enver pasa her ne kadar ittihat ve terakki cemiyeti uyesi olarak bilinsede aslinda tam bir alman hayrani idi.dunya savasina hayranlik duydugu ulke olan almanya yaninda sokmak icin adeta yirtinmistir ve bir cok turk vatan evladi olmustur.mustafa kemal ataturk ile yasittir,ikisi de 1881 yilinda dogdu.(1880 de dogdugu da iddia edilir)IT liderri kacmaya basliyinca once odesa ya kacti daha sonra berlin de kaldi ve en son olarak moskova da bulundu.yeni bir turan imp. kuracagim diyerek kizil ordu ile savasti.Batum da turkiye suralari partisi ni kurdu ve sonra moskova ya gitti ve lenin ile gorusup bakü de bir islam kongresi toplamak istedi.1922 yilinda turkmen beyleri ile bir olup bolsevik kuvvetlerine karsi savasirken sehit oldu.bu pasa nin cenazesi olumunden 74 sene sonra tacikistan dan turkiye ye getirildi ve 4 agustos 1996 da IT uyeleri ve liderleri talat pasa,mithat pasa ve mahmut sevket pasa ninda anit mezarlarinin bulundugu hurriyeti ebediyye tepesine defnedildi.dogum yeri istanbul.babasi siradan bir memur imis.1908 yilinda sifati hurriyet kahramani binbasi enver bey mis.1.Dünya Savaşı ardından, Almanya’nın yenilgisi ve Osmanlı’yı Sevr Antlaşması’na sürükleyen çöküşün ardından Kasım 1918’de Enver Paşa ülkeyi terk ediyordu. 1922 yılının 4 Ağustosu’na kadar yurt dışında çalışmalarını sürdürdü. Ve son gün Orta Asya’nın Pamir eteklerinde Çegan tepesinde vurularak öldürüldüğünde 42 yaşında yenik ve yalnız bir adamdı.
