en hızlı gelişen üçüncü alan olacak ve bir kaç 10 yıl içinde de bu gelişme sürecektir. Toplumdaki sorunların çoğunluğunun insan davranışıyla ilişkili olduğu düşünülürse psikolojinin çok fazla sayıda çalışma alanı olduğunu görmek şaşırtıcı olmayacaktır. Örneğin uyuşturucu kullanımı, kişisel ilişkilerdeki güçlükler, sokakta ve evde şiddet, kendi sağlığımıza ve çevremize zarar veren davranışlarımız gibi bireysel ve toplumsal sorunlar, psikologların ilgilendikleri sorunlar arasındadır. Psikologlar, bilimsel yöntemle bilgi toplama, bilgiyi analiz etme, önleme ve müdahale stratejileri geliştirme gibi yollarla sorunların çözümüne katkıda bulunurlar. Örneğin, psikologlar, yaşlıların sayısının hızla arttığı dünyamızda evleri ve işyerlerini bu grup için daha uygun hale getirmek üzere araştırma ve uygulama yapmaktadırlar. Elektronik alanında yaşanan devrim, kullanıcı dostu teknoloji ve eğitim gerektirmekte ve psikologlar bu konuda mühendislerle birlikte çalışmaktadırlar. Günümüzde sayıları gittikçe artan çalışan kadınlar işverenden aile gereksinimlerine uygun bir işyeri yapılanması talep etmekte ve psikologlar da gereksinim duyulan değişmeler konusunda işverenlere yardımcı olmaktadırlar. Büyük toplumsal değişimlerin yaşandığı ve farklı kültürleri içeren ülkelerde toplumsal değişimin birey üzerindeki etkilerini ve kültürel farklılıkları anlamada kullanılacak önemli bilgi ve becerileri ortaya koymaktadırlar. Bunların yanı sıra öğrenme ve bellek konularındaki araştırmalarda kaydedilen gelişmeler ile beden ve ruh sağlığının içiçeliği Psikoloji bilimini her zamankinden daha ilginç bir hale getirmektedir. Örneğin, hatırlamanın pasif bir süreç olmadığı, bireylerin belleklerindeki geçmiş bir olaya ait bölük-pörçük bilgileri, kendi yorumlarıyla birleştirip aktif olarak yeniden yapılandırdıkları dolayısıyla da tanık ifadelerine tam olarak güvenmenin doğru olmadığı anlaşılmıştır. Beden ve ruh sağlığının içiçeliğine en iyi örnek ise, aşırı yarışmacı, sabırsız, telaşlı, aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışan ve diğer insanlara karşı olumsuz inanç ve davranış içinde olan “A tipi” kişilik özelliğinin, ani kalp krizlerinin en önemli yordayıcısı olmasıdır.

Psikologların çoğu işlerini severler; çünkü, sağlık ocaklarında doktorlarla birlikte çalışmaktan bilgisayar kullanmaya kadar uzanan geniş bir yelpaze içinde çalışıyor olmak heyecan vericidir. Bunun da ötesinde psikologlar kendilerini bireylerin günlük yaşamlarındaki iniş-çıkışlarla başedebilmelerine yardımcı olmaya adamışlardır.Psikolojiyi öğrenmek ve bilmek pek çok diğer meslek dalları için de önemli bir avantajdır. Örneğin, işverenlerin çoğu psikoloji derslerinin kazandırdığı bilgi toplama , analiz etme, yorumlama, istatistik ve deneysel desen kurma gibi becerilere ilgi duymaktadırlar

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Psikoloji insan ve hayvanların akıl ve davranışlarını inceleyen, aklın nasıl işlediğini anlamaya çalışan, bu bulguları da çok çeşitli uygulama alanlarında kullanmayı amaçlayan bir bilim dalıdır.

Psikoloji lisans eğitimi aslında psikoloji biliminin tüm bulgularını ‘öğretmek’ amacını gütmez. Asıl amaç bu bilimin nasıl yapılacağını, sorulması gereken soruların neler olabileceğini, bunlara cevap ararken nelere dikkat edilmesi gerektiğini göstermektir. Dahası ‘bir psikolog gibi düşünebilmeyi’ sağlamaktır.

Bunu yaparken psikoloji biliminin çeşitli alt alanlarında elde edilen bulgulardan belli başlı örnekler verilir. Bu şekilde insan ve hayvan akıl ve davranışlarıyla ilgili önemli bir bilgi altyapısı da oluşur. Bu alt alanlar şunlardır:

 

 

Beyin ve davranış: akıl ve davranışların beynin yapısı ve işleyişiyle ilgisi.

 

 

Bilişsel Psikoloji: algı, öğrenme, bellek (hafıza), dikkat gibi işlevlerimiz sayesinde bilgilerimizi nasıl elde ettiğimiz ve bu bilgileri nasıl kullandığımız, nasıl düşündüğümüz, kısacası nasıl ‘bildiğimiz’ sorusunu araştıran psikolojinin en büyük alanı.

 

 

Sosyal Psikoloji: insanların bir topluluk içinde (aile, arkadaşlar, sokaktaki insanlar, iş yerindeki meslekdaşlar, vs.) nasıl düşündükleri ve davrandıklarını çalışan alt alan.

 

 

Gelişim Psikolojisi: doğum öncesinden hayatın sonuna dek insanın hangi gelişim evrelerinden geçtiği ve bu evrelerin hangilerinde ne gibi beceri ve özellikleri nasıl kazandıklarını araştıran alan.

