Etik ve Etik Olmak
Etik ile etik olmak arasinda onemli algilanir ve gozlemlenir farklar vardir.
En basta etik, genel anlamiyla; felsefenin "her turlu yasam ve iliskinin nasil olmasi gerektigi" sorusunun yaniti bu yanitin BUGUNKU GELINEN CAGDAS DUZEYIDIR.
Etik olmak ise, etik bunyesindeki her turlu degerin; etik olup olmadigidir.
Once etigin bunyesindeki ana degerlere bakalim;
Milli, dini, ahlaki, toresel, sosyal, toplumsal, bireysel, geleneksel, kulturel, toresel, politik degerlerdir.
Butun bu degerler, TARIHI ve CAGDAS temeldedir.
Yani tarihin akisi bunyesinde cografi bir toplum; ELINDEKI ETIK DEGERLERI NE DUZEYDE CAGDASLIGA ERISTIREBILMISTIR?
Bu da bize etik bunyesindeki tum degerlerin, ETIK OLUP OLMADIGINI yani CAGDAS BILGI VE BILISIM TOPLUMU DUZEYINDE OLUP OLMADIGINI sordurtur.
Kisaca sorumuz sudur.
Bir cografi toplumdaki milli/dini/ahlaki/politik v.s. degerler ETIK MIDIR DEGIL MIDIR?
Yani caga ve gelismislige ne kadar uygun?
Buradaki alacagimiz temelde bilgi ve bilisim cagi ve toplumunun temel degerleridir.
Nedir bu temel degerler?
Evrensel hukuk, insan haklari, her turlu etik degerin bireysel ve sosyal hak ve ozgurlukleri, bilimsel, bilissel ve bilgisel cagin geldigi toplumsal duzey.
Yani diyelim, cografi toplumun, ahlaki durumu; ne kadar etiktir? Yani caga ve cagin degerlerine ne kadar uygundur?
O yuzden, diyelim; cografi toplumun ahlaki degerlerinin, degerlendirilmesi; O COGRAFI TOPLUMUN ICINDE BULUNDUGU DURUMUN CAG TOPLUMUNUN DEGERLERINE NE KADAR UYGUNLUGU ILE OLCULUR.
Buradaki cag vurgusu cok onemlidir.
Mesala bir cografi toplumun her turlu etik degerlendirmesi, o caga gore iken; bugunku degerlendirmesi su anki caga goredir.
Mesela ISLAM DINININ ETIGININ KENDI CAGININ DUNYASINA GORE ETIK OLUP OLMAMASI BASKADIR, BUGUNUN CAGINA GORE ETIK OLUP OLMAMASI BASKADIR.
Ayni sey etigin bunyesindeki her turlu deger ve bu degeri belirleyen ideoloji inancsallar ve izmler icin de gecerlidir.
Cunku sadece etigin bunyesindeki degerler CAGA GORE CAGDISI KALMAZLAR, ONLARA YON VEREN IDEOLOJILER INANCSALLAR IZMLER DE CAG DISI KALIRLAR.
Cografi toplumun, mesela ahlakinin, cagdas etige uygunlugu; etik bunyesindeki her deger icin gecerlidir.
Aslinda bu mesajda islenen her bir kavram ve konu kendi basina bir bilgi ve dusunce deryasidir.
Ayrica ben, evrensel-insan zihniyetinin bir bireyi olarak; bu mesajda gecen, hemen hemen her bir kavram ve konunun kendi bunyesindeki dusunce ve bilgi paylasimini basliklar ve mesajlarda dile getirdim.
Isteyen yazar ve okur arkadaslar, evrensel-insan profilinden ve evrensel-insan zihniyeti basligindan bu mesajda gecen konu ve kavramlarin detayli dile gelimini bulup, okuyabilirler.
Cunku Etik, insanoglu fenomeninin zihinsel bilimsel bilgisel ve bilissel insanlasmasi ve evrensellesmesi yolunda felsefenin en onemli dalidir.
Cunku yasam ve iliski ve de bu konudaki istenenlerin elde edilmesi, tamamen etigin konusudur.
Burada etigin tarihsel cografi ve toplumsal sekillenisinde ve de caga uyum saglayarak degisiminde, inancsallarin ve ideolojilerin ve de izmlerin ETIK TOPLUMU COGRAFI OLUSTURMAK ADINA ve TOPLUMU YONLENDIRIP YONETMEK SISTEMLESTIRMEK VE KURUMSALLASTIRMAK ADINA ROLLERI BASTA GELIR.
Ayni zamanda etik, bu inancsallar ideolojiler ve izmler temelinde; her turlu adaletin ve adaleti saglayacak her turlu hak hukuk hakim hukum yargi ve DOGRULAMA/GERCEKLESTIRME eyleminin de temelidir.
Iste burada onemli olan "etigin bunyesindeki degerler soylem uygulama olarak adi gecen cografi toplumda etik midir/degil midir" sorusuna verilecek yanitin; IDEOLOJISI INANCI IZMI YA DA ETIK BUNYESINDEKI DEGERLERI DEGIL; CAGIN GETIRDIGI BILGI VE BILISIM TOPLUMUNUN BILIMIN VE TEKNIGIN GELDIGI VE SUNDUGU OLANAKLARIN GETIRDIGI YERDIR.
Bunun disindaki bir degerlendirme, belki etigin bunyesindeki degerlerin degerlendirmesi olur, ama; ne etigin ne de bu degerlerin caga gore etik olup olmadiginin degerlendirmesi olmaz.
__________________
Evrensel-Insan - Yapilandirmaci Epistemoloji/Qua Felsefesi/Serbest Dusunurluk/Devrimci Sorgulama/Numenal Devrim - Evrensel-Insan Zihniyeti
- 1
2 Yorum
Önerilen Yorumlar