 

 

Kişilik ve Bireysel Farklılıklar Psikolojisi: Bireylerin birbirlerinden farklı olan zeka ve kişilık özelliklerinin ne olduğu, bunları ne şekilde kazandıkları, genetik özelliklerin ve çevrenin etkisini araştıran alan.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

Psikolojinin organizma teriminden anladığı hayvan ve insandır. Psikolojinin asıl amacı insanı incelemektir. Bazı nedenlerle (deney aracı olarak, insan davranışlarıyla karşılaştırmak amacıyla) hayvanlar da psikolojinin konusu olmuştur.

 

Davranış: Organizmanın doğrudan veya dolaylı olarak gözlenebilen tüm etkinlikleridir.

 

Yürümek, koşmak, ağlamak gülmek, yemek, içmek, bisiklete binmek, saz çalmak, konuşmak gibi eylemler birer davranıştır. Bu davranışlar doğrudan doğruya gözlenebilir. Rüya görmek, öğrenmek, hayal kurmak, düşünmek, duygulanmak gibi bazı davranışlar da dolaylı olarak gözlenebilir; rüyanın anlatılması, düşüncenin konuşmayla açıklanması gibi. İşte “bu davranıştır” dediğimiz; insanların yapıp etmeleri, davranışın gözlenebilir yanıdır. Davranışın ortaya çıkması için insanın zihninden birşeylerin (düşünme, problem çözme, duygulanma anlama algılama vb.) geçmesi gerekir. İşte bu işlemlere zihinsel oluşumlar adı verilir.

 

Bilim: Belirli bir alanda bilimsel yöntemlerle yapılan çalışmalar sonucu elde edilen organize bilgiler kümesi düzenli bilgiler elde etmek sürecidir. Tanımda belirtildiği gibi bilim sadece olmuş bitmiş bilgiler yığını değil, aynı zamanda devam eden çalışmaları da içerir. Belirli alanda elde edilen her bilgi bilim değildir. Bilgilerin bilim olabilmeleri için bazı koşullara uygun olması gerekir. * Her bilimin kendine has konusu vardır. * Her bilim bilimsel yöntemlerle araştırmasını gerçekleştirir. * Bilim objektiftir. Elde edilen bilgiler başka araştırmacılar tarafından test edildiğinde de aynı sonuçlara varılır. * Bilim genellemelere varmayı amaçlar. Bu genellemeler bilimsel yasa veye bilimsel teori olarak ifade edilirler. Fizik, kimya, biyoloji, psikoloji, sosyoloji gibi olguları deneysel yöntemlerle açıklayan bilimlere pozitif bilim

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

PSİKOLOJİNİN FARKLI BİR TANIMI

 

Kelime anlamı Yunanca’da psycho (ruh ve zihin ) ve logos (söylemek , konuşmak )’tan gelen psikoloji kelimesi gerçek tanımı vermemektedir. Eski çağlarda yunan filozofların görüşleriyle şekillenmeye başlayan psikoloji bilimi ilk olarak filozoflar ruh incelemesi olarak almışlar. Fakat bu tanım konusunda yani ruh üzerinde tam bir açıklama getirememişler değişik ruh tanımları yapmışlardır.

Modern psikolojinin şekillenmesiyle ruh kavramı yerine insanların zihinsel ve gösterdikleri davranışlar olarak belirginleşmeye başlamıştır. Yine de modern psikoloji belirginleşse de bazı görüşler ve yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Psikolojinin tanımı bu yaklaşımlarla daha belirgin hale gelmeye başlamıştır.

Bu yaklaşımlardan nörobiyolojik yaklaşım psikolojinin ilgi alanının beynin ve sinir sisteminin incelenmesi olarak ele almıştır. Zihinsel olayların altında yatan nörobiyolojik süreçleri belirgin kılmak istemişlerdir.

Davranışçı yaklaşımda bir insanın gözlenebilen davranışlarını ele almıştır.

Bilişsel yaklaşım beyin aldığı bilgileri işlemekte ve yeni kategorilere dönüştürmektedir. Bilişi ve zihinsel süreçleri bilimsel olarak incelemek olarak almıştır.

Psikoanalitik analitik yaklaşım davranışlarımızın önemli bir bölümü bilinç dışı süreçlerden kaynaklandığını savunur.

Fenomonolojik yaklaşım kişinin dünyayı kişisel görüşleriyle olayları yorumlamakta ona göre davranış göstermektedir demektedir.

Yukarıda açıklamalarını yaptığımız yaklaşımlar modern psikolojinin tanımına ve araştırma alanına bir açıklık getirmeye çalışmıştır.

Psikoloji doğrudan yada dolaylı olarak gözlenebilen insan ve hayvan davranışlarını bilimsel yöntem ve tekniklerle inceleyen bilim dalı olarak ortaya çıkmaktadır. Psikolojinin tanımı ve uğraş alanını yukarıda açıklaması yapılan yaklaşımların toplamı olarak da ele alabiliriz.

Psikoloji bilim olarak da Wundt (1879)’da ilk psikoloji laboratuarı açmasıyla bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yoruma sekme
Diğer sitelerde paylaş

  • 4 hafta sonra...

Katılın Görüşlerinizi Paylaşın

Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.

Misafir
Maalesef göndermek istediğiniz içerik izin vermediğimiz terimler içeriyor. Aşağıda belirginleştirdiğimiz terimleri lütfen tekrar düzenleyerek gönderiniz.
Bu başlığa cevap yaz

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı..   Onun yerine sade metin olarak yapıştır

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri getirildi..   Editörü temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgiler

Bu siteyi kullanmaya başladığınız anda kuralları kabul ediyorsunuz Kullanım Koşulu.